ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΣ;

1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Εισαγωγή Η Ευρωπαϊκή Ένωση γεννήθηκε το 1957 υπό τη μορφή αρχικά μίας οικονομικής συμφωνίας μεταξύ έξι ευρωπαϊκών κρατών. Στην εποχή μας, περίπου εξήντα έτη αρ- γότερα, έχει διευρύνει σημαντικά το ρόλο της. Πέραν των κανόνων ρύθμισης της κυ- κλοφορίας των αγαθών και της εμπορικής πολιτικής των κρατών μελών, διαδραμα- τίζει αποφασιστικό ρόλο σε πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό και νομικό επίπεδο. Στο βαθμό λοιπόν που η Ε.Ε. καθορίζει τη διάρθρωση των πολιτικών των κρατών μελών σε ποικίλους τομείς, η συνοχή μεταξύ αυτών είναι ύψιστης σημασίας προκειμένου να παραμένει η Ένωση ένα σταθερό οικοδόμημα. Ο συνεπακόλουθος προβληματι- σμός αφορά τα ακραία όρια αυτής της συνοχής: θεμελιώνεται η υποχρέωση επιδίω- ξης των ευρύτερων στόχων της με όλα τα εργαλεία της, ανεξαρτήτως των εκατέρω- θεν δικαιοπολιτικών στοχεύσεων τους ή επιπλέον επιβάλλεται η αποφυγή ευθείας σύγκρουσης των στόχων της Ένωσης; Σήμερα αρχίζει να διατυπώνεται μία προβληματική, η οποία προσφάτως βρέθηκε στο προσκήνιο: τη σχέση της πολιτικής ανταγωνισμού με τη βιωσιμότητα και ειδι- κότερα την προστασία του περιβάλλοντος. Η πολιτική ανταγωνισμού, ένας από τους θεμελιώδεις πυλώνες του οικοδομήματος της Ένωσης, αναδεικνύεται πλέον ως άμε- σα συνδεδεμένη με την πολιτική προστασίας του περιβάλλοντος, δημιουργώντας ένα νέο προς διερεύνηση αναγκαίο πλέγμα σχέσεων του οποίου η φλέγουσα σημα- σία εντείνεται με τη ραγδαία επιδείνωση των περιβαλλοντικών συνθηκών του πλα- νήτη μας. Προς τούτο μάλιστα, φαίνεται να διαμορφώνεται μία ευρεία συναίνεση από πολλούς φορείς ότι οι σχετικές δράσεις πρέπει να συμπεριλαμβάνουν όλους τους τομείς της κοινωνίας και της οικονομίας, συμπεριλαμβανόμενης και της βιομη- χανίας 1 .Οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, που ήδη αρχίζουν να διαφαίνονται, σε συνδυασμό με την τρέχουσα οικονομική κρίση, αναδεικνύουν την κρισιμότητα κι- νητοποίησης ιδιωτικών πρωτοβουλιών για την αντιμετώπισή της. Σε αυτά λοιπόν τα πλαίσια, η έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης αποκτά ιδιαίτερη σημασία, η ο- ποία πλέον αποτελεί αναπόδραστη συνιστώσα της επιχειρηματικής στρατηγικής. Είναι προφανές ότι η βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί μία διευρυμένη έννοια που με- ταξύ των στόχων της περιλαμβάνει και την προστασία του περιβάλλοντος, για το λόγο δε αυτό τα Ηνωμένα Έθνη εντάσσουν στους στόχους της και κοινωνικά ζητή- ματα όπως τον ελάχιστο μισθό και την ισότητα των φύλων 2 . Μολονότι δεν παραβλέ- 1. Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 28ης Νοεμβρίου 2019 σχετικά με την κατάσταση έκτα- κτης ανάγκης για το κλίμα και το περιβάλλον 2019/2930(RSP). 2. Το ψήφισμα του ΟΗΕ 66/288 από το 2012 περιγράφει την αειφόρο ανάπτυξη ως την ανάπτυξη προς ένα «οικονομικά, κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμο μέλλον για τον πλανήτη μας και για τις σημε-