ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΣ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΣΜΟΣ

6 Σύγχρονος Ευρωπαϊκός Συνταγματισμός «διευθέτηση» των νομοθετημάτων από την Βουλή αφετέρου δε εξαιτίας των οικονομικών συμφερόντων που προωθούν προειλημμένες αποφάσεις με διαφορετική ένταση για το κάθε κράτος . Ακριβώς και γι’ αυτό το λόγο, η σύγκριση των δυο κρατών έχει επιστημονι- κό ενδιαφέρον, και συγκεκριμένα εξαιτίας των διαφορών τους στις μεθόδους αντιμετώπι- σης της κρίσης, από τη νομοθετική και δικαστική εξουσία. Συνεπώς, «η εργαλειακή χρησι- μοποίηση του κράτους» φαίνεται να επανέρχεται με άλλους όρους, βοηθούντος δυστυχώς και ενός μεγάλου μέρους των πολιτικών δυνάμεων, το οποίο αποδέχεται ή/και υπηρετεί την πρωτοκαθεδρία –αν όχι και την επικυριαρχία– των αγορών. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος της σημερινής άκρως αντιφατικής διεθνούς και ευρωπαϊκής πολιτικής πραγματι- κότητας, στην οποία προβάλλονται σαν «λύσεις» ακριβώς εκείνες οι πολιτικές που οδήγη- σαν στην οικονομική κρίση. 21 Αναλυτικότερα δε, όσον αφορά τη σύγκριση της Ελλάδας με την Πορτογαλία , 22 μέσα από την έρευνά μας, καταλήξαμε να εξετάσουμε τα ζητήματα εκείνα που θίγονται από τα «Μνη- μόνια», δηλαδή, της αρχής της λαϊκής κυριαρχίας, του κοινωνικού κράτους δικαίου, ενός πρωτόγνωρου «δικαίου της ανάγκης» σε συνδυασμό με το γεγονός ότι οι δικαστικές αρχές εξέδωσαν δικαστικές αποφάσεις πρωτόγνωρες για τις δυο έννομες τάξεις. Ακόμη, επηρεά- ζονται με συγκεκριμένο τρόπο τα θεμελιώδη δικαιώματα. Με άλλα λόγια, θίγεται τελικά ο πυρήνας της πολιτικής αυτονομίας του κάθε συνταγματικού κράτους εξαιτίας των μνημο- νίων, τελικά δε της κρατικής τους κυριαρχίας . Συνεπώς, από τη σύγκριση της Ελλάδας με την Πορτογαλία προκύπτει μια ιδιαίτερη «μελέτη περίπτωσης» (case study), το οποίο θέ- τουμε, ως δίπολο «Ελλάδα-Πορτογαλία». Οι παραπάνω εννοιολογικές μετατοπίσεις εξελίσσονται στο πλαίσιο ενός «σκιώδους ομο- σπονδισμού», που σταδιακά αναδύεται ενόψει της λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπό αυτές τις συνθήκες, λαμβάνουν χώρα δυο κρίσιμες συνέπειες για το συγκεκριμένο μο- ντέλο κρατών: α) Η «οικονομία», νοούμενη ως το «κεφάλαιο» που επιτρέπει στο κράτος να λειτουργεί αποτελεσματικά, τόσο στο εθνικό όσο και στο παγκόσμιο περιβάλλον (χρηματοπιστωτι- κό σύστημα και πολυμερείς αγορές), αποκτά το ουσιαστικό προβάδισμα έναντι της πολι- τικής. 23 Με αυτόν τον τρόπο, επαναπροσδιορίζεται με νέους όρους η έννοια της κρατικής κυριαρχίας του νεότερου συνταγματικού κράτους. β) Οι αρχικές αντιδράσεις της Πορτογαλίας και της Ελλάδας απέναντι στην κρίση υποδηλώ- νουν συνταγματική υποταγή. Έως και το 2012 υφίστατο μια συνταγματική αδράνεια, ενώ η 21. Βλ. Γ.Χ Σωτηρέλη , Το Σύνταγμα στην εποχή της κρίσης. Προς έναν νέο συνταγματισμό;, ό.π. σ. 5 επ. 22. Βλ. παρακάτω εξαντλητική ανάλυση. 23. Βλ. Γ. Χάμπερμας , μτφ. Σ. Τριανταφύλλου, Για ένα Σύνταγμα της Ευρώπης, Πατάκης, Αθήνα 2012, σ. 166 επ., P. Häberle , μτφ. Χ. Τζήμα, Υπάρχει ένας ευρωπαϊκός δημόσιος χώρος;, Αντ. Ν. Σάκκουλας, Αθήνα-Κομοτηνή 1999, σ. 30-47 και Γ. Χ. Σωτηρέλη , Αλλαγή παραδείγματος: Η πρόκληση μιας νέας συνταγματικής οργάνωσης σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, http://www.constitutionalism.gr, [ημ. πρόσβασης 26.3.15], σ. 3 επ.