ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

1. ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΠΟΙΝΙΚΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ 10 αυτά απαιτήσει κανείς περισσότερα, τότε θα πρέπει να ζητήσει όχι μόνο πίστη προς το Δίκαιο, αλλά και ηθικό φρόνημα. Και φυσικά τότε θα είχαμε μια υποδειγματική κοι- νότητα. Η δημιουργία όμως ενός τέτοιου «ηθικού» (και όχι απλώς συννόμου) φρο- νήματος δεν είναι, σύμφωνα με τον Welzel 65 , αποστολή του ΠΔ 66 . 3.α. Το αξιόποινο της απρόσφορης απόπειρας που χρησιμοποιείται συχνά 67 για στήριξη της διδασκαλίας του προσωπικού αδίκου αποτελεί μια οριακή περίπτωση και δεν είναι κατάλληλη να σχηματίσει τη βάση ενός συστήματος 68 . Η απόπειρα (ακό- μη και η απρόσφορη) αντλεί την απαξία της από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Και εδώ το αποδοκιμαζόμενο από το νόμο αποτέλεσμα προσδιορίζει τον νομικό χαρα- κτήρα της πράξης. β. Η άποψη της προσωπικής απαξίας οδηγεί σε προβληματικά αποτελέσματα, όπως υποστηρίζεται 69 , στις περιπτώσεις των παραλείψεων και εξ αμελείας πράξεων: αα. Συγκεκριμένα στο πλαίσιο της παράλειψης η ύπαρξη του νομικού καθήκο- ντος για ενέργεια εξαρτάται από το εάν ο δράστης γνωρίζει ή όχι τις προϋποθέσεις της δημιουργίας του 70 . Η μεταφορά αυτής της άποψης, διευκρινίζεται 71 , στο Α.Δ. ή σε άλλους νομικούς κλάδους θα σήμαινε: Ο κάθε πολίτης θα μπορούσε λόγω άγνοι- ας των εννόμων προϋποθέσεων μιας έννομης συνέπειας (με άλλα λόγια αφού δεν θα δεσμευόταν από το Δίκαιο) όχι μόνο να αποφεύγει αυτή την έννομη συνέπεια, αλλά (θα μπορούσε) και να ενεργεί σύννομα. ββ. Στο πλαίσιο της εξ αμελείας πράξεως η διδασκαλία του προσωπικού αδίκου θα οδηγούσε στην άποψη 72 ότι η απαξία της πράξης καθεαυτή δεν μπορεί ούτε να αυ- ξηθεί με την επέλευση του αποτελέσματος ούτε να μειωθεί με την μη-επέλευσή του. Άδικο συνιστά ήδη η μη-επιμελής συμπεριφορά. Ακριβώς αυτή η θέση όμως δείχνει σαφέστατα τη διαφορά προς την άποψη που υποστηρίζεται εδώ. Εμείς δηλ. απαιτού- 65. Βλ. LB, έ.α., σελ. 1 επ. 66. Είναι γνωστή η εύστοχη ρήση του Savigny: «Το Δίκαιο εξυπηρετεί την Ηθική, όχι όμως με την εκ- πλήρωση των προσταγών της, αλλά με την εξασφάλιση της ελεύθερης ανάπτυξης της δύναμης που βρίσκεται μέσα στον καθένα μας». 67. Βλ. Welzel, Das neue Bild des Strafrechtssystems, 1961 4 , σελ. 30, Jescheck, AT, 1988 4 , σελ. 214 επ. Στον ισχύοντα ελλην. ΠΚ η διάταξη του άρθρ. 43 καταργήθηκε και συνεπώς δεν υπάρχει ποι- νική πρόβλεψη για την “απρόσφορη” απόπειρα. 68. Βλ. Engisch, Festschiftbeitrag zum 43. DJT, σελ. 114. 69. Πρβλ. Baumann, AT, 1977 8 , σελ. 9 επ. 70. Έτσι Welzel, LB, έ.α., σελ. 218, πρβλ. BGHSt 16, 158. Βλ. όμως Baumann, AT, 1977 8 , σελ. 251 επ., Schönke-Schröder, StGB, 1970 15 , Bern. 140 vor 1. 71. Πρβλ. Baumann, Grundbegriffe und System des Strafrechts, 1969 3 , σελ. 13. 72. Βλ. Welzel, Das neue Bild des Strafrechtssystems, έ.α., σελ. 36, τον ίδιο, Fahrlässigkeit und Verkehrsdelikte, 1961, σελ. 20, κριτική βλ. σε Baumann, Grundbegriffe, έ.α., σελ. 13.