ΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΑ ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΩΝ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΩΝ ΠΡΑΞΕΩΝ

Πρόλογος

Με αφετηρία τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την αλυ-

σιτέλεια των τυπικών λόγων ακυρώσεως επί πράξεων δεσμίας αρμοδιότητας, τα

τελευταία χρόνια τίθεται σε αμφισβήτηση ένα από κεντρικά χαρακτηριστικά του

ελληνικού διοικητικού δικαίου, η έμφαση κατά τον δικαστικό έλεγχο των διοι-

κητικών πράξεων στην τήρηση των διαδικαστικών απαιτήσεων του νόμου και η,

κατά συνέπεια, ακύρωση των πράξεων που πάσχουν από διαδικαστικές πλημμέ-

λειες. Οι αμφισβητήσεις του δόγματος αυτού πλήθυναν, τόσο με νομολογιακές

εξελίξεις, όσο και με την παρέμβαση του νομοθέτη, ιδίως με τη ρύθμιση της νέας

παραγράφου 5 β) του άρθρου 79 ΚΔΔ, καθώς και με το ά. 22 ν. 4274/2014. Οι

εξελίξεις αυτές δεν έτυχαν πάντοτε ευνοϊκής υποδοχής στη θεωρία. Προπάντων

βαρύνει η ένσταση ότι περικόπτεται η δικαστική προστασία των θιγόμενων και τί-

θενται υπό αμφισβήτηση οι προστατευτικοί για τους ιδιώτες και το δημόσιο συμ-

φέρον κανόνες της διοικητικής διαδικασίας.

Η προκείμενη εργασία έχει ως αντικείμενο τη σύνδεση των σφαλμάτων της διοι-

κητικής διαδικασίας με το κύρος των διοικητικών πράξεων, με άλλες λέξεις το

ερώτημα εάν οι διαδικαστικές πλημμέλειες πρέπει, και υπό ποιους όρους, να οδη-

γούν στη δικαστική ακύρωση των αποφάσεων της διοίκησης στις οποίες απολή-

γει η διοικητική διαδικασία. Σημείο αφετηρίας είναι βεβαίως ο κανόνας της ακύ-

ρωσης των πράξεων που πάσχουν από διαδικαστικά σφάλματα. Στο πλαίσιο αυτό

διερευνώνται αρχές και νομολογιακοί κανόνες που αίρουν την υποχρέωση του δι-

καστηρίου να ακυρώσει διαδικαστικά πλημμελείς διοικητικές πράξεις. Δεν εξετά-

ζονται στη εργασία αυτή οι δυνατότητες της ίδιας της διοίκησης να άρει εκ των

υστέρων τα διαδικαστικά σφάλματα (η αποκαλούμενη «ίαση»), τις οποίες ανα-

γνωρίζει λ.χ. το γαλλικό δίκαιο μέσω του θεσμού της régularisation ή το γερμα-

νικό δίκαιο στην §45 ΓερμΚΔΔιαδ. Στο επίκεντρο της μελέτης βρίσκονται οι δια-

δικαστικές πλημμέλειες των διοικητικών πράξεων, σε διάκριση προς ελαττώμα-

τα που αφορούν τα μορφολογικά στοιχεία (vices de forme), μεταξύ των οποίων

και η αιτιολογία επί του σώματος της πράξης, όταν την απαιτεί ειδικά ο νόμος. Η

έρευνα βασίζεται σε μια σύγκριση εννόμων τάξεων, περιλαμβάνει δε το γαλλικό

δίκαιο, στο οποίο ιστορικά η ελληνική έννομη τάξη αναζητά το υπόδειγμά της, το

ενωσιακό διοικητικό δίκαιο, καθώς και το γερμανικό δίκαιο, που αποτελεί και το

εναλλακτικό παράδειγμα έναντι της γαλλικής νομικής παράδοσης.