31 / 42
ΟΙ ΚΕΦΑΛΑΙΑΓΟΡEΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚH EΝΩΣΗ: EΝΑ ΔΙΑΡΚΩΣ ΜΕΤΑΒΑΛΛOΜΕΝΟ ΡΥΘΜΙΣΤΙΚO ΠΛΑIΣΙΟ
282
αφορά το κράτος-μέλος υποδοχής, το οποίο δεν μπορεί να επιβάλλει επιπρόσθετες
απαιτήσεις σε όσους εκδότες έχουν την έδρα τους σε άλλο κράτος-μέλος της ΕΕ.
937
Η Οδηγία 2004/39/ΕΚ για τις αγορές χρηματοπιστωτικών μέσων αποτελεί τον ακρο-
γωνιαίο λίθο του ΠΔΧΥ, το οποίο μεταμόρφωσε τον τρόπο με τον οποίο λειτουρ-
γούν οι αγορές χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών στην ΕΕ. Η οδηγία αυτή είναι η πιο
σημαντική από τις 4 νομοθετικές πράξεις που υιοθετήθηκαν μετά τη θέσπιση της δι-
αδικασίας Lamfalussy και χαρακτηρίστηκε ως η νέα “Μεγάλη Έκρηξη”. Επέκτεινε το
πεδίο εφαρμογής του ενωσιακού πλαισίου, λαμβάνοντας υπόψη νέα προϊόντα (πα-
ράγωγα μέσα) και υπηρεσίες (επενδυτικές συμβουλές), που χρησιμοποιούνταν ευ-
ρέως στις αγορές κεφαλαίων. Παρόλο που δεν προβλήθηκε επίσημα ως ένα μέτρο
μέγιστης εναρμόνισης, θεωρήθηκε ως τέτοιο στην πράξη. Στόχος ήταν η θέσπιση
ενός ενιαίου εγχειριδίου κανόνων που να δημιουργεί ίσους όρους ανταγωνισμού και
να επιτρέπει τη χρήση του ενιαίου διαβατηρίου για την παροχή επενδυτικών υπη-
ρεσιών σε ολόκληρη την ΕΕ. Κινητήριος μοχλός για τη συμπληρωματικότητα της
αμοιβαίας αναγνώρισης και πλήρως ενιαίου κανονιστικού πλαισίου είναι ο κίνδυ-
νος ρυθμιστικού αρμπιτράζ που περιγράφεται εύστοχα στην αιτιολογική σκέψη (22)
της Οδηγίας: “Οι αρχές της αμοιβαίας αναγνώρισης και της εποπτείας από το κρά-
τος-μέλος καταγωγής απαιτούν οι αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών να μην χορη-
γούν ή να ανακαλούν την άδεια λειτουργίας εάν παράγοντες όπως το περιεχόμενο
του προγράμματος δραστηριοτήτων, η γεωγραφική κατανομή ή το είδος των πραγ-
ματικά ασκούμενων δραστηριοτήτων καταδεικνύουν σαφώς ότι επιχείρηση επεν-
δύσεων έχει επιλέξει το νομικό σύστημα κράτους-μέλους με μόνο σκοπό να αποφύ-
γει τη συμμόρφωση προς αυστηρότερα πρότυπα ισχύοντα σε άλλο κράτος-μέλος
στην επικράτεια του οποίου προτίθεται να ασκήσει ή ασκεί πραγματικά το μεγαλύ-
τερο μέρος των δραστηριοτήτων της. Επιχείρηση επενδύσεων διαθέτουσα νομική
προσωπικότητα θα πρέπει να λαμβάνει άδεια λειτουργίας στο κράτος-μέλος όπου
διατηρεί την καταστατική της έδρα. Επιχείρηση επενδύσεων άνευ νομικής προσωπι-
κότητας πρέπει να λαμβάνει άδεια λειτουργίας στο κράτος-μέλος στο οποίο βρίσκο-
νται τα κεντρικά της γραφεία. Επιπρόσθετα, τα κράτη-μέλη θα πρέπει να απαιτούν
οι επιχειρήσεις επενδύσεων να έχουν πάντα τα κεντρικά τους γραφεία στο κρά-
τος-μέλος καταγωγής και να ασκούν πράγματι δραστηριότητες στο κράτος αυτό”.
Βάσει των διατάξεων της MiFID, το κράτος-μέλος καταγωγής έχει την αρμοδιότη-
τα για την αδειοδότηση και την εποπτεία όχι μόνο των επενδυτικών εταιριών, αλλά
και των υποκαταστημάτων τους σε άλλα κράτη-μέλη. Τα κράτη-μέλη υποδοχής δια-
τηρούν μόνο την αρμοδιότητα ελέγχου των κανόνων λειτουργίας των υποκαταστη-
μάτων στην επικράτειά τους. Ιδιαίτερα σημαντικοί είναι οι εκτελεστικοί κανόνες που
συνόδευσαν τη βασική Οδηγία, μέσα από τους οποίους διασαφηνίστηκαν γενικό-
λογες έννοιες (π.χ. συνήθης όγκος συναλλαγών). Ιδιαίτερη αξία για την θέσπιση μέ-
τρων μέγιστης εναρμόνισης έχει το άρθρο 4 της εκτελεστικής Οδηγίας 2006/73/ΕΚ,
με το οποίο εισήχθη μια οιονεί απαγόρευση της πρακτικής του κανονιστικού υπερ-
937. Enriques & Gatti, 2007, σελ. 24.