ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΣΤΟ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΣΤΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ 121 επιχείρησης 420 . Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα εξεύρεσης του καθαρού φορο- λογητέου εισοδήματος αποτελούσαν οι αμοιβές που λάμβαναν οι καθηγητές των Α.Ε.Ι. καθώς και οι δημόσιοι υπάλληλοι που ασχολούνταν με τη συγγραφή βιβλί- ων, όπως προβλέπονταν στις προϊσχύουσες διατάξεις του άρθρου 48 παρ. 2 του Ν 2238/1994. Εν προκειμένω, ο προσδιορισμός των καθαρών κερδών με τη χρήση του συντελε- στή απέκλειε την έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα των δαπανών, διότι οι τε- λευταίες είχαν ληφθεί υπόψη από τον νομοθέτη κατά τη διαμόρφωση του συντε- λεστή. Προς αυτή την κατεύθυνση συγκλίνει η πάγια νομολογιακή γραμμή των δι- οικητικών δικαστηρίων που ότι είχε κάνει δεκτό ότι το καθαρό εισόδημα από τη συγγραφή των βιβλίων υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας τις αμοιβές με τον προ- βλεπόμενο συντελεστή καθαρού κέρδους 45%, και πως αυτή ήταν μια συνταγμα- τικά ανεκτή μέθοδος προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος 421 . Με τις δι- ατάξεις του Ν. 3842/2010, αλλά και τις διατάξεις του Ν 4172/2013, περιορίστηκε η εφαρμογή της τεκμαρτής μεθόδου σε ελάχιστες περιπτώσεις. Η εφαρμογή του συντελεστή καθαρού κέρδους για την εξεύρεση του εισοδήματος δεν απέκλειε το δικαίωμα αιτήματος και παροχής δικαστικής προστασίας ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων, όμως ο νομοθέτης περιόριζε, υπέρμετρα σε ορισμέ- νες περιπτώσεις, το δικαίωμα δικαστικής προστασίας. Και τούτο, διότι ο φορολο- γούμενος καλούνταν να αποδείξει τη συνδρομή εξαιρετικών περιστάσεων, όπως λόγοι ανωτέρας βίας, ασθένεια και άλλα, προκειμένου να αναγνωριστεί η πραγμα- τοποίηση μικρότερου εισοδήματος από το τεκμαρτά καθοριζόμενο 422 . Επιπροσθέ- τως, παρεχόταν στον αρμόδιο προϊστάμενο της φορολογικής διοίκησης η διακρι- τική ευχέρεια να ορίζει χαμηλότερους συντελεστές καθαρού κέρδους από αυτούς που προβλέπονταν για τη συγκεκριμένη επαγγελματική δραστηριότητα. Ωστόσο, ο προβλεπόμενος συντελεστής καθαρού κέρδους δεν μπορούσε να είναι μικρότε- ρος από το μηδέν. Όπως έχει προαναφερθεί, τα τεκμήρια είναι συνταγματικά ανεκτά όταν συνάγεται αβίαστα η συμφωνία τους με τα δεδομένα κοινής πείρας και εν γένει με την οικο- νομική πραγματικότητα. Αξίζει να επισημανθεί μια αντινομία αυτής της εφαρμο- γής της τεκμαρτής μεθόδου, αφού παραγνωρίζει την πιθανότητα πραγματοποίη- σης ζημιών από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας. Ειδικότερα, στη συ- γκεκριμένη διάταξη υφίσταται μια προφανής δυσαρμονία με τα δεδομένα της οι- κονομικής επιστήμης, επειδή οι επιχειρήσεις δεν είναι πάντα κερδοφόρες. Πρέπει να τονισθεί ότι ανέκυψαν ζητήματα συνταγματικότητας σε ό,τι αφορά την κανονιστική αρμοδιότητα των οργάνων της κρατικής διοίκησης να καθορίζει με 420. Για τον λογιστικό προσδιορισμό των καθαρών κερδών λαμβάνονται υπόψη τα πραγματικά έσοδα της επιχείρησης, μετά την αφαίρεση των επαγγελματικών δαπανών όπως αυτές προ- κύπτουν μέσα από τα τηρούμενα βιβλία. 421. ΔΕφΘεσ 1542/2002 (δημοσίευση NOMOS). 422. ΣτΕ 3392/97 (δημοσίευση NOMOS).