ΟΙ ΔΙΕΘΝΕΙΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΥΤΟΜΑΤΗ ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

103 πολλούς Αμερικανούς υπηκόους –μη κατοίκους ΗΠΑ– να αποποιηθούν την αμερικανική ιθαγένεια 150 . Από την πλευρά των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, το υψηλό κόστος και η πολυπλοκότητα εφαρμογής της νομοθεσίας της FATCA οδήγησε πολλά από αυτά στη διακριτική μεταχείριση και τελικά στον αποκλεισμό των Αμερικανών πολιτών από την πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες τους (κυρίως άνοιγμα τραπεζικών λογαριασμών). Αμφιλεγόμενη είναι η πρόβλεψη περί παρακράτησης 30% στις πληρωμές από ή προς τις ΗΠΑ που διενεργούνται από τα μη συμμορφούμενα χρηματοπιστω- τικά ιδρύματα, η οποία επιβάλλεται ως κύρωση για τη μη εφαρμογή εκ μέρους αυτών της ανταλλαγής πληροφοριών που καθιερώνει η FATCA, τη στιγμή μά- λιστα που οι ίδιες οι ΗΠΑ δεν συμμετέχουν στο Κοινό Πρότυπο Αναφοράς του ΟΟΣΑ για την αυτόματη ανταλλαγή πληροφοριών και δεν έχουν υλοποιήσει την υπόσχεσή τους για αμοιβαιότητα στις διακυβερνητικές συμφωνίες που έχουν συνάψει. Σημείο κριτικής αποτέλεσε επίσης και το υψηλός κόστος που συνεπάγεται για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα η εφαρμογή της FATCA και το οποίο σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις 151 υπερβαίνει τα έσοδα από την εφαρμογή του προγράμ- ματος για την αμερικανική κυβέρνηση. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τις εκτιμήσεις ότι η νομοθεσία της FATCA δεν πρόκειται να οδηγήσει σε μείωση της φοροαποφυγής σε ποσοστό μεγαλύτερο από το 1% δικαιώνει όσους υποστη- ρίζουν ότι από οικονομική και δημοσιονομική σκοπιά τα συνολικά κόστη από την εφαρμογή του συστήματος αυτού υπερακοντίζουν τα οφέλη. Κατά καιρούς είχαν τεθεί ζητήματα συμβατότητας της FATCA με τις διατάξεις της Τέταρτης Τροποποίησης του Αμερικανικού Συντάγματος, οι οποίες απαγο- ρεύουν τις αδικαιολόγητες - μη εύλογες (unreasonable) έρευνες και κατασχέ- σεις χωρίς προηγούμενο ένταλμα. Ενώ, όμως, η νομοθεσία της FATCA χαρακτηρίστηκε επιθετική, δρακόντεια και εξαιρετικά καταστροφική 152 , καθώς απαιτεί από τα αλλοδαπά χρηματοπιστω- τικά ιδρύματα να λειτουργούν ως φύλακες του αμερικανικού Υπουργείου Οι- κονομικών και μάλιστα με κόστος εφαρμογής δισεκατομμυρίων δολαρίων, και Taxation, Southern California Law Review, Vol. 89, Forthcoming; Virginia Law and Economics Research Paper No. 2015-07 (Φεβρουάριος 2016), διαθέσιμο σε SSRN: https://ssrn.com/ abstract=2606744, p. 172. 150. Mason, ό.π, p. 175. 151. Association of Certified Financial Crime Specialists. 152. Marino, ό.π, no. 6. Οι διακυβερνητικές συμφωνίες τύπου FATCA