ΔΙΚΑΙΟ ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

235

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

Η ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΛΙΓΝΙΤΗ

§1. Τα λιγνιτικά κοιτάσματα στην Ελλάδα

530.

Ο λιγνίτης

275

είναι ένα είδος οργανικού πετρώματος με κύριο στοιχείο του τον άν-

θρακα. Αποτελεί στερεή καύσιμη ορυκτή ύλη και υπάγεται στην έννοια του μεταλλεύμα-

τος (περ. ζ΄ της παρ. 1 του άρθρου 2 του Μεταλλευτικού Κώδικα). Χρησιμοποιείται κυ-

ρίως για την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και σε βιομηχανικές διαδικασίες, σε

μονάδες παραγωγής συσσωματωμάτων και σε θέρμανση κατοικιών. Στην Ελλάδα το σύ-

νολο σχεδόν του λιγνίτη χρησιμοποιείται για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.

531.

Ο λιγνίτης βρίσκεται σε αφθονία στο υπέδαφος της Ελλάδας, που κατέχει τη δεύτε-

ρη θέση σε παραγωγή λιγνίτη στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Τα συνολικά βεβαιωμένα γεωλο-

γικά αποθέματα λιγνίτη στη Χώρα ανέρχονται σε περίπου 5 δις τόνους. Τα κοιτάσματα

αυτά παρουσιάζουν αξιοσημείωτη γεωγραφική εξάπλωση στον ελληνικό χώρο. Με τα

σημερινά τεχνικο-οικονομικά δεδομένα τα κοιτάσματα που είναι κατάλληλα για ενεργει-

ακή εκμετάλλευση, ανέρχονται σε περίπου 3,2 δις τόνους και ισοδυναμούν με 450 εκα-

τομμύρια τόνους πετρελαίου

276

Τα κυριότερα εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα λιγνίτη βρίσκονται στις περιοχές Πτολεμαΐδας,

Αμυνταίου και Φλώρινας με υπολογισμένο απόθεμα 1,8 δις τόνους, στην περιοχή της

Δράμας με απόθεμα 900 εκατομμύρια τόνους και στην περιοχή Ελασσόνας με απόθε-

μα 170 εκατομμύρια τόνους. Επίσης στην Πελοπόννησο, στην περιοχή Μεγαλόπολης,

υπάρχει λιγνιτικό κοίτασμα με απόθεμα περίπου 240 εκατομμύρια τόνους

277

. Μικρά λι-

275. Για μια συνολική θεώρηση των ζητημάτων του λιγνίτη βλ. α.π.

ARTIN

-A

MOUROUX

J.-M.

Charbon, les

métamorphoses d’une industrie - La nouvelle géopolitique du 21e s.

, Éditions Techniques, Paris 2008.

276. Για όλα αυτά τα στοιχεία βλ. στο διαδικτυακό τόπο

www.dei.gr.

277. Σύμφωνα με πληροφορίες που περιέχονται στο διαδικτυακό τόπο της ΔΕΗ

(www.dei.gr)

ο λιγνίτης

Πτολεμαΐδας σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης χρονικής περιόδου (10 εκατομμύρια χρό-

νια περίπου) και εκτιμάται ότι οι διεργασίες τελείωσαν πριν 1 εκατομμύριο χρόνια. Η ευρύτερη λεκάνη

Μοναστηρίου, Φλώρινας, Αμυνταίου, Πτολεμαϊδας, Κοζάνης και Σερβίων καλύπτονταν την εποχή εκεί-

νη από αβαθείς λίμνες και έλη. Οι κλιματολογικές συνθήκες ευνόησαν τη μεγάλη βλάστηση υδροχαρών

φυτών (βρύα, καλάμια, κ.λ.π.) σε διάφορες θέσεις της λεκάνης και με το πέρασμα του χρόνου τα φυτά

αυτά συγκεντρώθηκαν σε μεγάλες ποσότητες στον πυθμένα των λιμνών. Στη συνέχεια η βλάστηση κα-

λύφθηκε από γαιώδη υλικά. Κατ’ αυτόν τον τρόπο οι οργανικές ύλες των φυτών, ευρισκόμενες υπό πί-

εση και με την επίδραση διαφόρων μικροοργανισμών, μετατράπηκαν με το χρόνο σε στρώματα λιγνί-

τη. Αυτό επαναλήφθηκε πολλές φορές και τέλος πάνω από τα νεότερα στρώματα λιγνίτη επικάθησαν άλ-

λα γαιώδη υλικά, τα λεγόμενα «υπερκείμενα». Έτσι προέκυψαν λιγνιτικά κοιτάσματα μορφής Zebra. Το

πάχος των υπερκειμένων υλικών κυμαίνεται από 12 μέχρι 230 μέτρα για τα ορυχεία που βρίσκονται σε

λειτουργία στην περιοχή Πτολεμαΐδας. Τα υλικά αυτά είναι, συνήθως, άμμος, αμμοχάλικας, μαλακός

ασβεστόλιθος και άργιλος. Αλλά και το κοίτασμα του λιγνίτη δεν είναι ενιαίο, διότι μέσα στο κοίτασμα

αυτό υπάρχουν λεπτά στρώματα από τα γαιώδη υλικά, τα οποία, επειδή βρίσκονται μεταξύ των λιγνιτι-

κών στρωμάτων, ονομάζονται «ενδιάμεσα».