ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΥ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Μολαταύτα το πλέον φιλόδοξο ίσως (και εκτενέστερο) μέρος της

ανάπτυξης αναφέρεται στο κληρονομιαίο ηθικό δικαίωμα. Εδώ οι

συγκρούσεις του δικαίου της πνευματικής ιδιοκτησίας προς το γε-

νικό δίκαιο παρίστανται πολλαπλές: Το κληρονομιαίο ηθικό δικαί-

ωμα του δημιουργού θα πρέπει να διακρίνεται από το πρωτογενές

κατ’ ΑΚ 57 §1β δικαίωμα προς προστασίαν της μνήμης του. Επίσης

το κληρονομιαίο ηθικό δικαίωμα του δημιουργού ενδέχεται να συ-

γκρούεται προς το δικαίωμα της προσωπικότητας του κληρονόμου

του, όταν τον θίγει το έργο. Εξάλλου, ως εκδήλωση του δικαιώμα-

τος στην προσωπικότητα (του δημιουργού), αλλά και ως μη περιου-

σιακό, το ηθικό δικαίωμα θα ήταν κατ’ ΑΚ 57 και 1710 ακληρονόμη-

το. Όμως κληρονομείται μεν, αλλά διερευνάται το ειδικότερο πρα-

κτικό νόημα της ως εκ του θανάτου μετατροπής του σε «λειτουργι-

κό». Στο σημείο αυτό υποστηρίζεται ξεκάθαρα μια «κοινωνικότερα»

προσανατολισμένη εκδοχή του κληρονομιαίου λειτουργικού ηθικού

δικαιώματος, η οποία περί το πέρας της μελέτης συνδυάζεται αφε-

νός με το γενικότερο σύγχρονο ρεύμα κοινωνικότερης, αλλά και πιο

φιλελεύθερης σύλληψης της πνευματικής ιδιοκτησίας -ρεύμα αντι-

κριζόμενο πάντως και κριτικά-, αφετέρου δε με τον θεσμό της πολι-

τιστικής κληρονομιάς ως μετεπιβιώσεως κατ’ αρχάς του ηθικού δι-

καιώματος, εν τέλει δε ενδεχομένως και άλλων πνευματικών δικαι-

ωμάτων.

Τέλος, από άποψη πρωτοτυπίας την εργασία χαρακτηρίζουν επί-

σης η de lege lata προσφυγή στην οικονομική ανάλυση του δικαίου

(π.χ. αναφορικά με τον έλεγχο της «νεκράς χειρός» του διαθέτη επί

του κληρονόμου πνευματικών δικαιωμάτων, ο οποίος -αντιθέτως

προς τα εμπράγματα- δεν εξοπλίζεται ούτε με τον θεσμό της χρησι-

κτησίας), η ιδιωτικοδιεθνολογική και δικαιοπολιτική εξέταση του δι-

λήμματος μεταξύ πολιτιστικού εθνικισμού και πολιτιστικού διεθνι-

σμού και η χρήση παραστατικών παραδειγμάτων από το έργο επι-

φανών δημιουργών, μουσουργών, ζωγράφων, λογοτεχνών, ερμη-

νευτών, τα οποία μάλιστα ο αναγνώστης μπορεί να αναζητήσει και

σε χωριστό ευρετήριο.

Ο homo factor από την εμφάνισή του στη γη ήθελε ή έπρεπε να

αντιληφθεί και να εξοικειωθεί αρχικά με τη φύση, έπειτα με τον Άλ-

λον και τέλος να αντιληφθεί τον Εαυτό του με συνεχή διάλογο νου

και σώματος. Από τη δημιουργία γεννήθηκε η δημιουργικότητα. Το