J
EAN -
J
ACQUES
R
OUSSEAU
58
ÑËÈÑÈÕ ÒÈÕ ÅÊÎ×ѽÁÕ. µÒÑÉ È ÇÅÍÉ˼ ÂÎÀÌÈÑÈ ÖÍÅÉ ÒÈÍ Á×ÓÅÍÒÉ˾ÒÈÒ ÒÈÕ ËÁÉ
Æ×ÑÉËÁÍÁÉÐŽÒÁÉ ÒΠŽÒÅ×ÇÁ ÒÈÕ ÅʽÑÔÑÈÕ Í¾Î× ËÁÉ ÅÌÅ×ÓÅнÁÕ Î× ÁÎÒÅÌŽ
ÒÎ ÓÅ»ÌÉÎ ÒÈÕ ÎÌÉÒÉË¼Õ ÍÎɾÒÈÒÁÕ.
±Î оÂÌÈÁ Î× ÁÍÁËÀÒÅÉ Á¾ ÒÈÍ ½ÄÉÁ ÒÈ ÓÅÔнÁ ÒÎ× Rousseau, ÁÍÁÆÎÐÉË
ÐÎÕ ÒÉÕ ÐÎÈÇÎÀÅÍÅÕ ÄÉÁÉÑÒÏÑÅÉÕ ÇÉÁ ÒÈÍ ÁÍÁÇËÁɾÒÈÒÁ ÒÈÕ ÎÌÉÒÉË¼Õ Ñ×-
ÅÒÎÖ¼Õ, ÑÖÅÒ½ØÅÒÁÉ Å ÒÈ ÓÅÔнÁ ÒÎ× ÒÈÕ ÁÍÓÐÏÉÍÈÕ ÆÀÑÈÕ. ¡ËÎÌÎ×ÓÏÍÒÁÕ ÒÈ
ÇÐÁ¼ ÒÈÕ ÍžÒÅÐÈÕ ÎÌÉÒÉË¼Õ ÓÅÔнÁÕ, Î Rousseau ÄÅÍ ÉÑÒÅÀÅÉ ¾ÒÉ Î ÍÓÐÔÎÕ
ŽÍÁÉ Á¾ ÒÈ ÆÀÑÈ ÒÎ× ËÎÉÍÔÍÉ˾Õ, «ØÏÎÍ ÎÌÉÒÉ˾ͻ ÄÈÌÁļ ËÁÒ ÒÈÍ ÁÌÁÉ
ÁÐÉÑÒÎÒÅÌÉ˼ ÁÍÒ½ÌÈÃÈ. ¥ ÓÅÅ̽ÔÑÈ ÒÈÕ ÎÌÉÒŽÁÕ ÑÒÎ ËÎÉÍÔÍÉ˾ Ñ×¾ÌÁÉÎ
ÐÎÑÄÉÎнØÅÉ Ò¾ÑÎ ÒÈÍ ¾ÌÈ ¾ÑÎ ËÁÉ ÒÎÍ Î̽ÒÈ ÔÕ ÒÅÖÍÈÒ»Õ ÎÍÒ¾ÒÈÒÅÕ, ËÁÒÁ-
ÑËÅ×ÑÁÒÁ ÒÈÕ ÁÍÓÐÏÉÍÈÕ ÅÉÍÎÈÒÉ˾ÒÈÒÁÕ. ±Î ËнÑÉÎ ÅÐÏÒÈÁ Î× Ð»ÅÉ Í’
ÁÍÒÉÅÒÔ½ÑÅÉ Î Rousseau ÌÎÉ¾Í ÁÍÁÆ»ÐÅÒÁÉ ÑÒÎÍ ÒоΠŠÒÎÍ ÎνΠÎÉ ÍÓÐÔ-
ÎÉ ÓÁ ÄÉÄÁÖÓÎÀÍ ÔÕ »ÌÈ ÒÎ× ÎÌÉÒÉËÎÀ ÑÏÁÒÎÕ ÍÁ ÅÍÄÉÁÆ»ÐÎÍÒÁÉ ËÁÉ ÍÁ ÍÎÉ-
ØÎÍÒÁÉ ÇÉÁ ÒÁ ËÎÉÍ, ÏÑÒÅ È ÎÌÉÒÉ˼ Ñ×ÅÒÎÖ¼ ÍÁ ǽÍÅÉ ÑÒÎÉÖŽΠÒÈÕ ØÔ¼Õ ÒÎ×Õ,
ÁÍ ËÁÉ ÄÅÍ ÁÎÒÅÌŽ Æ×ÑÉ˼ ÒÎ×Õ ÐÎÄÉÓÅÑÈ. ±Î ÄÀÑËÎÌÎ Á×Ò¾ »ÐÇÎ, ÁÍÁÇÇ»ÌÌÅÉ
Î Rousseau, ŽÍÁÉ È ÁÎÑÒÎ̼ ÒÎ× ÍÎÎÓ»ÒÈ (¢ÉÂ̽ΠII, ËÅÆ. 7). ¥ ÈÐÔÉ˼ ÎÐƼ
ÒÎ× ÍÎÎÓ»ÒÈ ÅÍÒÖÓÈËÅ ÑÒÈÍ ÁÐÄÎÑÈ ÒÈÕ ÍžÒÅÐÈÕ ÎÌÉÒÉË¼Õ ÑË»ÃÈÕ Á¾ ÒÎÍ
Machiavelli, Î× ÒÈÍ ÍÒÌÈÑÅ Á¾ ÒÈ ÅÌ»ÒÈ ÒÈÕ ÉÑÒÎнÁÕ ÒÔÍ ÁÐÖÁ½ÔÍ ÎÌÉÒÅÉ-
ÏÍ. ¥ ÈÐÔÉ˼ Á×Ò¼ ÄÉÑÒÁÑÈ ÁÎ×ÑÉØÅÉ Á¾ ÒÈ ÆÉÌÅÌÅÀÓÅÐÈ ÎÌÉÒÉ˼ ÑË»ÃÈ,
ÁÌÌ ÅÍÒŽÍÅÒÁÉ ÑÒÈ ÑË»ÃÈ ÒÎ× Rousseau, Î ÎνÎÕ ÌÎ×Ò½ØÅÉ ÒÈÍ »ÍÅ×ÑÈ ÒÎ×
Machiavelli Á¾ ÒÈÍ ÁÐÖÁ½Á °ÏÈ ËÁÉ Å ÒÎ ÁÐÄÅÉÇÁ ÒÈÕ ÐÒÈÕ.
