ΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΝΩΣΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ Με ιδιαίτερη χαρά προλογίζω το ανά χείρας έργο του κ. Σαμαρά, το δεύτερο βι- βλίο που δημοσιεύεται στην παρούσα Σειρά Μελετών της Νομικής Βιβλιοθήκης, την οποία συνεπιμελούμαι με τον αγαπητό μου συνάδελφο Γιώργο Δελλή. Το εν λόγω έργο είναι βασισμένο στη διδακτορική διατριβή του συγγραφέα, η οποία υποστηρίχθηκε στη Νομική Σχολή του ΕΚΠΑ το καλοκαίρι του 2021, συμ- μετείχα δε στη σύνθεση της Τριμελούς Συμβουλευτικής Επιτροπής από κοινού με τις αγαπητές μου συναδέλφους Μεταξία Κουσκουνά (κύρια επιβλέπουσα) και Ρε- βέκκα-Εμμανουέλλα Παπαδοπούλου. Αντικείμενο της εν λόγω διδακτορικής διατριβής και του ανά χείρας έργου απο- τελεί η διεξοδική διερεύνηση της νομικής φύσεως των περιορισμών στην κίνη- ση κεφαλαίων, περιλαμβανομένων και των αποκαλούμενων «capital controls», στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ). Εξετάζεται η νομοθετική και νομολογιακή καθιέ- ρωση της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων, και η μετεξέλιξη των κεφα- λαιακών περιορισμών από «κανόνα» σε «εξαίρεση» για τις ευρωπαϊκές χώρες, ενώ διερευνάται η κατ’ εξαίρεση πλέον δικαιολόγηση περιορισμών στις κινήσεις κεφαλαίων στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού περιβάλλοντος ελεύθερης κυκλοφορί- ας και η ανάδειξη των περιπτώσεων επιβολής capital controls σε κράτη μέλη της ΕΕ και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ) που αντιμετώπισαν σημαντικά προβλήματα στην οικονομία τους. Στην Εισαγωγή, ο συγγραφέας προσδιορίζει με σαφήνεια το αντικείμενο της έρευνάς του και τον τρόπο με τον οποίο προτίθεται να προβεί στην παρουσία- ση των αποτελεσμάτων αναφορικά με τη νομική φυσιογνωμία των κεφαλαιακών περιορισμών στην ΕΕ. Μετά από μια σύντομη ιστορική αναδρομή και με βάση το ισχύον καθεστώς ως προς τη διεθνή κινητικότητα των κεφαλαίων, διατυπώνει τις παρατηρήσεις του για τα capital controls στο διεθνές περιβάλλον. Το έργο οργανώνεται σε δύο Μέρη: στο Πρώτο Μέρος εξετάζεται η απελευθέρω- ση των κεφαλαιακών ροών υπό το πρίσμα της ενωσιακής νομοθεσίας και νομο- λογίας, ενώ το Δεύτερο Μέρος επικεντρώνεται στην ανάδειξη του χαρακτήρα των κεφαλαιακών περιορισμών στον ευρωπαϊκό χώρο ως «ιδιάζοντος». Στο Πρώτο Μέρος, διερευνάται η νομοθετική και νομολογιακή ελευθέρωση της κυκλοφορίας των κεφαλαίων, υπό το φως της παράλληλης καταργήσεως των κεφαλαιακών περιορισμών, από το ιστορικό στάδιο της ιδρύσεως της (τότε) ΕΟΚ μέχρι την καθιέρωση της ΕΕ. Η δε εκτενής ανάλυση των σημαντικότερων εξελί- ξεων σχετικά με τη διαδικασία απελευθερώσεως των κεφαλαιακών ροών στην ΕΕ καθίστατο αναγκαία όσον αφορά την ανάδειξη της καίριας συμβολής της στην