ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΘΥΜΑ

150 TO ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΘΥΜΑ «νομιμοποιητικό όρο» μίας ποινικής διάταξης, στο μέτρο, που ο νομοθέτης, δύ- ναται να θεσμοθετεί μόνον ποινικές διατάξεις, που αποβλέπουν στην προστασία του 324 . Το έννομο αγαθό, όπως προκύπτει από την οριοθέτηση της έννοιας, συνιστά θε- μελιώδη κοινωνική αξία, απολύτως απαραίτητη για την κοινωνική ζωή, η οποία, εξαιτίας αυτού της του χαρακτηριστικού, αναγνωρίζεται και προστατεύεται από την έννομη τάξη, αξιολογούμενη από τον ποινικό νομοθέτη θετικά 325 . Ταυτόχρονα, όμως, συνιστά και έννοια συστατική και πρωτεύουσα αυτής του θύματος, εφόσον ενυπάρχει στον αποδεκτό, και διεθνώς, ορισμό του. Η προοπτική της αναγωγής μας στην έννοια της βλάβης του, άλλωστε, μπορεί να οδηγήσει τις σκέψεις μας προς λιγότερο επισφαλή συμπεράσματα, μέσα από τα οποία ο ορισμός του θύμα- τος θα προσεγγιστεί κριτικά προς την κατεύθυνση της εφαρμογής του στα περι- βαλλοντικά εγκλήματα και γιατί όχι θα αναδιαμορφωθεί, έπειτα από την κριτική του προσέγγιση. Καίτοι εκφεύγει του παρόντος, να καταπιαστούμε με τη βαθύτερη προβληματική, γύρω από τον ορισμό της έννοιας του εννόμου αγαθού 326 , τονίζουμε, ότι για τις ανάγκες της παρούσας μελέτης, η επίμαχη αυτή έννοια περιλαμβάνει στο περι- εχόμενο της δόμησής της την έννοια της «αξίας ιδιάζουσας κοινωνικής βαρύτη- τας», η οποία χρήζει ποινικής προστασίας 327 , ακριβώς επειδή καθίσταται αντικεί- μενο προσβολής, προστατεύεται δε έμμεσα εξαιτίας της τυποποίησης της μέσα 324. Βλ. Ν. ∆ημητράτος, Έννομο Αγαθό και ∆ιδασκαλία περί Εγκλήματος στο Ποινικό ∆ίκαιο, εκδό- σεις Α.Ν. Σάκκουλας, 1998, σελ. 19, με περαιτέρω παραπομπές. 325. Βλ. Χρ. Μυλωνόπουλος, Ποινικό ∆ίκαιο, Γενικό Μέρος Ι, Γενική Θεωρία για το Έγκλημα, εκδόσεις Π.Ν. Σάκκουλας, 2007, σελ. 5-6. 326. Ο Μανωλεδάκης, ενστερνίζεται έναν διαφορετικό ορισμό για τα έννομα αγαθά, τον οποίο, βέ- βαια και συσχετίζει με την εντοπιζόμενη στο Ποινικό ∆ίκαιο διαρκή σύγκρουση του τιμωρητι- κού με το φιλελεύθερο στοιχείο. Σύμφωνα με τον ορισμό, που παρατίθεται από αυτόν ως έννομα αγαθά ονομάζονται τα «πολλά όμοια» και «ισότιμα» πρόσωπα και πράγματα που ελεύθερα διακι- νούνται στον σύγχρονου τύπου, φιλελεύθερου προσανατολισμού κοινωνικό χώρο, καθώς και τα πρόσωπα ή πράγματα (κι αυτά «πολλά όμοια» και «ισότιμα») που με συγκεκριμένη ιδιότητά τους διευκολύνουν αυτή την (ελεύθερη) διακίνηση. Κατά τη γνώμη του το κριτήριο επιλογής των εννόμων αγαθών προς προστασία από ποινική σκοπιά ανευρίσκεται στην εμπειρική κοινωνική πραγματικότητα, όπου σχηματίζεται ως εποικοδόμημα ο χώρος των αξιών και ο χώρος του δι- καίου. Βλ. Ι. Μανωλεδάκης, Το Έννομο Αγαθό ως Βασική Έννοια του Ποινικού ∆ικαίου, εκδόσεις «Σάκκουλας Α.Ε.»,1998, σελ. 57, 76, 91. Πρβλ και τη διάκριση στην οποία προβαίνει ο Σπινέλλης, σύμφωνα με την οποία μπορεί να γίνει λόγος για εμπειρική/νατουραλιστική αφενός και αφη- ρημένη, αφετέρου έννοια των εννόμων αγαθών, αναλόγως προς το αν τα θεωρούμε δεδομένα της εμπειρικής πραγματικότητας ή αφηρημένες έννοιες, αξίες ή σκοπούς, με τον συγγραφέα να τάσσεται υπέρ της πρώτης θεώρησης των εννόμων αγαθών ως τμήματος της εμπειρικής πραγματικότητας, ενώ παράλληλα καταλήγει στο να τα ορίσει ως τις λειτουργικές ενότητες, οι οποίες αναπτύσσονται στην κοινωνία υπέρ του ανθρώπου, λαμβανομένου υπόψη είτε ως ατόμου είτε ως ολότητα και τον συνδέουν με ορισμένες καταστάσεις. Έτσι σε ∆. Σπινέλλης, «Το Έννομον Αγαθόν και η σημασία του εις την σύγχρονην διδασκαλίαν του Ποινικού ∆ικαίου», ΠοινΧρ. ΚΑ, 1971, σελ. 721 επ και 801 επ., σελ. 50-51, 57 στο Ανάτυπο. 327. Βλ. Ν. ∆ημητράτος, Έννομο Αγαθό και ∆ιδασκαλία περί Εγκλήματος στο Ποινικό ∆ίκαιο, ο.π., σελ. 22.