ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

10 Ατομικές εργασιακές σχέσεις σια και λοιπές παραγωγικές μονάδες 22 , ενώ, κατά τη διαδρομή του 19 ου αιώνα, οι κα- νονιστικές παρεμβάσεις άρχισαν να ενδιαφέρονται και για άλλα φαινόμενα ακραίων φαινομένων εργασιακής υποβάθμισης, όπως ήταν η ασύδοτη χρησιμοποίηση εργασί- ας ανηλίκων και εγκύων γυναικών και η ανυπαρξία ανώτατου ορίου καθημερινής και εβδομαδιαίας εργασίας. Στο πλαίσιο της νέας παραγωγικής διαδικασίας, η μισθωτή απασχόληση έλαβε ση- μαντική θέση και σταδιακά επικράτησε θεαματικά επί όλων των λοιπών μορφών απα- σχόλησης. Προϊόντος του χρόνου, ιδίως μετά την είσοδο του 20 ού αιώνα και κατά την πορεία αυτού, ο σκοπός της εργατικής νομοθεσίας σταδιακά μεταβλήθηκε. Ενώ μέχρι τότε λειτουργούσε ως ένα εργαλείο αποσπασματικής αντιμετώπισης της καταχρηστι- κής άσκησης του διευθυντικού δικαιώματος και αντιμετώπισης ακραίων εργοδοτικών συμπεριφορών, έλαβε τα χαρακτηριστικά ενός συγκροτημένου κανονιστικού συστή- ματος , που κατέλαβε σταδιακά κάθε επί μέρους πτυχή λειτουργίας της σύμβασης ερ- γασίας. Παράλληλα, κατά τη διαδρομή του 20 ού αιώνα, στις αναπτυσσόμενες χώρες της Δύ- σης, πρωτίστως λόγω της μεγάλης αύξησης της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων και δευτερευόντως λόγω των συνδικαλιστικών και πολιτικών πιέσεων, αυξήθηκαν ση- μαντικά οι μισθοί και επήλθε αισθητή βελτίωση του μέσου οικονομικού επίπεδου ζωής των εργαζομένων, ενώ, αντίστοιχα, βελτιώθηκαν θεαματικά και οι λοιποί όροι εργα- σίας. Συγκεκριμένα, μειώθηκε η μέση διάρκεια της μισθωτής εργασίας (ημερήσιο και εβδομαδιαίο ωράριο), θεσμοθετήθηκε η ετήσια άδεια ανάπαυσης με αποδοχές, θεσπί- στηκε η αργία της Κυριακής, αργότερα καθιερώθηκε η πενθήμερη εργασία, προβλέ- φθηκε η πρόσθετη αμοιβή για νυκτερινή εργασία, απαγορεύτηκε πλήρως η παιδική εργασία, διευρύνθηκε και αυστηροποιήθηκε η νομοθεσία για την υγιεινή και ασφά- λεια στην εργασία και για την αποζημίωση των εργατικών ατυχημάτων, περιορίστη- κε το δικαίωμα της απόλυσης κ.λπ. Επίσης, στο επίπεδο των συλλογικών εργασιακών σχέσεων, αναγνωρίστηκε διεθνώς το δικαίωμα συνδικαλιστικής οργάνωσης και δρά- σης των μισθωτών και ειδικότερα το δικαίωμα της απεργίας. Παράλληλα, με την ανα- γνώριση της ρυθμιστικής ενέργειας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, εντάχθηκε στην έννομη τάξη η συλλογική αυτονομία των εργατικών και εργοδοτικών συνδικαλι- στικών οργανώσεων. Σημειωτέον ότι η ανωτέρω θεαματική διεύρυνση του αντικειμένου των εργατικών ρυθμίσεων αλλοίωσε τον γενεσιουργό λόγο της πρώιμης εργατικής νομοθεσίας (περιο- ρισμός της εργοδοτικής αυθαιρεσίας), και, αντί της αντιμετώπισης της κατάχρησης, με- τατράπηκε η εργατική νομοθεσία σε ένα δίκαιο αδιάκοπου περιορισμού του ίδιου του διευθυντικού δικαιώματος. Σ’ αυτό, προφανώς, συντέλεσε ο αναγκαστικός χαρα- 22. Για το λόγο αυτό στην αρχή αποκλήθηκε «βιομηχανική νομοθεσία» (législation industrielle). Βλ. Durand P. / Rouast A. , Précis de législation industrielle, 4η έκδ. , Dalloz, Paris, 1953.