ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ

Αλλά η σημασία του έργου του αγαπητού συναδέλφου έγκειται στην συνεισφορά του

στο Κυπριακό ποινικό δίκαιο. Και η συνεισφορά αυτή είναι αδύνατο να υπερτονιστεί.

Το 2018 συμπληρώνονται ενενήντα έτη από την εισαγωγή στην Κύπρο, με Διάταγμα εν

Συμβουλίω, του περί Ποινικού Κώδικος Νόμου

, ωστόσο οι μελέτες οι αφιερωμένες στην

δογματική

του κυπριακού ποινικού δικαίου παραμένουν ελάχιστες. Αλλά και ευρύτερα,

ο χώρος αυτού που ο συγγραφέας προσφυώς αποκαλεί στον πρώτο τόμο του έργου του,

«νομικές ποινικές επιστήμες» παραμένει ακαλλιέργητος, πλην της μελέτης της επιβολής

ποινών (sentencing). Υφίσταται έτσι ένα σημαντικό κενό με επιπτώσεις τόσο στην απονο-

μή δικαιοσύνης όσο και στην κατάρτιση των νέων νομικών.

Σε αντίθεση με άλλους κλάδους του κυπριακού δικαίου, το κενό αυτό δεν είναι εύκολο να

το καλύψει σε ικανοποιητικό βαθμό το όποιο επιστημονικό υλικό μας παρέχει το σύγχρονο

αγγλικό δίκαιο ή και οι αδελφές έννομες τάξεις. Οι δε ανάγκες της καθημερινής πρακτικής

καθιστούν ακόμη πιο έντονη την ανάγκη για συστηματική οργάνωση των πρακτικών ζητη-

μάτων και των δογματικών εργαλείων που βρίσκονται στην διάθεση του κυπριακού ποινι-

κού δικαίου. Η πλούσια – σε όγκο αλλά και προβλήματα – νομολογία των κυπριακών δικα-

στηρίων δημιουργεί ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις: προκειμένου να λειτουργήσει και να

αναπτυχθεί ορθώς περαιτέρω, απαιτείται

κριτική

όσο και

συστηματική θεώρηση

, η οποία

ωστόσο θα πρέπει να στηριχθεί σε γερά θεμέλια και να οραματίζεται το απώτερο μέλλον.

Στα προβλήματα αυτά λοιπόν, ο εφαρμοστής του Κυπριακού δικαίου θα βρει το έργο του

Χαράλαμπου Παπαχαραλάμπους καθημερινό αρωγό. Το έργο αποτελεί τον ώριμο καρ-

πό της οκταετούς ερευνητικής και διδακτικής απασχόλησης του τότε Επίκουρου Καθηγητή

Χαράλαμπου Παπαχαραλάμπους με το ποινικό δίκαιο και δικονομία της Κύπρου, αλλά και

εν γένει το ποινικό δίκαιο του Κοινοδικαίου. Στη βάση του έργου βρίσκεται βεβαίως η μα-

κρά ενασχόληση του συγγραφέα με την θεωρία και δογματική ανάπτυξη του ποινικού δι-

καίου, όσο και τις ποινικές επιστήμες και την μεθοδολογία του δικαίου, χωρίς να χάνεται η

πρακτική ματιά και η αντίληψη των πραγματικών διακυβευμάτων κατά την αναζήτηση απο-

νομής της ποινικής δικαιοσύνης. Το αποτέλεσμα που μας προσφέρει το Κυπριακό Ποινικό

Δίκαιο είναι η επιτυχής όσμωση επιστήμης και νομολογίας αλλά και ο διάλογος μεταξύ των

δικαιικών παραδόσεων (ηπειρωτική και Κοινοδίκαιο) που αποτελούν τα θεμέλια του κυ-

πριακού δικαίου. Το έργο αποτελεί συνεπώς πολύτιμο οδηγό τόσο για τον σπουδαστή και

εφαρμοστή του Κυπριακού ποινικού δικαίου, όσο και για όποιον νομικό θέλει να κατανοή-

σει το ποινικό Κοινοδίκαιο ή να εμβαθύνει στην προβληματική των ποινικών φαινομένων.

Λευκωσία, Μάιος 2017

Νικήτας Ε. Χατζημιχαήλ

Αναπληρωτής Καθηγητής του Τμήματος Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου,

Διευθυντής σειράς «Κυπριακό Δίκαιο: Θεωρία και Πράξη»

1. Ο ίδιος ο Κυπριακός Ποινικός Κώδικας (Criminal Code) αποτελεί απόγονο («εγγονό») ή, με

όρους συγκριτικού δικαίου, μεταφορά (transplant) του Ινδικού Ποινικού Κώδικα (Indian Penal

Code) του 1860/1862. Ο τελευταίος, έμπνευση του Λόρδου Macauley, αποτέλεσε ένα πολύ φι-

λόδοξο εγχείρημα κωδικοποίησης του ποινικού δικαίου του Κοινοδικαίου και εξακολουθεί να

θεωρείται μνημείο της Δυτικής Νομικής Παράδοσης. Κατά συνέπεια, δεν θα πρέπει να υποτιμά-

ται ούτε η αξία του Ποινικού μας Κώδικα ούτε η ανάγκη ερμηνείας σύμφωνης με τα σημερινά

δεδομένα, την οποία η σοβαρή δογματική εργασία μπορεί να επιτύχει πολύ πιο αποτελεσματικά

από half-baked νομοθετικές μεταρρυθμίσεις.