ΠΑΙΔΙΑ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 | Παιδιά πρόσφυγες-μετανάστες και θεσμικό πλαίσιο Μετά την Παγκόσμια Διάσκεψη για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου το 1993 στη Βιέννη, η οποία αποτέλεσε ορόσημο εξελίξεων στον τομέα προστασίας των ανθρωπίνων δι- καιωμάτων, η Γενική Συνέλευση αποφάσισε την δημιουργία του αξιώματος ενός Υπά- του Αρμοστή των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, ο οποίος θα έχει την ευθύνη για την προώθηση και την προστασία της αποτελεσματικής απόλαυ- σης όλων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από όλους τους ανθρώπους. 23 Υποστηρίζε- ται διοικητικά από τη Γραμματεία του ΟΗΕ και έχει ως βασικούς άξονες τη δημιουργία διεθνών προτύπων, την παρακολούθηση εφαρμογής των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την υποστήριξη των κρατών στην εφαρμογή των δεσμεύσεων τους για τα ανθρώ- πινα δικαιώματα. To σημαντικότερο διακυβερνητικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών με αρμοδιότητα την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δι- καιωμάτων (πρώην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων). Ιδρύθηκε από το Οικονο- μικό και Κοινωνικό Συμβούλιο το 1945 και συνέβαλε στην κατάρτιση της Οικουμενι- κής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και άλλων διεθνών συνθηκών. Το Συμβούλιο διεξάγει τον οικουμενικό περιοδικό έλεγχο ( universal periodic review ) της συμμόρφωσης των κρατών μελών με το πλήρες νομικό οπλοστάσιο του διεθνούς δι- καίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Επιπλέον, υπό το Συμβούλιο έχουν θεσπιστεί και λει- τουργούν σήμερα 55 Ειδικές Διαδικασίες ( special procedures ). Οι Ειδικές Διαδικασίες εί- ναι ανεξάρτητοι εμπειρογνώμονες (εισηγητές) με εντολή να υποβάλλουν εκθέσεις και γνωμοδοτήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα σε συγκεκριμένες θεματικές ή ειδικά για ορισμένες χώρες. Για την εκπλήρωση της αποστολής τους, πραγματοποιούν επι- τόπιες επισκέψεις, παρεμβαίνουν με επιστολές τους ( communications ) προς τα κράτη σε ατομικές υποθέσεις αναφερόμενων παραβιάσεων, 24 αναζητούν πληροφορίες και συνδιαλέγονται με κρατικούς και μη κρατικούς φορείς για την κατάρτιση των ετήσι- ων θεματικών εκθέσεών τους, συμβάλλουν στην ανάπτυξη διεθνών προτύπων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμμετέχουν σε δράσεις συνηγορίας και ευαισθητοποίησης νη, τα δικαιώματα στην καρδιά της συλλογικής δράσης και τα νέα σύνορα των ανθρωπίνων δικαι- ωμάτων. UN Secretary General Antonio Guterres, The Highest Aspiration: A call to action for human rights , 2020. 23. UNGeneral Assembly Resolution 48/141 on High Commissioner for the promotion and protection of all human rights, 7 January 1994. 24. Αυτή η αρμοδιότητα των Ειδικών Διαδικασιών είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Οποιοδήποτε άτομο, ομά- δα, οργάνωση της κοινωνίας των πολιτών, διακυβερνητικός φορέας ή εθνικός φορέας ανθρωπί- νων δικαιωμάτων μπορεί να υποβάλει πληροφορίες στις Ειδικές Διαδικασίες μέσω μιας συγκεκρι- μένης φόρμας. Παρότι ο μηχανισμός αυτός δεν έχει δικαιοδοτικό ή ημι-δικαιοδοτικό χαρακτήρα, με την εκκίνηση της ανωτέρω διαδικασίας, εφιστάται η προσοχή των Κυβερνήσεων ή άλλων δρώ- ντων στις αναφερόμενες παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ζητείται στο όνομα του ΟΗΕ η πρόληψη ή παύση της παραβίασης και η αποκατάσταση του θύματος και ενημερώνεται το Συμ- βούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σχετικά.