ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΑΘΩΟΤΗΤΑΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΟΔΗΓΙΑ 2016/343

VII | Πρόλογος Η εισαγωγή στην Κύπρο της Οδηγίας 2016/343 για την ενίσχυση ορισμένων πτυχών του τεκμηρίου αθωότητας και του δικαιώματος παράστασης του κατηγορουμένου στη δίκη του στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας αποτελεί πρόκληση για τον εκσυγχρονισμό του συστήμα- τος απονομής δικαιοσύνης αλλά και μια ευκαιρία για επιστημονικό και δικαιοπολιτικό δι- άλογο, τόσο στο εσωτερικό όσο και κάνοντας γόνιμες συγκρίσεις με τα συστήματα των άλ- λων Κρατών Μελών. Το Δικαίωμα παράστασης και τεκμήριο αθωότητας μετά την Οδηγία 2016/343 υπό το φως της νομολογίας των Ευρωπαϊκών και Κυπριακών δικαστηρίων εξυπηρετεί αμφότερες λειτουργί- ες και απευθύνεται τόσο στον φοιτητή όσο και τον εφαρμοστή του δικαίου. Το κύριο μέρος της περιέχει επιλεγμένες πρωτογενείς πηγές – την βασική νομολογία τόσο των κυπριακών δι- καστηρίων όσο και των δύο υπερεθνικών ευρωπαϊκών δικαστηρίων των οποίων η νομολο- γία θέτει πλέον το πλαίσιο της εγχώριας συζήτησης: το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο ρόλος του οποίου είναι πλέον παγιωμένος στην κυπριακή νομική συνεί- δηση, και το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που έχει και τον μείζονα ρόλο εφαρμογής της Οδηγίας. Θα θέλαμε το μέρος αυτό να επιτρέψει στον αναγνώστη να εξοικειωθεί απευθεί- ας με τις πρωτογενείς πηγές, να αξιολογήσει κριτικά τον συλλογισμό που περιέχουν αυτές, να αναλογιστεί την εξέλιξη νομολογίας και αντιλήψεων, να επιχειρήσει την σύνθεση. Αλλά και οι επιστημονικές αναλύσεις του πρώτου μέρους αποβλέπουν τόσο στην κατάρτιση, εφαρ- μοστή και σπουδαστή, όσο και στην τροφοδότηση του δικαιοπολιτικού διαλόγου εν Κύπρω. Η παρούσα έκδοση αποτελεί την τελική συνεισφορά της ερευνητικής ομάδας του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου στο ευρωπαϊκό πρόγραμμα “Enhancing the Right to be Present” (PRESENT, 2018-2020). Υπεύθυνος της ομάδας ήταν ο Αναπληρωτής Καθηγη- τής Νικήτας Χατζημιχαήλ, και κύριοι ερευνητές ο Επίκουρος Καθηγητής Κώστας Παρασκευά και η δικηγόρος Ελένη Μελεάγρου, με συνεργάτες τους Χριστόδουλο Χριστοδούλου, Μα- ρία Κοράκη, Κωνσταντίνο Κωτούλα. Στόχοι του προγράμματος ήταν η μελέτη και αξιολόγη- ση της ενσωμάτωσης της Οδηγίας και η καλύτερη διαπαιδαγώγηση του νομικού κόσμου και των πολιτών στα Κράτη Μέλη. Για τον σκοπό αυτό, οι οκτώ εταίροι του PRESENT, το οποίο και συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή (πρόγραμμα JUSTICE), 1 προχώρη- 1. JUST-JACC-PROC-AG-2016 Action grants to support transnational projects to enhance the rights of persons suspected or accused of crime.