15 / 46
14
ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ
σικού δικαίου, του ιδεαλισμού και της επιείκειας, εν τέλει, δε, του «ορθού δικαίου»
και του «πνεύματος του νόμου» (πρβλ. Ματθαίου 23, 23-24), ως ασφαλιστικών δι-
κλίδων για την κατοχύρωση της ουσιαστικής Δικαιοσύνης και των Δικαιωμάτων του
Ανθρώπου (π.χ. Rudolf Stammler).
Η αντιπαράθεση αυτή κινείται, σε τελευταία ανάλυση, ανάμεσα στο δίπολο
de lege
lata
και
de lege ferenda
. Δηλαδή αφενός σ’ αυτό που νομικά έχει θεσπισθεί να
ισχύει, σ’ αυτό που ακριβώς ορίζεται από μια νομική διάταξη για ένα συγκεκριμέ-
νο ζήτημα σε μια δεδομένη χρονική στιγμή σύμφωνα με τη θεωρία και τη νομολο-
γία (
de lege lata
) και αφετέρου στο τι θα έπρεπε να ισχύει με βάση την ορθότερη
νομικά ερμηνεία, τη βούληση του νομοθέτη, την τελολογική, εν τέλει τη δέουσα
και βέλτιστη ερμηνεία που λαμβάνει επαρκώς υπόψη της όχι απλώς το γράμμα του
νόμου αλλά και «εξωνομικά» στοιχεία όπως οι εξελίξεις και αλλαγές σε μια κοινω-
νία, τα συναλλακτικά ήθη, τα χρηστά ήθη, οι πολιτικοί συσχετισμοί, η συμπεριφο-
ρά του «μέσου» ανθρώπου κ.ά. (
de lege ferenda)
.
Είναι λοιπόν η πρώτη φορά στην ευάριθμη ελληνική βιβλιογραφία για το Διεθνές
Ποινικό Δικαστήριο που μια μελέτη, όπως η ανά χείρας, επιχειρεί να εξετάσει το εύ-
ρος και βάθος των ανακυπτόντων θεμάτων γύρω από τις προϋποθέσεις άσκησης
της δικαιοδοσίας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (άρ. 12 ΚΡΔΠΔ), τη φύση των
διεθνών εγκλημάτων στις διάφορες κατηγορίες τους (εγκλήματα πολέμου, εγκλή-
ματα κατά της ανθρωπότητας, γενοκτονία, έγκλημα της επίθεσης), τις ασυλίες και
την αρχή της συμπληρωματικότητας, λαμβάνοντας με ουσιαστικό τρόπο υπόψη της
και συναξιολογώντας τον «πανταχού παρόντα» παράγοντα της διεθνούς πολιτικής,
τα σύγχρονα ιστορικά δεδομένα αλλά και στοιχεία που συχνά παραγνωρίζονται ή
αγνοούνται, όπως η ανάλυση εσωτερικών εγκυκλίων της εισαγγελίας του ΔΠΔ.
Αναμφίβολα, η ανωτέρω συναξιολόγηση προσφέρει μια πλήρη - πανοραμική οπτική
γωνία των υπό εξέταση νομικών θεμάτων που όχι μόνο οδηγεί σε καινοτόμες προτά-
σεις (όπως νέα κριτήρια για τον ορισμό της έννοιας του διεθνούς εγκλήματος), αλ-
λά και συμβάλλει καίρια στην τεκμηριωμένη διαμόρφωση συμπερασμάτων που συ-
χνά έρχονται σε αντίθεση προς τις κρατούσες θέσεις της θεωρίας και νομολογίας.
Τέλος, η χρησιμότητα αυτής της ανάλυσης αναδεικνύεται ιδιαίτερα στα τμήματα της
εργασίας σχετικά με την Παλαιστίνη και την έννοια του κράτους στο διεθνές ποινικό
δίκαιο, στις ασυλίες και στην αρχή της συμπληρωματικότητας. Μάλιστα, η θεσμοθέ-
τηση της αρχής της συμπληρωματικότητας για πρώτη φορά στο διεθνές ποινικό δί-
καιο το 1998 κατά το Συνέδριο της Ρώμης απετέλεσε τον κινητήριο μοχλό για την
ολοκλήρωση των διαδικασιών σύστασης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου.
Υπό το φως αυτών των δεδομένων, η εργασία του κ. Βίκτωρα Τσιλώνη, ενός πολλά
υποσχόμενου νέου επιστήμονα, καλύπτει πράγματι ένα σημαντικό κενό της ελληνικής
νομικής βιβλιογραφίας και ανοίγει νέους δρόμους στον χώρο του Διεθνούς Δικαίου.
Νέστωρ Κουράκης
,
Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Αθηνών