ΕΠΙΤΟΜΗ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΟΡΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΗΣ ΣΤΙΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΙΥΑ

ι. Ο πέμπτος γενικός όρος επιτρεπτής τεχνητής γονιμοποίη-

σης προβλέπεται στο άρθρ. 1456 ΑΚ και αφορά τη

συναίνεση

των προσώπων που την επιθυμούν, η οποία έχει την έννοια

της συναίνεσης του ιατρικού δικαίου, δηλαδή της συναίνεσης

στην υποβολή σε ιατρική πράξη που λειτουργεί ως νομιμοποι-

ητικός παράγοντας εκτέλεσης ιατρικών πράξεων*,

οι οποίες

διαφορετικά θα παραβίαζαν το συνταγματικά κατοχυρωμένο

δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του προσώπου.

ια. Η συναίνεση αφορά τους δύο συζύγους ή τους δύο συ-

ντρόφους, σε περίπτωση ζεύγους που συμβιώνει εκτός γά-

μου (ανεξάρτητα από το ποιον από τους δύο βαρύνει το ιατρι-

κό πρόβλημα) ή την άγαμη μοναχική γυναίκα. Από το άρθρ.

1456 ΑΚ προκύπτει έτσι, ότι στην τεχνητή γονιμοποίηση δικαι-

ούνται να προσφύγουν: ζεύγος έγγαμο, ζεύγος άγαμο, που

συμβιώνει (με ή δίχως σύμφωνο) και μοναχικές γυναίκες, με

τη διαφορά μόνο ως προς τον απαιτούμενο τύπο της συναι-

νέσεως που αρκεί να είναι έγγραφη όταν υπάρχει γάμος ή

σύμφωνο συμβίωσης, ενώ επί μοναχικής γυναίκας ή σε ελεύ-

θερη ένωση απαιτείται συμβολαιογραφικό έγγραφο. Σε κάθε

περίπτωση πάντως σιωπηρή συναίνεση δεν νοείται, δεν μπο-

ρεί δηλαδή να συναχθεί αυτή από την εκούσια υποβολή των

προσώπων στις σχετικές ιατρικές πράξεις. Ειδικότερα:

i. Στο εδ. α΄ της πρώτης παραγράφου αναφέρεται ότι κάθε πράξη που

αποβλέπει στην υποβοήθηση της ανθρώπινης αναπαραγωγής διενερ-

γείται με την έγγραφη συναίνεση των προσώπων που επιθυμούν να

αποκτήσουν τέκνο. Η διάταξη αυτή, όπως προκύπτει εξ αντιδιαστολής

από τη ρύθμιση της αμέσως επόμενης (του εδ. β΄) καθώς και από τη

ρητή αναφορά της Εισηγητικής Έκθεσης του ν. 3089/2002, αφορά στη

συναίνεση των συζύγων, η οποία απαιτείται να είναι έγγραφη, και μά-

λιστα ανεξάρτητα από το αν πρόκειται να γίνει ομόλογη ή ετερόλογη

γονιμοποίηση, δηλαδή αν θα χρησιμοποιηθεί το σπέρμα του συζύγου

ή τρίτου δότη (βλ. και άρθρο 1471 § 2 αριθ. 2 ΑΚ, το οποίο ορίζει ότι

η πατρότητα του παιδιού είναι απρόσβλητη από οποιονδήποτε, αν ο

* Συνεπώς δεν νοείται ως συναίνεση με την έννοια των άρθρων 236 επ.

ΑΚ, δηλαδή συγκατάθεση τρίτου σε δικαιοπραξία που επιχειρείται από

άλλα πρόσωπα. Για το αν έχει δικαιοπρακτικό χαρακτήρα, βλ. κατω-

τέρω ιδ΄.