10 / 34
9
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Έχει περάσει πάνω από ένας αιώνας από την έκδοση του βιβλίου του
Karl Binding
«Die Ehre und ihre Verletzbarkeit» το έτος 1892 και έκτοτε εξακολουθεί να παρα-
μένει αμείωτη η συζήτηση περί των προσβολών του εννόμου αγαθού της τιμής.
Σίγουρα, η θεματική του παρόντος βιβλίου έχει να κάνει με ένα πολύ ευαίσθητο και
συγχρόνως προσωπικό έννομο αγαθό. Τόσο προσωποπαγές μάλιστα, που ως λαϊ-
κή έκφραση αποτυπώθηκε στη φράση:
«η τιμή Τιμή δεν έχει»
. Αν όμως έτσι είχαν τα
πράγματα, για ποιο λόγο άραγε αποτέλεσε έναν γόρδιο δεσμό στις νομοθεσίες και
ιδίως στη νομολογία, ευρωπαϊκή και αγγλοσαξονική; Ακριβώς, επειδή η ευκολία
προσβολής αυτού του εννόμου αγαθού ίσως δεν έχει προηγούμενο. Κι αυτό, γιατί ο
πυρήνας του δεν μπορεί εύκολα να εξατομικευθεί, όπως συμβαίνει με τα υπόλοιπα
προσωπικά έννομα αγαθά, τα οποία έχουν μία συγκεκριμένη υλική υπόσταση, όπως
είναι π.χ. η ζωή, η υγεία, η περιουσία, η ιδιοκτησία κ.ο.κ. Κι όμως, σ’ αυτό το κατά το
μάλλον ή ήττον άυλο έννομο αγαθό, τα ίχνη της προσβολής του μπορεί να είναι πο-
λύ βαθύτερα και πολύ πιο δύσκολα εξαλείψιμα, απ’ ό,τι μία αντίστοιχη προσβολή της
υγείας ή της περιουσίας ενός ατόμου. Γιατί, αν μία βλάβη σ’ αυτά τα έννομα αγαθά
μπορεί σε κάθε περίπτωση να αποκατασταθεί, η προσβολή στα εσωτερικά μύχια ενός
ανθρώπου δεν είναι εύκολα επουλώσιμη.
Εάν μπορούσαμε να συγκρίνουμε αυτό το έννομο αγαθό με κάποιο άλλο, που έχει
κάποια κοινά χαρακτηριστικά μαζί του, αυτό είναι αναμφισβήτητα η προσωπική
ελευθερία του κάθε ανθρώπου. Θα λέγαμε ότι τα δύο αυτά έννομα αγαθά, η Τιμή και
η Ελευθερία, συναποτελούν τον ζωτικό χώρο διαβίωσης του κάθε ατόμου. Μάλιστα,
όσο κι αν λέγεται κατά κόρον ότι η τιμή αποτελεί έννομο αγαθό του εσωτερικού κό-
σμου του κάθε ανθρώπου, άποψή μου είναι ότι μαζί με την προσωπική ελευθερία
αποτελούν τα κατ’ εξοχήν αναπαλλοτρίωτα έννομα αγαθά, σχετικά με την ανάπτυ-
ξη της προσωπικότητας του καθενός. Όσο η καταπάτηση της προσωπικής ελευθερί-
ας κάθε ατόμου τού στερεί τη δυνατότητα επικοινωνίας με τον έξω κόσμο, άλλο τόσο
και η προσβολή της τιμής του τον εμποδίζει να διαβιώσει στον κοινωνικό χώρο του
με αξιοπρέπεια και εντιμότητα.
Όταν αποφάσισα να καταπιασθώ με τη συγκεκριμένη θεματική του βιβλίου μου,
αναλογίστηκα ότι έχουν περάσει σαράντα ακριβώς χρόνια από τότε που εκδόθηκε το
βιβλίο του Καθηγητή
Διονυσίου Σπινέλλη
«Το έννομον αγαθόν της τιμής». Από τό-
τε έχουν εκδοθεί μία σειρά από μελέτες στον ελληνικό χώρο για τα διάφορα εγκλή-
ματα κατά της τιμής, σε συνέχεια και της εκδοθείσας το έτος 1970 μονογραφίας του
Νικόλαου Ανδρουλάκη
για την ομαδική εξύβριση, που συνεχίζουν τον διάλογο με
την επιστήμη και τη νομολογία, τον οποίο θεμελίωσε ο
Σπινέλλης
με το ως άνω έρ-
γο του το έτος 1976. Και είναι ίσως ένας επιπλέον λόγος, για τον οποίο αισθανόμου-
να την ηθική υποχρέωση να τιμήσω έναν Δάσκαλό μας στο Ποινικό Δίκαιο, ο οποί-