11 / 32
9
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Παρά τις επιτυχίες που παρουσίασε τις προηγούμενες δύο
δεκαετίες η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης (ολοκλή-
ρωση της Εσωτερικής Αγοράς, υιοθέτηση του Ευρώ, διαδοχικές
διευρύνσεις), την τρέχουσα δεκαετία αντιμετωπίζει διαδοχικές
κρίσεις. Η εικόνα που δημιουργείται είναι αυτή της Ένωσης, που
έχει χάσει την ενοποιητική της ορμή, που αντιδρά με καθυστέ-
ρηση, άτολμα και κατά κανόνα αναποτελεσματικά μπροστά στις
προκλήσεις των καιρών, που κινδυνεύει να εισέλθει σε τέλμα
από το οποίο είχε ξεφύγει μετά το 1987 και την Ενιαία Ευρω-
παϊκή Πράξη. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα διαρκώς αυξα-
νόμενο έλλειμμα εμπιστοσύνης των ευρωπαϊκών λαών προς το
ενοποιητικό εγχείρημα, που φαίνεται να αποστερείται της εκ του
αποτελέσματος νομιμοποίησης που απολάμβανε επί σειρά ετών,
ενώ ενισχύει τον ευρωσκεπτικισμό και τις φυγόκεντρες τάσεις
1
.
Πόσο υπεύθυνη είναι η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα θε-
σμικά της όργανα, που κατά κανόνα εισπράττουν κάθε αρνητική
κριτική και ποια η ευθύνη των Κυβερνήσεων των Κρατών-μελών,
που με τις επιλογές τους σε πολιτικό, νομικό και οικονομικό επί-
πεδο καθορίζουν, ως
«κύρια των Συνθηκών»,
την κατεύθυνση
της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης;
Ποιες είναι οι βασικές αιτίες της πολυεπίπεδης κρίσης που
αντιμετωπίζει σήμερα η Ευρωπαϊκή Ένωση και τείνει να υποσκά-
ψει την αμοιβαία εμπιστοσύνη μεταξύ των ευρωπαϊκών λαών και
την αλληλεγγύη, που πηγάζει και εδράζεται σ’ αυτήν την εμπι-
στοσύνη;
1.
L. Tsoukalis,
The Shattering of Illusions – And What next, JCMS 2011,
σελ. 19 - 44.