30 / 36
2
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Η δικαστική προστασία εκπληρώνει το σκοπό της παρεχόμενης από το Σύνταγ-
μα εγγυήσεως, όταν είναι πλήρης, αποτελεσματική και απονέμεται εντός ευλόγου
χρόνου
6
.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σε βάρος της χώρας μας εκδόθηκαν από το Ευρωπαϊκό
Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, από το 1997 μέχρι το πρώτο τρίμηνο του
2012, τριακόσιες εξήντα (360) αποφάσεις που αναφέρονται σε παραβιάσεις του
άρθρου 6 παρ. 1 της ΕΣΔΑ, το οποίο κατοχυρώνει το δικαίωμα σε δίκαιη δίκη,
διότι κρίθηκε ότι υπήρξε υπερβολική καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης
(βλ. π.χ. τη σχετικά πρόσφατη περίπτωση Πασχαλίδου κατά Ελλάδος για καθυ-
στέρηση της δίκης στο Συμβούλιο της Επικρατείας
7
και Χατζηγιάννη κατά Ελλά-
δος
8
). Η Ελλάς έχει καταβάλει μέχρι σήμερα μεγάλα ποσά για χρηματικές απο-
ζημιώσεις και ηθική ικανοποίηση με αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Αν-
θρωπίνων Δικαιωμάτων
9
, το οποίο έχει κατ' επανάληψη επικρίνει την βραδύτητα
απονομής της δικαιοσύνης στη χώρα μας.
Αιτία του φαινομένου της καθυστέρησης στην έκδοση των δικαστικών αποφά-
σεων δεν είναι ή δεν είναι μόνο η έλλειψη δικαστών, ο αριθμός των οποίων στη
χώρα μας είναι αυξημένος, αναλογικά προς τον πληθυσμό
10
σε σχέση με αρκετές
άλλες ευρωπαϊκές χώρες
11
, αλλά η μη εισαγωγή στη νομοθεσία μας θεσμικών μέ-
τρων ή η μη τήρηση και εφαρμογή αυτών, που κατά καιρούς έχουν ληφθεί που θα
επιτρέπουν την επιτάχυνση των δικονομικών διαδικασιών και εν τέλει την ταχύτε-
ρη έκδοση αποφάσεων
12
, καθώς και η ελλιπής χρηματοδότηση της Δικαιοσύνης.
Εκτός των θεσμικών οργάνων της Πολιτείας, αρμόδιων για την εύρυθμη και ορ-
θή λειτουργία της Δικαιοσύνης, ευθύνη βεβαίως για την κατάσταση που παρατη-
ρείται, φέρουν και οι ίδιοι οι διάδικοι ή οι εκπρόσωποί τους, που αρκετές φορές
αντιμετωπίζουν με διάθεση στρεψοδικίας τις υποθέσεις τους. Δυστυχώς, η συμπε-
ριφορά τους αυτή ενθαρρύνεται ή και διευκολύνεται ακόμη από τις διατάξεις του
Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και ιδίως τις διατάξεις που διέπουν την τακτική δια-
δικασία, με την οποία (τακτική διαδικασία) δικάζονται μεν στο πεδίο της πολιτικής
6. Άρθρο 20 παρ. 1 Συντ.
7.
Σαρμάς Ι
., «Η νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου», έκδ.
Σάκκουλα, 1998, σελ. 217.
8. Αριθμ. προσφυγής 41.769/2008.
9. Βλ. αιτιολογική έκθεση Ν 4055/2012 «Δικαιη δίκη και εύλογη διάρκεια αυτής».
10. Σύμφωνα με την Έκθεση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την αποτελεσματικότητα της δι-
καιοσύνης (2006) ο αριθμός δικαστικών λειτουργών ανά 100.000 κατοίκους ανέρχεται για
τη χώρα μας στους 33,1. Για το Ηνωμένο Βασίλειο ο αριθμός αυτός είναι 11,6, για την Ισπα-
νία 14,6, για την Ιταλία 14,8 για τη Δανία 16,9, για την Κύπρο 26,8, για το Βέλγιο 22,4 και
για τη Γερμανία 30,7.
11.
Κεραμεύς Κων
., «Ανεξαρτησία και αποτελεσματικότητα της δικαιοσύνης», ΕλλΔνη 40, 1222.
12. Και τούτο παρά το γεγονός ότι η αιτιολογική έκθεση κάθε σχεδίου νόμου, που επιφέρει τρο-
ποποιήσεις δικονομικών διατάξεων, επαγγέλλεται τη λήψη θεσμικών μέτρων, για τη ταχύ-
τερη απονομή της δικαιοσύνης.