ΝΟΜΙΚΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ, Tεύχος 94/2017

Νομικός Σύμβουλος 1

ναρωτώμενος γιατί να πληρώνει ένας εργαζόμενος-ελεύ-

θερος επαγγελματίας ασφαλιστικές εισφορές μέχρι και

1.400 ευρώ τον μήνα, κατέληξα στο ότι ο μόνος λόγος για να

συνεχίσει να το κάνει είναι αν αναμένει να φτάσει το προσ-

δόκιμο ζωής στα 120 χρόνια για να μπορέσει να πάρει ως σύ-

νταξη -υπό την προϋπόθεση ότι θα υφίσταται μέχρι τότε ο

όρος- όσα έδωσε σε εισφορές. Όσοι τυχεροί, ωστόσο, ζήσουν

την εποχή που ο άνθρωπος κατακτήσει την αιωνιότητα, αυτοί

μπορούν να βγουν μέχρι και κερδισμένοι.

Μπροστά στον παραλογισμό και την

απελπισία, η μόνη διέξοδος να συνε-

χίσει κανείς να παράγει και να προο-

δεύει είναι να εγκαταλείψει τη μάχη

της λογικής και να αφεθεί στις προσ-

δοκίες του μέλλοντος που υπόσχο-

νται η σύγχρονη γενετική, η αναζωο-

γονητική ιατρική και η νανοτεχνολο-

γία. Με υπέρτατο στόχο την οριστική

νίκη επί του θανάτου μέχρι το έτος 2200, οι πιο αισιόδοξοι

από τους επιστήμονες που είναι ταγμένοι σε αυτήν τη μάχη

πιστεύουν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να είναι εφικτό ακόμα και

κατά το έτος 2100.

Ας μην είμαστε όμως μαξιμαλιστές. Της αιωνιότητας προη-

γείται ένας (πιο) ρεαλιστικός στόχος που έχει τεθεί για τον

21ο αιώνα και ο οποίος είναι, καταρχάς, ο διπλασιασμός του

προσδόκιμου ζωής, που σήμερα φθάνει κοντά στα 80 έτη

στις χώρες της Δύσης. Με ορόσημο το έτος 2050, όλο και

περισσότεροι επιστήμονες πιστεύουν ότι όπως ο 20ος αιώ-

νας, σε σχέση με τον 19ο, σχεδόν διπλασίασε το προσδόκι-

μο από τα 40 στα 70 έτη, έτσι και η πρόκληση να προσεγ-

γίσει ο άνθρωπος το ηλιγγιώδες για σήμερα όριο των 150

ετών όλο και πλησιάζει.

Για την επιστήμη ο θάνατος δεν είναι παρά ένα τεχνικό πρό-

βλημα και ως τέτοιο αντιμετωπίζεται με τεχνικούς όρους

και τρόπους που μόνο η τεχνολογία μπορεί να προσφέρει.

Η πρόκληση είναι τεράστια, η συζήτηση παλιά και τα χρή-

ματα πίσω από αυτήν πολλά. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι

σήμερα όλη η Silicon Valley ρίχνει τα καλύτερα ταλέντα της

μαζί με άθφονους πόρους επάνω στο στοίχημα της ανθρώ-

πινης θνητότητας.

Η Google επενδύει στην αιωνιότητα του Homo Sapiens το

36%, δηλ. 720 εκ., από ένα fund αξίας 2 δισ. δολαρίων που

έχει συστήσει για αυτόν τον σκοπό, προσλαμβάνοντας κο-

ρυφαίους γεροντολόγους, όπως τον Aubrey de Grey (a road

map to end aging) και τον ευρυμαθή εφευρέτη Ray Kuzweil,

ο οποίος έναν χρόνο μετά τον διορισμό του ως επί κεφαλής

μηχανικός της Google ορίστηκε υπεύθυνος της θυγατρικής

της, Calico, της οποίας το εταιρικό όραμα είναι «η νίκη επί

του θανάτου» (to solve death).

