15 / 28
85
Η ΔΕΚΑΕΤΙΑ 1911-1920
παραδειγματική προθυμία τή συνταγματική καθιέρωση τῆς καθαρευ-
ουσιάνικης σαβούρας -γιά μεγάλη ντροπή τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας
...
139
Στο άρθρο 107 του Συντάγματος του 1911, οριζόταν ως επίσημη γλώσ-
σα του κράτους εκείνη στην οποία συντάσσονταν το πολίτευμα και
οι νόμοι, απαγορεύοντας
πᾶσα πρός παραφθοράν ταύτης ἐπέμβασιν
,
βάζοντας ένα τέλος στη διαμάχη.
Στους κόλπους του σωματείου συγκεντρώθηκαν άτομα, που αρ-
γότερα σφράγισαν την πνευματική πορεία του τόπου. Αντιστοίχως,
ιδρύθηκε ο σύλλογος
Περί ἐννόμου ἀμύνης τῆς ἐθνικῆς γλώσσης
. Η
αντίσταση που προέβαλλε στη
Φοιτητική Συντροφιά
ήταν τυφλή και
λυσσαλέα. Κατηγόρησε τα μέλη της ως προδότες, επικίνδυνους, αντί-
θρησκους
κ.λπ., τους απέδωσε την πρόθεση της δημιουργίας νέας
γλώσσας
κ.λπ. Τα παραδείγματα τα οποία ανέφεραν, ήσαν απόδει-
ξη της κάκιστης προαίρεσης των συντηρητικών υπερασπιστών της
καθαρεύουσας.
Ούτως ή άλλως η δράση της
Φοιτητικῆς Συντροφιᾶς
σταμάτησε
με τους Βαλκανικούς Πολέμους, κάτω από το βάρος των σημαντι-
κών εκείνων γεγονότων. Το 1915 ξανασυστάθηκε, με την απόφαση
των ιδρυτών της να αντιτάξουν
ἕνα ὀργανωμένο σύνολο ἐνάντια στόν
ἐπίβουλο κατατρεγμό κάθε εὐγενικῆς νέας ἰδέας
... με τον πόθο να ερ-
γαστούν
γιά τό ξάπλωμα τῆς ἐλεύτερης σκέψης
... γιά να πολεμήσουν
τήν πρόληψη καί τήν περιορισμένη ἀντίληψη, ἐκεῖ ὅπου αὐτές εἶναι
ἐμπόδιο στήν ἐξέλιξη τῆς ζωτικῆς δύναμης τῆς χώρας μας
.
140
Η δράση της δεν ήταν μεγάλη αυτή τη φορά και δύο χρόνια αρ-
γότερα διαλύθηκε, εξ αιτίας των πολιτικών εξελίξεων αλλά και της
παραδοχής της καθομιλουμένης στη βασική εκπαίδευση. Η προσωρι-
νή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης με το διάταγμα 2585 της 11ης Μαΐου
1917, καθιέρωνε την καθομιλουμένη στα διδακτικά βιβλία: άρθρο 5.
Ἵνα τύχει ἐγκρίσεως διδακτικόν βιβλίον, ὀφείλει... γ) Νά εἶναι ὅσον τό
δυνατόν ἁπλοῦν καί σαφές κατά τήν γλῶσσαν καί τό ὕφος
. Τα αναγνω-
στικά των τεσσάρων πρώτων τάξεων καθώς και τα βιβλία της αριθ-
μητικής όλων των τάξεων έπρεπε να είναι γραμμένα
εἰς τήν κοινήν
ὁμιλουμένη (δημοτικήν) γλῶσσαν, ἀπηλλαγμένην παντός ἀρχαϊσμοῦ
...
Όταν δε η κυβέρνηση κατέβηκε στην Αθήνα, την εφαρμογή του μέ-
139. Γ. Θεοτοκᾶ, “1910-1926”, άρθρο στο π.
Φοιτητική Συντροφιά
1, 1 Φεβρουαρίου 1926.
Βλ. Χρ. Λάζου,
Ἑλληνικό φοιτητικό κίνημα
, σ. 229.
140. Από την προκήρυξη 1/1/1915. Βλ. Χρ. Λάζου,
Ἑλληνικό φοιτητικό κίνημα
, σ. 233.