9
Πρόλογος
Με αφετηρία τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας σχετικά με την αλυ-
σιτέλεια των τυπικών λόγων ακυρώσεως επί πράξεων δεσμίας αρμοδιότητας, τα
τελευταία χρόνια τίθεται σε αμφισβήτηση ένα από κεντρικά χαρακτηριστικά του
ελληνικού διοικητικού δικαίου, η έμφαση κατά τον δικαστικό έλεγχο των διοι-
κητικών πράξεων στην τήρηση των διαδικαστικών απαιτήσεων του νόμου και η,
κατά συνέπεια, ακύρωση των πράξεων που πάσχουν από διαδικαστικές πλημμέ-
λειες. Οι αμφισβητήσεις του δόγματος αυτού πλήθυναν, τόσο με νομολογιακές
εξελίξεις, όσο και με την παρέμβαση του νομοθέτη, ιδίως με τη ρύθμιση της νέας
παραγράφου 5 β) του άρθρου 79 ΚΔΔ, καθώς και με το ά. 22 ν. 4274/2014. Οι
εξελίξεις αυτές δεν έτυχαν πάντοτε ευνοϊκής υποδοχής στη θεωρία. Προπάντων
βαρύνει η ένσταση ότι περικόπτεται η δικαστική προστασία των θιγόμενων και τί-
θενται υπό αμφισβήτηση οι προστατευτικοί για τους ιδιώτες και το δημόσιο συμ-
φέρον κανόνες της διοικητικής διαδικασίας.
Η προκείμενη εργασία έχει ως αντικείμενο τη σύνδεση των σφαλμάτων της διοι-
κητικής διαδικασίας με το κύρος των διοικητικών πράξεων, με άλλες λέξεις το
ερώτημα εάν οι διαδικαστικές πλημμέλειες πρέπει, και υπό ποιους όρους, να οδη-
γούν στη δικαστική ακύρωση των αποφάσεων της διοίκησης στις οποίες απολή-
γει η διοικητική διαδικασία. Σημείο αφετηρίας είναι βεβαίως ο κανόνας της ακύ-
ρωσης των πράξεων που πάσχουν από διαδικαστικά σφάλματα. Στο πλαίσιο αυτό
διερευνώνται αρχές και νομολογιακοί κανόνες που αίρουν την υποχρέωση του δι-
καστηρίου να ακυρώσει διαδικαστικά πλημμελείς διοικητικές πράξεις. Δεν εξετά-
ζονται στη εργασία αυτή οι δυνατότητες της ίδιας της διοίκησης να άρει εκ των
υστέρων τα διαδικαστικά σφάλματα (η αποκαλούμενη «ίαση»), τις οποίες ανα-
γνωρίζει λ.χ. το γαλλικό δίκαιο μέσω του θεσμού της régularisation ή το γερμα-
νικό δίκαιο στην §45 ΓερμΚΔΔιαδ. Στο επίκεντρο της μελέτης βρίσκονται οι δια-
δικαστικές πλημμέλειες των διοικητικών πράξεων, σε διάκριση προς ελαττώμα-
τα που αφορούν τα μορφολογικά στοιχεία (vices de forme), μεταξύ των οποίων
και η αιτιολογία επί του σώματος της πράξης, όταν την απαιτεί ειδικά ο νόμος. Η
έρευνα βασίζεται σε μια σύγκριση εννόμων τάξεων, περιλαμβάνει δε το γαλλικό
δίκαιο, στο οποίο ιστορικά η ελληνική έννομη τάξη αναζητά το υπόδειγμά της, το
ενωσιακό διοικητικό δίκαιο, καθώς και το γερμανικό δίκαιο, που αποτελεί και το
εναλλακτικό παράδειγμα έναντι της γαλλικής νομικής παράδοσης.