ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΦΥΣΙΚΟΥ ΑΕΡΙΟΥ (ΑΣΦΑ)

Εισαγωγή 3 Η μετάβαση από το μοντέλο οργάνωσης του δημοσίου μονοπωλίου, στο πλαί- σιο του οποίου όλες οι ενεργειακές δραστηριότητες παρείχοντο από την αυτή, κρατική, κατά βάση, οντότητα 11 στο μοντέλο της ελεύθερης αγοράς έλαβε χώρα επί τη βάσει σειράς νομοθετικών μέτρων, τα οποία θέσπισε σε «κύματα» Οδηγι- ών και Κανονισμών ο ευρωπαίος νομοθέτης, και, προς ενσωμάτωση αυτών στην εθνική έννομη τάξη, ο εθνικός νομοθέτης. Βέβαια, τμήματα του τομέα της ενέρ- γειας και, συγκεκριμένα, του φυσικού αερίου ερείδονται σε υποδομές, οι οποί- ες αποτελούν φυσικά μονοπώλια, διαφορετική οργανωτική ρύθμιση των οποί- ων (όπως, κατά βάση, το άνοιγμά τους στον ελεύθερο ανταγωνισμό, το οποίο θα επέτρεπε το διπλασιασμό τους, ώστε ο κάθε φορέας να δύναται, λόγου χάριν, να αναπτύξει τη δική του υποδομή φυσικού αερίου, ενδεικτικά έναν αγωγό με- ταφοράς φυσικού αερίου) κρίνεται, με τα σημερινά δεδομένα, ότι θα ήταν ανορ- θολογική και θα έβαινε ενάντια στην αρχή της οικονομικότητας. Ως εκ τούτου, ο τομέας του φυσικού αερίου διακρίνεται από τη διχοτόμηση που χαρακτηρίζει τις σχετιζόμενες με αυτόν ενεργειακές δραστηριότητες, από τη μία πλευρά, σε ανταγωνιστικές (εισαγωγή, προμήθεια) και, από την άλλη πλευρά, σε μονοπω- λιακές [μεταφορά, διανομή, αεριοποίηση υγροποιημένου φυσικού αερίου (ΥΦΑ) και αποθήκευση φυσικού αερίου], ερειδόμενες επί υποδομών οι οποίες θεωρού- νται φυσικά μονοπώλια. Μείζον τμήμα της ύλης του Δικαίου της Ενέργειας αποτελούν οι αρχές και οι κα- νόνες που καθιστούν ομαλή τη συνύπαρξη των (θεωρούμενων ως) εκ φύσεως μο- νοπωλιακών τμημάτων του τομέα του φυσικού αερίου με τις ανοιχτές στον αντα- γωνισμό δραστηριότητες. Τέτοιοι κανόνες είναι, πρωτίστως, ο διαχωρισμός των πρώην καθετοποιημένων επιχειρήσεων φυσικού αερίου, η υποχρέωση παροχής πρόσβασης σε τρίτους (Third-Party Access), η ειδική τιμολογιακή πολιτική για τις μη ανταγωνιστικές δραστηριότητες και η επιβολή υποχρεώσεων παροχής Υπη- ρεσιών Κοινής Ωφέλειας (ΥΚΩ). Το Δίκαιο της Ενέργειας διέπει, πέρα από τη ρύθ- μιση της αγοράς ενέργειας, και την εποπτεία της ορθής εφαρμογής των ως άνω κανόνων, αρμοδιότητες οι οποίες ανατίθενται αμφότερες σε ειδική ανεξάρτητη αρχή, στη χώρα μας στη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ). Παράλληλα, το φυσικό αέριο και οι βασικές δραστηριότητες φυσικού αερίου συν- δέονται με τη στρατηγικής φύσεως επιδίωξη της ασφάλειας του εφοδιασμού, η οποία συνίσταται στην εξασφάλιση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της θα εφοδιάζονται με την απαραίτητη ενέργεια και δεν θα βρίσκονται εκτεθει- μένα σε ενεργειακές κρίσεις. Οι ισορροπίες στο σημείο αυτό είναι ιδιαίτερα λε- πτές, τόσο λόγω της άρρηκτης σύνδεσης των ενεργειακών πηγών με την εθνι- κή κυριαρχία και τη συνεπακόλουθη «ευαισθησία» των κρατών στον τομέα αυτό, όσο και λόγω της διαπίστωσης ότι στην Ευρώπη δεν λαμβάνει χώρα σημαντική 11. Π.χ. στην Ελλάδα στον τομέα του φυσικού αερίου, επί της ουσίας, από τη ΔΕΠΑ ΑΕ.