Η ΠΡΟΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΠΑΡΑΠΟΜΠΗ ΣΤΟ ΔΕΕ ΩΣ ΜΕΣΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

Προϋποθέσεις υποβολής προδικαστικού ερωτήματος 17 όπως είναι οι γνώμες και οι συστάσεις 39 , καθώς και τα κείμενα αυτά μπορεί να απο- τελέσουν πηγή ερμηνείας του δικαίου και να οδηγήσουν σε διαφορετικό νομικό συ- μπέρασμα τον εθνικό δικαστή. Από την κατηγορία αυτή, ωστόσο, εξαιρούνται εκ των άρθρων 275 και 276 ΣΛΕΕ ορισμένες πράξεις, των οποίων η ερμηνεία δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο προδικαστικού ερωτήματος, και αυτές είναι πράξεις που σχε- τίζονται με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφαλείας (ΚΕΠΠΑ) 40 , και με επιχειρησιακές δράσεις της αστυνομίας ή άλλων υπηρεσιών επιβολής του νόμου ή πράξεις για την τήρηση της δημόσιας τάξης και διαφύλαξη της εσωτερικής ασφάλειας, οι οποίες έχουν ληφθεί από τα κράτη μέλη εντός των αρμοδιοτήτων της Ένωσης στο χώρο ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Ιδιαίτερης μνείας πρέπει να τύχουν οι αποφάσεις του Δικαστηρίου, διότι δεν έχουν μεν νομοθετικό χαρακτήρα, ωστόσο αποτελούν « πράξεις θεσμικού οργάνου της Ένωσης », ήτοι του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης και συνεπώς μπορούν να θεμελιώ- σουν κάποιο προδικαστικό ερώτημα ερμηνείας, κατά τη γραμματική διατύπωση του άρθρου 267 ΣΛΕΕ. Πρέπει, βέβαια, να διευκρινιστεί ότι σε περίπτωση κατά την οποία ένας εθνικός δικαστής υποβάλλει ερώτημα ερμηνείας μίας νομικής σκέψης που περι- έχεται σε απόφαση του ΔΕΕ και αφορά την ερμηνεία ενός ευρωπαϊκού κανόνα δικαί- ου, στην πράξη δεν πρόκειται για ερώτημα ερμηνείας μίας δικαστικής απόφασης, αλλά για ερώτημα ερμηνείας του ίδιου κανόνα δικαίου, όπως έχει ήδη ερμηνευτεί σε μία ή περισσότερες αποφάσεις του ΔΕΕ. Για προδικαστικό ερώτημα ερμηνείας μίας απόφα- σης του Δικαστηρίου μπορεί να γίνει λόγος μόνο στην περίπτωση κατά την οποία η ίδια η απόφαση, και όχι ο ερμηνευόμενος κανόνας του ευρωπαϊκού δικαίου, παράγει έν- νομα αποτελέσματα επί των οποίων ανακύπτει ζήτημα ερμηνείας ενώπιον του εθνι- κού δικαστή. Και επειδή όλες οι δικαστικές αποφάσεις παράγουν έννομα αποτελέσμα- τα μόνο μεταξύ των διαδίκων σε υπόθεση με συγκεκριμένη ιστορική και νομική βάση, μόνο εάν η ίδια αυτή υπόθεση απασχολήσει ως προς την ερμηνεία της τον ίδιο εθνικό δικαστή που υπέβαλε το πρώτο ερώτημα, ή άλλον που χειρίζεται την υπόθεση σε δι- αφορετικό στάδιο δικανικής ωριμότητας, μπορεί να τεθεί από τον τελευταίο εκ νέου προδικαστικό ερώτημα, αυτή τη φορά για την ερμηνεία της απόφασης του Δικαστηρί- ου. Σύμφωνο με το πνεύμα αυτό είναι και το άρθρο 43 του Πρωτοκόλλου (αριθ. 3) του Οργανισμού του ΔΕΕ, κατά το οποίο « το Δικαστήριο, σε περίπτωση αμφιβολίας για την έννοια και την έκταση των αποτελεσμάτων αποφάσεως, είναι αρμόδιο για την ερμηνεία 39. Απόφαση ΔΕΚ της 13 ης Δεκεμβρίου 1989, υπόθεση C-322/88, Grimaldi , σκέψη 8. 40. Ωστόσο, η εξαίρεση όσον αφορά τις πράξεις της ΚΕΠΠΑ ερμηνεύεται στενά από το ΔΕΕ στην απόφα- σή του (τμήμα μείζονος συνθέσεως) της 28 ης Μαρτίου 2017, υπόθεση C-72/15, Rosneft , σκέψη 81: « τα άρθρα 19, 24 και 40 ΣΕΕ, το άρθρο 275 ΣΛΕΕ, καθώς και το άρθρο 47 του Χάρτη έχουν την έννοια ότι το Δικαστήριο είναι αρμόδιο να αποφανθεί προδικαστικώς, δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, επί του κύρους πράξεως εκδοθείσας βάσει των σχετικών με την ΚΕΠΠΑ διατάξεων, [...] υπό τον όρο ότι η αίτηση προδι- καστικής αποφάσεως αφορά είτε τον έλεγχο της τηρήσεως του άρθρου 40 ΣΕΕ [...] είτε τον έλεγχο της νο- μιμότητας των περιοριστικών μέτρων κατά φυσικών ή νομικών προσώπων ».