ΒΑΣΙΚΟ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗΣ

8 Βασικό Εγχειρίδιο Κεντρικής Τραπεζικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που ήταν απαραίτητη προϋπόθεση για την έντα- ξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση. Σε ορισμένες έννομες τάξεις, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής 15 , μεταξύ των μακροοικονομικών στόχων της Κεντρικής Τράπεζας μπορεί να περιλαμβάνεται και η οικονομική ανάπτυξη ή η αύξηση της απασχόλησης, συντρεχόντως προς τη σταθερό- τητα των τιμών 16 . Στο πλαίσιο της Ευρωζώνης, παρ’ότι η νομισματική πολιτική χαράσσεται από το Διοικη- τικό Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, οι εθνικές Κεντρικές Τράπεζες δι- ατηρούν κάποια αρμοδιότητα ως προς την εφαρμογή της, σύμφωνα με τις οδηγίες που τούς παρέχει η Εκτελεστική Επιτροπή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία δύ- ναται για την εκτέλεση των πράξεων που υπάγονται στα καθήκοντα του Ευρωπαϊκού μοσιονομικού ελλείμματος και του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος σε τιμές αγοράς, β) 60% για το λόγο μεταξύ του δημοσίου χρέους και του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος σε τιμές αγοράς. Πρέπει, ωστόσο, να τονιστεί ότι η υπέρβαση των εν λόγω τιμών αναφοράς δε σημαίνει αφ’εαυτής ότι δε γίνεται σεβαστή η δημοσιονομική πειθαρχία, καθώς για τη σχετική κρίση λαμβάνονται υπό- ψη και άλλες παράμετροι. Έτσι, ο λόγος του δημοσιονομικού ελλείμματος προς το Ακαθάριστο Εγ- χώριο Προϊόν επιτρέπεται να υπερβαίνει την τιμή αναφοράς, εφόσον: είτε α) ο λόγος αυτός σημει- ώνει ουσιαστική και συνεχή πτώση και έχει φθάσει σε επίπεδο παραπλήσιο της τιμής αναφοράς, είτε β) η υπέρβαση της τιμής αναφοράς είναι απλώς έκτακτη και προσωρινή και ο λόγος παραμέ- νει κοντά στην τιμή αναφοράς. Επίσης, ο λόγος του δημοσίου χρέους προς το Ακαθάριστο Εγχώ- ριο Προϊόν επιτρέπεται να υπερβαίνει την τιμή αναφοράς, εφόσον ο λόγος μειώνεται επαρκώς και πλησιάζει την τιμή αναφοράς με ικανοποιητικό ρυθμό.Τέλος, στη σχετική κρίση συνεξετάζεται και κατά πόσον το δημόσιο έλλειμμα υπερβαίνει τις δαπάνες δημοσίων επενδύσεων, καθώς και άλ- λοι σχετικοί παράγοντες, συμπεριλαμβανομένης της μεσοπρόθεσμης οικονομικής και δημοσιο- νομικής κατάστασης του κράτους-μέλους (άρθρο 104 παρ. 2 Σ.Ε.Κ., νυν άρθρο 126 παρ. 2 Σ.Λ.Ε.Ε.).    Τρίτον, για την πλήρωση του κριτηρίου της συμμετοχής στο Μηχανισμό Συναλλαγματικών Ισοτι- μιών του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος, απαιτείται ένα κράτος-μέλος να έχει τηρήσει τα κανονικά περιθώρια διακύμανσης που προβλέπει ο Μηχανισμός Συναλλαγματικών Ισοτιμιών του Ευρωπαϊκού Νομισματικού Συστήματος χωρίς σοβαρή ένταση κατά τα δύο, τουλάχιστον, τελευ- ταία έτη πριν από την εξέταση. Ειδικότερα, το κράτος-μέλος δεν πρέπει να έχει υποτιμήσει την κε- ντρική διμερή ισοτιμία του νομίσματός του έναντι του νομίσματος οποιουδήποτε άλλου κράτους- μέλους με δική του πρωτοβουλία μέσα στο ίδιο (διετές) χρονικό διάστημα.    Τέταρτον, για την πλήρωση του κριτηρίου της σύγκλισης των επιτοκίων, απαιτείται το υπό παρατή- ρηση κράτος-μέλος, επί διάστημα ενός έτους πριν από την εξέταση, να έχει μέσο ονομαστικό μα- κροπρόθεσμο επιτόκιο το οποίο δεν υπερβαίνει περισσότερο από 2 ποσοστιαίες μονάδες εκείνο των τριών, το πολύ, κρατών-μελών με τις καλύτερες επιδόσεις από άποψη σταθερότητας τιμών. Τα επιτόκια προβλέπεται δε ότι υπολογίζονται βάσει μακροπροθέσμων ομολόγων του Δημοσίου ή συγκρίσιμων χρεωγράφων, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές των εθνικών ορισμών. 15. Βλ. άρθρο 2A του Καταστατικού της αμερικανικής Κεντρικής Τράπεζας, διαθέσιμο εδώ: https:// www.federalreserve.gov/aboutthefed/section2a.htm. 16. Βλ. πάντως Tinbergen (1952), ιδίως σελ. 6-12, 27-42, όπου, σε γενικές γραμμές, διαπιστώνεται ότι για κάθε τιθέμενο στόχο οικονομικής πολιτικής πρέπει να υφίσταται και ανάλογος αριθμός εργαλεί- ων προς επίτευξή του. Για παράδειγμα, αν ο ένας στόχος είναι η σταθερότητα των τιμών και ο άλλος η οικονομική ανάπτυξη ή η αύξηση της απασχόλησης, τότε για τον πρώτο πρέπει να χρησιμοποι- ούνται εργαλεία νομισματικής πολιτικής και για το δεύτερο εργαλεία δημοσιονομικής πολιτικής.