9 / 28
Malo periculosam quam quietum servitium (καλύτερα μια ελευθερία γεμάτη κινδύνους
παρά μια ήσυχη σκλαβιά) - Ο Παλατίνος της Ποζνανίας (Ρουσσώ [1762] 2004:126).
«Πρέπει, άραγε να αναγνωρίζεται και διασφαλίζεται η ελευθερία ακόμη και υπέρ εκεί-
νων, οι οποίοι θα την μετεχειρίζοντο διά να την καταπολεμήσουν και την καταλύσουν;
Ομοίως, οφείλει, άραγε, μια δημοκρατία να διασφαλίζη πράγματι την λειτουργίαν των
δημοκρατικών θεσμών και υπέρ εκείνων, οι οποίοι, επωφελούμενοι αυτών, θα επε-
χειρούν την φθοράν και την κατάλυσίν των; Εις αυτήν την ιδιαιτέρως λεπτήν και πο-
λύπλοκον ερώτησιν η απάντησις δεν είναι δυνατόν να δοθή ανεπιφυλάκτως, απλώς
δι’ ενός «όχι» ή δι’ ενός «ναι» (…). Πράγματι, εις εν δημοκρατικόν καθεστώς ο προς
οιανδήποτε κατεύθυνσιν σχηματισμός της λαϊκής θελήσεως δεν είναι νοητόν να τίθε-
ται υπό έλεγχον. Ο λαός, ως κυρίαρχος, δύναται να θέλη ο,τιδήποτε, αρκεί ότι το θέ-
λει. Δεν είναι, λοιπόν δυνατόν, κατ’ αρχήν, αριθμός πολιτών, εχθρικώς διακείμενων
προς την καθιδρυμένην έννομον τάξιν, να αποστερηθή οιουδήποτε ατομικού ή πολιτι-
κού δικαιώματος. Διότι έκαστος πολίτης, ως δικαιούχος ενός μορίου κυριαρχίας, έχει
κατά συνέπειαν και το δικαίωμα αξιοποιήσεως της αντιθέσεώς του ταύτης» (Μάνεσης
1980α:394, τίτλος εκθέσεως: Το πρόβλημα της ασφάλειας του Κράτους και η Ελευθε-
ρία).
«Βέβαια, οι όροι των νικών κατά του
εξωτερικού εχθρού
είναι ευνοϊκότεροι από τους
όρους των νικών κατά
εσωτερικού εχθρού
, κατά τούτο, ότι τους εχθρούς του εξωτε-
ρικού είτε τους συντρίβουμε και υποδουλώνονται είτε τους δεχόμαστε στους κόλπους
μας και τότε αισθάνονται υποχρεωμένοι για την ευεργεσία αυτή· ενώ όσοι από τους
πολίτες
, παρασυρμένοι από την τρέλα τους, άρχισαν κάποτε να γίνωνται
εχθροί της
πατρίδας
, αυτοί, μια που θα τους εμποδίσεις να καταστρέψουν την πολιτεία, δεν μπο-
ρείς ούτε να τους δαμάσης με τη βία ούτε με την ευεργεσία να τους κατευνάσεις. Γι’
αυτό θεωρώ πως άνοιξα έναν
αιώνιο πόλεμο
με τους
χαμένους αυτούς πολίτες
» (Τσά-
τσος Κ. 2009:127/128 εις:
Κικέρων
, Τέσσερις λόγοι κατά Κατιλίνα. Οι λόγοι για τον
Μαρκέλλο και τον Λιγάριο, μτφρ.
Κ. Τσάτσου
σε Βαθιώτη 2010:128).
«Ο μηχανισμός της ποινικής καταστολής θα επεκτείνεται σταδιακά σε ευρύτατα στρώ-
ματα του πληθυσμού για να καταλάβει τελικά (πέρα από το οργανωμένο έγκλημα και
την τρομοκρατία)
κάθε
μορφή αντίστασης στη νέα τάξη πραγμάτων» (Μανωλεδάκης
2006:52).