Η ΔΥΣΦΗΜΙΣΗ ΣΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ & ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

καιώματος ελεύθερης έκφρασης και κριτικής εάν δικαστικές αποφά- σεις, έστω αθωωτικές, δεν υπόκειντο σε κριτική, έστω και αν το σαφές υπονοούμενο και αναπόφευκτο συνεπαγόμενο είναι ότι η αθώωση κά- ποιου κατηγορουμένου δεν ήταν δικαιολογημένη. Είναι στο σημείο αυ- τό που στο δίκαιο της δυσφήμισης αναγνωρίζεται μεν η δυσφημιστική έννοια κάποιου επίδικου δημοσιεύματος, αλλά μπορούν να τύχουν επί- κλησης οι διάφορες υπερασπίσεις που έχουν διαμορφωθεί ακριβώς για τον σκοπό αυτό, δηλαδή για την προστασία του ελεύθερου λόγου και έκφρασης ανεξάρτητα από τη δυσφημιστική έννοια του επίδικου ισχυ- ρισμού. Από την άποψη της παραδοσιακής και συνήθους μεθοδολογίας, υποθέσεις όπως η Δώρος Γεωργιάδης ίσως να πρέπει να αντιμετωπί- ζονται είτε στο πλαίσιο συγκεκριμένων υπερασπίσεων, όπως του έν- τιμου σχολίου ή του υπό επιφύλαξη προνομίου, είτε με βάση την εξι- σορρόπηση των δικαιωμάτων ελεύθερης έκφρασης και κριτικής, από τη μια, και των δικαιωμάτων υπόληψης και φήμης, από την άλλη. Και όμως, στην υπόθεση αυτή, η νομική βάση της Απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου δεν είναι κάποια εξειδικευμένη υπεράσπιση ούτε η εμβέ- λεια του δικαιώματος ελεύθερης έκφρασης, αλλά η ίδια η έννοια της δυσφήμισης. Το Ανώτατο Δικαστήριο, και πάλι, αποδίδει στο μέσο συ- νετό και αντικειμενικό αναγνώστη ή ακροατή ιδιότητες ευθυκρισίας, πολιτειακής ανάλυσης (κυρίως μεταξύ διαπίστωσης θεσμικής τελεσι- δικίας αφενός, και υπαινιγμού πραγματικής ενοχής αφετέρου) καθώς και κριτικής ικανότητας που ενδεχομένως να μην έχει. Με την ίδια, εάν όχι μεγαλύτερη, ευκολία, και επικεντρωνόμενοι στην έννοια των λέξε- ων, θα μπορούσε να διατυπωθεί η θέση ότι ο εναγόμενος Γενικός Ει- σαγγελέας αμφισβητούσε την ορθότητα της απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου που είχε απαλλάξει τον ενάγοντα και επέμενε στην ενο- χή του παραπονουμένου, κάτι που συνιστούσε δυσφήμιση (υπό την πα- ραδοσιακή έννοια) εναντίον του ενάγοντα. Το ερώτημα τότε θα ήταν κα- τά πόσο ο Γενικός Εισαγγελέας θα μπορούσε να επικαλεστεί είτε συγ- κεκριμένες υπερασπίσεις είτε το γενικό δικαίωμα σχολιασμού και κρι- τικής δικαστικών αποφάσεων, με αποτέλεσμα την απόρριψη της αγω- γής για δυσφήμιση παρά τη δημοσίευση δυσφημιστικών ισχυρισμών. Το Ανώτατο Δικαστήριο όμως, οχυρωμένο πίσω από την «ολότητα του κειμένου» και απορρίπτοντας «μια αποσπασματική άποψη των (επίδι- κων) δηλώσεων», αλλά στην πραγματικότητα εμφορούμενο από γενι- κότερες προσεγγίσεις στη βάση των δικαιωμάτων ελεύθερης έκφρα- σης και κριτικής, έκρινε όχι ότι το δημοσίευμα έπρεπε να επιτραπεί στο πλαίσιο του δικαιώματος κριτικής δικαστικών αποφάσεων αλλά ότι η 124 ΠΟΛΥΒΙΟΣ Γ. ΠΟΛΥΒΙΟΥ