ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΗ ΦΟΡΟΑΠΟΦΥΓΗ ΣΤΗΝ ΑΜΕΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ

Καταχρηστική φοροαποφυγή στην άμεση φορολογία

Δικαστηρίου της ΕΕ είναι αδιαμφισβήτητα καθοριστικός στα πλαίσια ερμηνεί-

ας των ενωσιακών διατάξεων, αλλά και της έρευνας συμβατότητας των εθνι-

κών φορολογικών ρυθμίσεων με την ενωσιακή νομοθεσία και τις θεμελιώ-

δεις ελευθερίες που αυτή εγγυάται.

Ενόψει των ανωτέρω, το παρόν έργο διαρθρώνεται συνολικά σε έξι κεφά-

λαια:

Α.

Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται η ανάλυση των εννοιών της φοροα-

ποφυγής και της φοροδιαφυγής. Ειδικότερα, στα πλαίσια της έννοιας της

φοροαποφυγής, επιχειρείται η εννοιολογική προσέγγιση των πράξεων που

αποτελούν καταχρηστικές και, συνεπώς, μη αποδεκτές πρακτικές, ενώ μνη-

μονεύονται διάφορες μορφές που λαμβάνουν συνήθως οι εν λόγω πρακτι-

κές. Εν συνεχεία, παρατίθενται ορισμένα στοιχεία αντικειμενικού και υπο-

κειμενικού χαρακτήρα τα οποία παρατηρούνται στα περισσότερα καταχρη-

στικά σχήματα, προς το σκοπό εντοπισμού αυτών. Εξετάζονται, επίσης, ορι-

σμένα ζητήματα συνταγματικού δικαίου, ενώ ερευνάται η σημασία της ερμη-

νείας των φορολογικών διατάξεων κατά τη διαδικασία αξιολόγησης μιας τε-

χνητής μεθόδευσης.

Β.

Στο δεύτερο κεφάλαιο παρατίθενται οι γενικές και ειδικές διατάξεις κατά

της φοροαποφυγής που έχουν υιοθετήσει τέσσερα κράτη μέλη της Ευρωπα-

ϊκής Ένωσης, συγκεκριμένα η Ιταλία, η Γαλλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο

Βασίλειο.

Γ.

Στο τρίτο κεφάλαιο εξετάζεται η σχέση των εθνικών διατάξεων αντικατά-

χρησης με τις Συμβάσεις Αποφυγής Διπλής Φορολογίας.

Δ.

Στο τέταρτο κεφάλαιο γίνεται εκτενής αναφορά στα μέτρα που έχουν λη-

φθεί σε ενωσιακό επίπεδο για την αντιμετώπιση της φοροαποφυγής, ενώ

εξετάζεται η Οδηγία 2009/133/ΕΚ του Συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης

για τους διασυνοριακούς εταιρικούς μετασχηματισμούς. Παρατίθεται εκτε-

νώς η νομολογία του Δικαστηρίου της ΕΕ που είναι συναφής με την ερμηνεία

και εφαρμογή της ρήτρας αντικατάχρησης της ως άνω Οδηγίας, καθώς και

οι σημαντικότερες υποθέσεις στα πλαίσια των οποίων το ΔΕΕ αποφάνθηκε

επί εθνικών διατάξεων αντικατάχρησης. Ακολούθως, προσεγγίζεται η έννοια

της (καταχρηστικής) φοροαποφυγής όπως αυτή διαμορφώθηκε νομολογια-

κά από το ΔΕΕ, ενώ ερευνώνται οι προϋποθέσεις συμβατότητας των εθνικών

μέτρων αντικατάχρησης με το ενωσιακό δίκαιο.

Ε.

Στο πέμπτο κεφάλαιο ερευνώνται οι πρακτικές καταχρηστικής φοροα-

ποφυγής και παρουσιάζονται αναλυτικά οι διατάξεις καταπολέμησης αυτών

που έχουν θεσπιστεί σε εθνικό επίπεδο.

ΣΤ.

Το έκτο και τελευταίο κεφάλαιο περιλαμβάνει την αξιολόγηση των εθνι-

κών διατάξεων αντικατάχρησης υπό το φως του ενωσιακού και του διεθνούς

συμβατικού φορολογικού δικαίου, αλλά και του Συντάγματος, ενώ παρου-