9 / 42
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Τα τελευταία χρόνια, η οικονομική κρίση έγινε αφορμή να συνειδητοποιήσουμε τη στε-
νή σχέση οικονομίας και Δικαιοσύνης. Έγινε πλέον σαφές ότι η βραδύτητα και η αναποτε-
λεσματικότητα του δικαστικού συστήματος της χώρας μας αποτελούν τροχοπέδη για τις
επενδύσεις, οι οποίες αποτελούν τη μόνη ελπίδα ανάπτυξης της οικονομίας και εξόδου
από την ενδημούσα κρίση. Εξάλλου, είναι κοινώς αναγνωρισμένο ότι η κορυφαία στιγμή
της συνολικής διαδικασίας απονομής της δικαιοσύνης είναι η στιγμή που η δικαστική από-
φαση, η οποία διαγιγνώσκει το δίκαιο και επιτάσσει την εφαρμογή του, εκτελείται από τα
όργανα της πολιτείας. Γιατί μόνο τότε, όπως προσφυώς λέγεται, το δίκαιο μετουσιώνεται
σε πράξη. Το δίκαιο, επομένως, της αναγκαστικής εκτελέσεως αναδεικνύεται από τα πράγ-
ματα ως ένας από τους σημαντικότερους, αν όχι ο ουσιωδέστερος από πρακτικής απόψε-
ως, κλάδος του δικαίου.
Από άλλη άποψη, η ενασχόληση με την αναγκαστική εκτέλεση συνιστά μία επιστημονική
πρόκληση για τον νομικό. Η αναγκαστική εκτέλεση αποτελεί πεδίο συγκρούσεως συμφε-
ρόντων και εντάσεως αντίρροπων θεμελιωδών αρχών και κανόνων δικαίου. Διότι ναι μεν
αναγνωρίζεται δικαίωμα του δανειστή προς αναγκαστική εκτέλεση, που μάλιστα ανήκει
στον πυρήνα του γενικότερου και εγγυημένου από το άρθρο 20 του Συντάγματος θεμελιώ-
δους δικαιώματος προς παροχή έννομης προστασίας, όμως η εκτέλεση αυτή, με οποιαδή-
ποτε μορφή της, ως επέμβαση στην περιουσιακή ή ακόμα και στην προσωπική σφαίρα του
οφειλέτη, έρχεται σε συγκρουσιακή επαφή με άλλα επίσης συνταγματικώς κατοχυρωμένα
ατομικά δικαιώματα, όπως αυτά της ιδιοκτησίας (άρθρο 17 Συντ.), της προσωπικής ελευ-
θερίας (άρθρο 5 παρ. 3 Συντ.) και της αξιοπρέπειας (άρθρο 2 παρ. 1 Συντ.). Απαιτούνται,
επομένως, από τον ερμηνευτή και τον εφαρμοστή του δικαίου λεπτοί χειρισμοί και δύσκο-
λες σταθμίσεις, ώστε να εξασφαλίζεται ισορροπία μεταξύ αφενός της ανάγκης για τολμηρές
και αποτελεσματικές λύσεις και αφετέρου της επιταγής για σεβασμό του πνεύματος του Συ-
ντάγματος και ειδικότερα της αρχής της αναλογικότητας.
Το παρόν πόνημα απευθύνεται κυρίως στον νομικό της πράξης και φιλοδοξεί να απο-
δώσει, με συνοπτικό και κατανοητό τρόπο, το ισχύον δίκαιο της αναγκαστικής εκτέλεσης,
όπως αυτό θεμελιώνεται από τη θεωρία και ζωντανεύει μέσα από τη νομολογιακή επεξερ-
γασία του. Υπάρχουν αρκετές επιλεκτικές παραπομπές στη θεωρία, όπου είναι απαραίτη-
το, το κύριο όμως βάρος δόθηκε στην πλούσια νομολογία που έχει αναπτυχθεί ιδιαιτέρως
και έχει καλύψει όλο σχεδόν το φάσμα των θεμάτων. Για τη διευκόλυνση της δικηγορικής
πράξης εξάλλου, στο τέλος του έργου παρατίθενται υποδείγματα διαδικαστικών πράξεων
και δικογράφων σχετικών με την αναγκαστική εκτέλεση, συνοδευόμενα από σχόλια. Τα
υποδείγματα επεξεργάστηκε και επιμελήθηκε ο εκ των συνεργατών του τόμου κ. Παντελής
Ρεντούλης, Δικηγόρος, ΔΝ.