Η ΒΑΡΙΑ ΑΜΕΛΕΙΑ ΣΤΟ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

4 Η βαριά αμέλεια στο Ιδιωτικό Δίκαιο πως, καίτοι το καθήκον επιμελείας (Sorgfaltspflicht) αναφέρεται στην απαιτούμενη να καταβληθεί στις συναλλαγές ένταση προσοχής και επιμέλειας για την προστασία των έννομων αγαθών και συμφερόντων των λοιπών συμβιούντων στην κοινωνία, το καθή- κον διερεύνησης αναφέρεται στην όμοια επιβαλλόμενη προς επίδειξη, ένταση προσο- χής και επιμέλειας για την αποτροπή προσβολής από πράξη, παράλειψη ή ανοχή του, των δικών του, καθώς και αυτών που έχει άμεση προσδοκία απόκτησης (απόλυτων) δι- καιωμάτων ή/και προστατευομένων έννομων συμφερόντων. Στο πλαίσιο του καθήκοντος διερεύνησης και των τιθέμενων εξ αυτού υποχρεώσεων έρευνας και πληροφόρησης, η έννοια της βαριάς αμέλειας αποσκοπεί πρωταρχικώς να εξυπηρετήσει τα υφιστάμενα συναλλακτικά οικονομικά συμφέροντα. Παραδείγματος χάριν, στο πλαίσιο της καλόπιστης κτήσης, η υποχρέωση του αγοραστή να διερωτηθεί σχετικά με το δικαίωμα του πωλητή περιορίζεται σε υπαίτια από βαριά αμέλεια παράλει- ψη, προκειμένου διευκολυνθεί η κυκλοφορία των (οικονομικών) αγαθών 9 . Τοιουτοτρόπως, ο κύκλος εργασιών των κεφαλαιουχικών αγαθών προωθείται εξοικο- νομώντας ταυτοχρόνως στον αποκτώντα το χρόνο, τα έξοδα και τον κόπο που απαιτού- νται για τη διεξαγωγή επιμελέστατης και προσεκτικότατης στο έπακρον έρευνας όσον αφορά το δικαίωμα κυριότητας του εκποιούντος. Οι ίδιες σκέψεις ισχύουν επίσης και στον αποκλεισμό της ευθύνης για ελαττώματα. Η χρήση της βαριάς αμέλειας αποβλέ- πει στην απλούστευση της εκτέλεσης των συμβάσεων και στη διευκόλυνση της κυκλο- φορίας των αγαθών. Απώτερος, λοιπόν, σκοπός είναι η εξοικονόμηση κόστους, χρόνου και μόχθου διεξαγωγής από τα συμβαλλόμενα μέρη μιας δαπανηρής έρευνας για τη δι- απίστωση υπάρξεως ή μη ελαττωμάτων (εγγυητική ευθύνη), υπό τον όρο (αποτυπωμέ- νο με τη χρήση της έννοιας της βαριάς αμέλειας) ότι το ελάττωμα ήταν αναγνωρίσιμο μέσω της συνήθους έρευνας και πληροφόρησης 10 . A. Καλόπιστη κτήση Ένα πλήθος πραγματικών υποστάσεων του ΑΚ καθιστούν δυνατή την απόκτηση δικαι- ώματος από μη δικαιούχο. Κατά μια άλλη διατύπωση, οι υπό κρίση περιπτώσεις συνι- στούν δημιουργικές συναλλαγές, καθότι έχουν ως απώτερο σκοπό την κατάρτιση συμ- φωνίας ή την απόκτηση δικαιώματος και όχι την εκκαθάριση ζημίας 11 . Οι προϋποθέσεις για τους εν λόγω ύψιστης πρακτικής σημασίας κανόνες δικαίου είναι κάθε φορά δύο ει- δών: Πρώτον, να υφίσταται ένα φαινόμενο δικαίου για τη νομιμότητα του μη δικαιού- χου. Δεύτερον, ο αποκτών να μην είναι κακόπιστος 12 . Η χαρακτηριστικότερη περίπτωση της εν λόγω κατηγορίας είναι η καλόπιστη κτήση κυ- ριότητας κινητού (ΑΚ 1036). Οι διατάξεις της καλόπιστης κτήσης είναι η αριθμητικά με- 9. König , ο.π., σ. 166. 10. König , ο.π., σ. 166. 11. Ρούσσος , ο.π., 321, 322. 12. König , ο.π., σ. 19.