µÐÇÎ ÒÎ× ÍÎÎÓ»ÒÈ ËÁÒ ÒÎÍ Rousseau, ŽÍÁÉ ÍÁ Ñ×ÂÌÅÉ ÑÒÈ ÓÅÅ̽ÔÑÈ ÒÈÕ
ÎÌÉÒŽÁÕ, ÅÊÁÌŽÆÎÍÒÁÕ ÒÈ Æ×ÑÉ˼ ÁÍÒÉÎÌÉÒÉ˼ ÐÎÄÉÓÅÑÈ ÒÎ× ÁÍÓÐÏÎ× ËÁÉ
ÑÆ×ÐÈÌÁÒÏÍÒÁÕ ÒÎÍ Í»Î ËÎÉÍÔÍÉ˾ ÍÓÐÔÎ. ¨Å ÒÎÍ ÒоΠÁ×Ò¾ ÄÈÉÎ×ÐÇŽÒÁÉ
Î Î̽ÒÈÕ, Î ËÒÎÖÎÕ ÒÈÕ ÈÓÉË¼Õ ÅÌÅ×ÓÅнÁÕ. ¯ ÍÎÎÓ»ÒÈÕ Å½ÍÁÉ ÅËŽÍÎÕ Î× ÓÁ
ËÁÓÎÄÈǼÑÅÉ ÒÎ×Õ ÁÍÓÐÏÎ×Õ ÑÒÈÍ ÈÓÉ˼ ÒÎ×Õ ÁÅÌÅ×Ó»ÐÔÑÈ. ¥ ÈÓÉ˼ ÅÒÁ-
¾ÐÆÔÑÈ Î× ÐÎËÁÌŽ ÒÎ Ñ×¾ÌÁÉÎ ÐÁÇÁÒÏÍÅÒÁÉ Å ÒÈÍ ÁлÂÁÑÈ ÒÎ×
ÍÎÎÓ»ÒÈ Î× ÅÉÍÎŽ ÒÎ×Õ ÓÅÑÎÀÕ ËÁÉ ÒÎ ÑÀÑÒÈÁ ÒÈÕ ÁÇÔÇ¼Õ Î× ÓÁ ËÁÌÌÉÅÐ-
ǼÑÎ×Í ÒÎ ¼ÓÎÕ ÒÔÍ Í»ÔÍ ÎÌÉÒÏÍ. ¹ÌÁ Á×ÒÆ×ÑÉË ÓÁ ǽÍÎ×Í Å ÒÈ Ñ×ÇËÁÒ-
ÓÅÑÈ ÒÔÍ Ñ×ÂÁÌÌλÍÔÍ ÁÌÌ ÒÎ »ÐÇÎ ÒÎ× ÍÎÎÓ»ÒÈ ÄÅÍ ÁÀÅÉ ÍÁ ŽÍÁÉ ÒÉÒÍÉÎ:
«ÓÁ ÁÁÉÒÎÀÍÒÁÍ ÓÅν ÇÉÁ ÍÁ ÍÎÎÓÅÒ¼ÑÎ×Í ÇÉÁ ÒÎ×Õ ÁÍÓÐÏÎ×Õ» (¢ÉÂ̽ΠII,
ËÅÆ. 7).
¨ÉÁ Á¾ ÒÉÕ ÅÓ¾ÄÎ×Õ Î× ÖÐÈÑÉÎÎÉŽ Î ÍÎÎÓ»ÒÈÕ ÇÉÁ ÍÁ ÅÉÒÀÖÅÉ ÒÈÍ ÁÎÒÅ-
ÌÅÑÁÒÉ˾ÒÅÐÈ ÅÆÀÒÅ×ÑÈ ÒÎ× ÎÌÉÒÉËÎÀ ¼ÓÎ×Õ ÑÒÎ×Õ Î̽ÒÅÕ Å½ÍÁÉ ËÁÉ È ÎÌÉÒÉ-
˼ ÓÐÈÑËŽÁ. §ÁÉ ÑÒÎ ÑÈŽΠÁ×Ò¾ Î Rousseau ÁËÎÌÎ×ÓŽ ÄоÎ×Õ Î× ÖÐÁÊÅ