ΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΟΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΝΩΣΙΑΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 3 ου, ανεξαρτήτως εσωτερικής ιεραρχίας, την κυκλοφορία των κεφαλαίων, ενώ θα καταδειχθεί η ιδιαιτερότητα της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων όσον αφο- ρά την αρχή του άμεσου αποτελέσματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι θα δοθεί έμφα- ση επί της ανάλυσης και της νομολογιακής ερμηνείας της ελευθερίας, του πεδί- ου εφαρμογής της και του περιεχομένου της, καθώς και ως προς το τι ισχύει όταν εθνικά μέτρα περιορίζουν περισσότερες από μια θεμελιώδεις ελευθερίες κυκλο- φορίας, ενώ θα εξεταστεί αν έχει ουσία, στη σημερινή εποχή, ο διαχωρισμός με- ταξύ της ελεύθερης κυκλοφορίας των κεφαλαίων και της ελευθερίας πληρωμών. Έπειτα, θα γίνει αναφορά στις συνήθεις μορφές των κεφαλαιακών περιορισμών, τους τρόπους δικαιολογημένης εφαρμογή τους στην ενωσιακή έννομη τάξη και τις σχετικές ασφαλιστικές δικλείδες του ενωσιακού δικαιϊκού συστήματος ανα- φορικά με τις οικείες παρεκκλίσεις/εξαιρέσεις της ελευθερίας. Θα πραγματοποι- ηθεί δε εις βάθος προβληματισμός σχετικά με το αν οι ενωσιακοί κανόνες περί επιβολής κεφαλαιακών περιορισμών είναι καταλλήλως σχεδιασμένοι ούτως ώστε να μπορούν τα κράτη μέλη να ανταπεξέλθουν σε περιόδους οικονομικής κρίσης. Ωστόσο, θα πρέπει να αναρωτηθεί κανείς ως προς τη σκοπιμότητα για την κα- θιέρωση της ελεύθερης διακίνησης κεφαλαίων και τον ρόλο της ως συνιστώσας της εσωτερικής αγοράς, και, κατ’ επέκταση, εάν ισχύει ότι η εξέλιξη του ενωσι- ακού νομικού καθεστώτος περί επιβολής κεφαλαιακών περιορισμών επηρεάστη- κε βαθύτατα υπό το φως του επικρατούντος συντακτικού οικονομικού προτύπου στην Ένωση. Παρομοίως, διαπιστώνεται ανάγκη έρευνας σε σχέση με τον τυχόν σχηματισμό, βάσει της δράσης του ενωσιακού νομοθέτη και δικαστή, ενός νομι- κού περιβάλλοντος υπέρ της άμβλυνσης ή, αντιθέτως, της δυναμικής επαναφο- ράς των κεφαλαιακών ελέγχων στον ευρωπαϊκό χώρο. Με δεδομένη την αυξα- νόμενη σημασία της επιβολής capital controls εν καιρώ οικονομικής κρίσης, θα εξεταστούν, πέραν της πρωταρχικής για τα ευρωπαϊκά δεδομένα περίπτωσης της Ισλανδίας, οι περιπτώσεις της Κύπρου και της Ελλάδας, η νομική βάση των εφαρ- μοσθέντων capital controls για την αντιμετώπιση περιστάσεων εξαιρετικής ανά- γκης σχετικά με την προστασία του εγχώριου χρηματοπιστωτικού συστήματος και της οικονομίας, τα ζητήματα που προέκυψαν από την εφαρμογή τους, αλλά και αν τα οικεία κράτη τήρησαν τα όρια που θέτει το ενωσιακό δίκαιο, μη λαμ- βάνοντας περιοριστικά μέτρα περί αντιμετώπισης κρίσεων κατά παράβασή του· ως προς το θέμα αυτό, χρήζει ιδιαίτερης μνείας το ελληνικό νομικό πλαίσιο όσον αφορά τους περιορισμούς στην ανάληψη μετρητών και τη μεταφορά κεφαλαίων, από την αρχική επιβολή έως τη χαλάρωση και την πλήρη άρση τους. Με αυτόν τον τρόπο, θα αναπτυχθούν και θα διευκρινιστούν ορισμένα εκ των κύριων στοι- χείων της παρούσας μελέτης και θα αποδειχθεί πώς εφαρμόζονται οι γενικοί κα- νόνες σε πιο εξειδικευμένες περιπτώσεις. Από τον συνδυασμό όλων όσων προαναφέρθηκαν, συνάγεται ότι τίθενται προς εξέταση, με επιμονή ως προς την επίτευξη υψηλής επιστημονικής ανάλυσης και εγκυρότητας, σύγχρονα νομικά ζητήματα, για την απάντηση των οποίων πρωτα-