ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΟΡΟΙ ΣΤΟ ΔΙΚΑΙΟ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ τικά 28 . Τα “ συμπλέγματα καθεστώτων ” είναι δομές, από θεσμούς, μέσα στους οποίους αλληλεπιδρούν τα κράτη και οι μη κρατικοί παράγοντες. Τέτοιας φύσης καθεστώτα συ- νιστούν μία νέα γενιά περιβαλλοντικών προκλήσεων, αντικείμενα διεπιστημονικής με- λέτης και προσέγγισης από το δίκαιο του περιβάλλοντος και την περιβαλλοντική διακυ- βέρνηση. Στην περίπτωση του συμπλέγματος καθεστώτων των γενετικών πόρων επιμέρους κα- θεστώτα όπως, εκείνα της βιοποικιλότητας, της διατροφής και της γεωργίας, της πνευ- ματικής ιδιοκτησίας, της υγείας και του εμπορίου, των δικαιωμάτων των αυτοχθόνων πληθυσμών και τοπικών κοινοτήτων, εκφράζονται μέσα από αλληλοεπικαλυπτόμενους θεσμούς. Ταυτοχρόνως, διαφορετικοί Οργανισμοί, όπως ο Διεθνής Οργανισμός Τροφί- μων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών (FAO), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), ο Παγκόσμιος Οργανισμός Πνευματικής Ιδιοκτησίας (ΠΟΠΙ) και ο Παγκόσμιος Οργανι- σμός Εμπορίου (ΠΟΕ), όσο και εργαλεία, όπως η Σύμβαση για τη Βιολογική Ποικιλότη- τα (CBD) και το Πρωτόκολλο της Ναγκόγια καθώς και κράτη και μη κρατικοί παράγοντες, συνυπάρχουν και αλληλεπιδρούν. Επομένως, οι γενετικοί πόροι συμπυκνώνουν μία πολύπλοκη σχέση, η οποία συνδέει το περιβάλλον και την υγεία του ανθρώπου με τη διατροφική και επισιτιστική ασφάλεια, τη γεωργία, τη βιοενέργεια, τη φαρμακευτική βιομηχανία, την έρευνα και καινοτομία και το εμπόριο, τα δικαιώματα των αυτοχθόνων πληθυσμών και τοπικών κοινοτήτων επί των γενετικών τους πόρων. Επιπρόσθετες και εξίσου σημαντικές είναι ωστόσο και οι κοινω- νικές και πολιτικές προεκτάσεις της πολύπλοκης αυτής σχέσης και των περαιτέρω συ- σχετίσεων, προσθέτοντας έναν ακόμη βαθμό πολυπλοκότητας στο όλο οικοδόμημα 29 . Σκοπός και διάρθρωση της μονογραφίας Το δίκαιο του περιβάλλοντος και η περιβαλλοντική διακυβέρνηση απευθύνονται στη νέα γενιά περιβαλλοντικών προβλημάτων του εικοστού και εικοστού πρώτου αιώνα και στις προκλήσεις που αυτά θέτουν για την προστασία, τη διαχείριση και διακυβέρνησή τους σε τοπικό, εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Με επίκεντρο τις σχέσεις μετα- ξύ του περιβαλλοντικού δικαίου αφενός, και της εξέλιξης της επιστήμης και της τεχνολο- γίας αλλά και της διακυβέρνησης αφετέρου, η μονογραφία διερευνά την έννοια και τη 28. Βλ. Raustiala Κ. & Victor D.G., (2004), The Regime Complex for Plant Genetic Resources, International Organization 58(2): 277-309, και ειδικότερα σελ. 279-280.; Orsini A., Morin J.F. & Young O., (2013), Regime Complexes: A Buzz, a Boom or a Boost for Global Governance?, Global Governance 19:27-39, και ιδίως σελ. 29 καθώς και Morin J.F. & Orsini A., (2014), Policy coherency and regime complexes: the case of genetic resources, Review of International Studies, 40:303-324, doi:10.1017/ S0260210513000168. 29. Βλ. αντίστοιχη διαπίστωση για ΓΤΟ σε οπ.π. Μπάλια Γ., (2011), Η ρύθμιση των ΓΤΟ. Δίκαιο και διακυ- βέρνηση για μία νέα τεχνολογία, σελ. 6.