Eνας άλλος «αιωνιολόγος» της Silicon Valley, ο Peter Thiel, συ-

νιδρυτής της PayPal, με προσωπική περιουσία που ξεπερνά-

ει τα 2 δισ. δολάρια, αποκάλυψε πρόσφατα σε μια συνέντευ-

ξη Τύπου ότι ο ίδιος σκοπεύει «να ζήσει για πάντα» εξηγώ-

ντας ότι κατά τη δική του αντίληψη υπάρχουν τρεις τρόποι να

προσεγγίσει κανείς τον θάνατο: ή τον αποδέχεσαι, ή τον αρ-

νείσαι, ή τον πολεμάς, θέλοντας έτσι να δείξει ότι έχει επιλέξει

τον τελευταίο, μέσα από τη δημουργία ενός άλλου εταιρικού

σχήματος που επενδύει πολλά χρήματα για αυτόν τον σκοπό.

Στην υποθετική περίπτωση ύπαρξης

ενός μελλοντικού «αθάνατου» ανθρώ-

που, με την έννοια ότι οι επιστήμες

επιμήκυνσης της ζωής δεν θα μπο-

ρούν να κάνουν κάτι για να επαναφέ-

ρουν στη ζωή κάποιον που π.χ. σκο-

τώθηκε στον πόλεμο, αλλά θα μπο-

ρούν να αντιμετωπίσουν το τεχνικό

πρόβλημα της γήρανσης -ίσως με μια

τακτική, ανά δεκαετία, επίσκεψη σε ένα κέντρο επιμήκυνσης

ζωής-, η ζωή του μέλλοντος θα αποκτήσει τα δικά της ιδιαί-

τερα προβλήματα τόσο για τον βιονικό άνθρωπο που θα ζήσει

αυτήν την επιμήκυνση όσο και για τον περίγυρο του.

Αν σήμερα τα ζευγάρια που διανύουν μαζί 50 ή 60 χρόνια γά-

μου επιβραβεύονται θριαμβευτικά, ας φανταστούμε τον πα-

ντρεμένο του μέλλοντος με προσδόκιμο τα 150 χρόνια να έχει

να διανύσει 110 χρόνια κοινής συζυγικής ζωής (έλεος) στην πε-

ρίπτωση που παντρεύτηκε στα 40 του. Το ίδιο απελπισπιστικό

θα είναι να περιμένεις 70 χρόνια να συνταξιοδοτηθεί ο ακρι-

βώς από πάνω σου για να έρθει η σειρά σου, να μπεις στην

επετηρίδα των αδιόριστων π.χ. μαθηματικών του μέλλοντος,

ή, σε επίπεδο πολιτικής, να κυβερνούν ακόμα στον κόσμο τύ-

ποι σαν τον Στάλιν, ο οποίος αν ζούσε αυτήν την εποχή θα άρ-

χιζε να ψάχνει τον διάδοχο του, ή τον Κιμ Ιλ Γουνγκ, που αν

καταφέρει σύντομα να εξοντώσει και τα εναπομείναντα μέλη

της οικογένειάς του, η Β. Κορέα θα έχει την «τύχη» να τον έχει

στο τιμόνι της για τα επόμενα 120 χρόνια!

Πάντως, είτε για καλό είτε για κακό, γεγονός είναι ότι δεν

υπάρχει μεγαλύτερη πρόκληση στην ατζέντα του μέλλοντος

για τον άνθρωπο από την αντιπαράθεσή του με τις δυνά-

μεις του Θείου. Πέραν της πρόκλησης, η αγορά και μόνο του

«αθάνατου ανθρώπου» είναι τόσο παγκόσμια και ανεξάντλη-

τη που κανείς δεν μπορεί να την αγνοήσει.

Όλα ξεκίνησαν με το άνοιγμα των ειδοποιητηρίων των ασφα-

λιστικών εισφορών μόλις του Ιανουαρίου του 2017...

Πηγές: Aubrey de Grey, A road map to end aging, Tedx

Homo Deus, Yuval Harari, a Brief History of Tomorrow,

Harvill Secker, London

Αντώνης Καρατζάς, LLB, MBA

adonik@nb.org

Ραντεβού με την αιωνιότητα

Γνώμη

Υπάρχουν τρεις τρόποι

να προσεγγίσει κανείς τον θάνατο:

ή τον αποδέχεσαι, ή τον αρνείσαι,

ή τον πολεμάς