ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

24 ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΔΡΑΣΗΣ, ΩΣ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡIΚΟΥ ΔIΚΑIΟΥ ντος), στο συνταγματικό δίκαιο (π.χ. προστασία της οικονομικής ελευθερίας και της ιδιοκτη- σίας - αλλά και όρια της προστασίας αυτής), στο ποινικό δίκαιο (ιδίως με τις διατάξεις για την καταπολέμηση του οικονομικού εγκλήματος, τη χρεωκοπία κλπ.), στο δίκαιο του καταναλω- τή, στο διεθνές δίκαιο (παρεμβάσεις για το σεβασμό των λιγότερο αναπτυγμένων λαών) κλπ., που ακριβώς αποσκοπούν στην αντιμετώπιση της άμετρης κερδοσκοπίας, της ανήθικης συ- ναλλαγής, της καταχρηστικής επιχειρηματικής δράσης. ΙΙΙ. Η εισφορά του ΕμπΔ. Είναι όμως αυτονόητο ότι η προσπάθεια ηθικοποίησης και ενί- σχυσης της εντιμότητας των συναλλαγών επιδιώκεται (και μάλιστα κατεξοχήν) και με μηχα- νισμούς του ίδιου του ΕμπΔ . Με πλήθος κανόνων και θεσμών, όπως εκείνων π.χ. για τη δη- μοσιότητα, την ευθύνη για το φαινόμενο δικαίου, το μη αντιτάξιμο ορισμένων περιστατικών κατά τρίτων, τη θέσπιση ευθύνης εις ολόκληρο, τη φροντίδα για τη διατήρηση και εξυγίαν- ση της επιχείρησης, την υπό προϋποθέσεις άρση της αυτοτέλειας του νομικού προσώπου, τη νομοθεσία για τον ανταγωνισμό, την προστασία των μειοψηφιών στις εταιρίες, τη δυνατό- τητα πτώχευσης, το ΕμπΔ παρεμβαίνει καίρια και εισφέρει στην προώθηση της χρηστότη- τας και εντιμότητας, ως ιδιαίτερης αξίας του εμπορίου. Αναγνωρίζοντας το ριψοκίνδυνο πολ- λών εμπορικών συναλλαγών το ΕμπΔ επιχειρεί να τις ελέγξει. Συχνά μάλιστα δεν ρυθμίζει τις εμπορικές σχέσεις καθεαυτές, αλλά τους κινδύνους που αυτές δημιουργούν, π.χ. με κανό- νες για τις προβλέψεις και τα αποθεματικά των ισολογισμών, τους δείκτες φερεγγυότητας των τραπεζών, τον περιορισμό των μεγάλων χρηματοδοτικών ανοιγμάτων, κλπ. Φαίνεται έτσι ότι η προκατάληψη κατά του εμπορίου, χωρίς να έχει ολοκληρωτικά εκλεί- ψει, σωστά εγκαταλείπεται βαθμιαία. Δεν είναι τυχαίο ότι η εμπορική πίστη, η επαγγελματι- κή υπόληψη (και μάλιστα το «εμπορικό μέλλον» του εμπόρου) θεωρούνται αγαθά προστα- τευτέα (εκτός των άλλων γενικών διατάξεων) και με τη νομοθεσία για τον αθέμιτο ανταγω- νισμό (άρθρο 11 και 12 ν. 146/1914) 51 και την ΑΚ 932 52 , αλλά και με ποινικές διατάξεις (π.χ. ΠΚ 364). 51. Βλ. σχετικά Μιχαλόπουλο , εις: Ν.Ρόκα (επιμ.), Αθέμιτος ανταγωνισμός, 1996, σ. 311. 52. Βλ. ΜΠρΘεσσ 4753/1995 Αρμ. 1995, 1028.