ΔΙΚΑΙΟ ΤΩΝ ΑΥΛΩΝ ΑΞΙΟΓΡΑΦΩΝ

Β. Αποθετηριακή θεώρηση των αξιογράφων | 11 | Σε αντίθεση, οι λοιπές άλλες εμπορικές εταιρείες του δικαίου μας (π.χ. ΕΠΕ, ΙΚΕ, ομόρρυθμη εταιρεία κλπ.) εξ ορισμού δεν εκδίδουν μετοχικούς τίτλους ή άλλα συναφή αξιόγραφα, οπότε αποκλείονται εκδοχές εμπορευσιμότητας, πολλώ δε μάλλον διαπραγματευσιμότητας, επί του αντικειμένου της εταιρικής συμμετοχής. Και βέβαια μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις εμπορικών εταιρειών τη συμμετο- χή σε αυτές να παριστάνουν μερίδια (βλ. π.χ. ΕΠΕ ή ΙΚΕ), όμως αυτά δεν έχουν αξιογραφική λειτουργία αλλά αποτελούν απλά νομιμοποιητικά έγγραφα (Ταρ- νανίδου, ό.π., 431επ., Ρόκας Ν, Εμπορικές Εταιρείες, 517, ΕφΑθ 3236/2012 Ελ- Δνη, 2/2013, 468). Στην εξεταζόμενη περίπτωση των κινητών αξιών ως αξιογράφων συγκαταλέγο- νται και τα αποθετήρια έγγραφα σε μετοχές. Από πρακτικής απόψεως είναι ση- μαντικό να επισημανθεί ότι ο όρος παραπέμπει σε αξιόγραφα που εκδίδονται προς διευκόλυνση συνήθως της διαπραγματευσιμότητας των μετοχών τοπικών εκδοτών σε ξένες αγορές (ιδίως σε αγορές τρίτων χωρών εκτός ΕΕ), όταν σε αυ- τές για κάποιους τεχνικούς ή νομικούς λόγους (π.χ. λόγω περιορισμένης συνδε- σιμότητας του τηρούντος την έκδοση ΚΑΤ με το ΚΑΤ που υποστηρίζει την αγορά στην τρίτη χώρα) δεν είναι δυνατή η εισαγωγή των μετοχικών αξιογράφων αυ- τών καθαυτών στη σχετική αγορά. Στην περίπτωση αυτή ο εκδότης των μετοχών, οι οποίες είναι κατά κανόνα αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην τοπική αγορά του, δεν εισάγει τις ίδιες τις μετοχές του προς διαπραγμάτευση στην ξένη αγο- ρά, αλλά άλλο αξιόγραφο που εκδίδεται ως «αντίκρισμα» αυτών. Το αξιόγραφο αυτό καλείται αποθετήριο έγγραφο. Η έκδοση των αποθετηρίων εγγράφων γίνεται από το ΚΑΤ που υποστηρίζει την αγορά της τρίτης χώρας ή από θεματοφύλακα (custodian) που συνδέεται με αυτό (π.χ. πιστωτικό ίδρυμα που έχει την υποδομή να τηρεί αξιόγραφα) και αναλαμ- βάνει την έκδοση (Benjamin, 223). Το αποθετήριο έγγραφο στην περίπτωση αυτή αντιπροσωπεύει μετοχές. Για να μπορεί βέβαια να τις αντιπροσωπεύει θα πρέπει να διασφαλίζεται η τήρηση του σχετικού «αποθέματος» των μετοχών κατά τρό- πο ασφαλή. Η τήρηση του αποθέματος ανάγεται μάλιστα σε αναγκαίο όρο για την έκδοση του αποθετηρίου εγγράφου (Benjamin, 252). Κατά κανόνα οι μετο- χικοί τίτλοι που αντιπροσωπεύονται από τα αποθετήρια έγγραφα υπόκεινται σε δεσμεύσεις σε ειδικά αποθέματα (vaults) που τηρούνται από τα ΚΑΤ τα οποία πα- ρακολουθούν την έκδοση των μετοχών ή διατηρούν το σχετικό απόθεμα μέσω λο- γαριασμών αξιογράφων (Tarnanidou, Book-entry securities…, 13-14). Η υιοθέτηση λύσεων διαπραγμάτευσης με τη μορφή αποθετηρίων εγγράφων συ- νεπάγεται βέβαια και διάφορες άλλες υποχρεώσεις των οποίων η εξέταση στο παρόν σημείο παρέλκει. Ενδεικτικά, ως τέτοιες μπορούν να αναφερθούν: — η υποχρέωση να υπάρχει συνέπεια στην παρακολούθηση των τιμών του απο- θετηρίου εγγράφου σε σχέση με αυτές της υποκείμενης μετοχής, ώστε η τιμή των πρώτων να μπορεί πράγματι να λειτουργεί ως αντίκρισμα της αξίας των δεύτερων 9 10 11 12