67 / 90
Η ανώνυμη εταιρία στην κοινοτική και τη διεθνή έννομη τάξη
291
στήμη πλήρης ομοφωνία ούτε τα στοιχεία αυτά είναι σε όλες τις πολιτείες τα
ίδια, ενώ το άρθρ. 54 § 1 ΣΛΕΕ καθιερώνει πλείονα συνδετικά στοιχεία. Το ιδι-
ωτικό διεθνές εταιρικό δίκαιο προσδιορίζει το εφαρμοστέο για την εταιρία δί-
καιο (lex societatis) στις περιπτώσεις συγκρούσεων δικαίων
922
. Οι σχετικοί κα-
νόνες του αποτελούν κανόνες δημοσίου δικαίου (ius publicum, ius cogens) και
λαμβάνονται υπ’ όψη από τον δικαστή αυτεπαγγέλτως (βλ. ΑΚ 33)
923
. Από τα
προαναφερθέντα συνδετικά στοιχεία, το στοιχείο της πραγματικής έδρας της
κεντρικής διοίκησης της εταιρίας αποτελεί το συνδετικό στοιχείο της αποκα-
λούμενης θεωρίας της έδρας. Σημείο εκκίνησης της θεωρίας αυτής είναι η πα-
ραδοχή ότι πρωτίστως η πολιτεία, στην οποία η εταιρία έχει την πραγματι-
κή έδρα της, είναι εκείνη που κυρίως βλάπτεται από την ίδρυση της εταιρίας
και υφίσταται τις συνέπειες από την δραστηριότητά της. Αυτής της πολιτείας
πλήττονται, κατά την αντίληψη αυτή, περισσότερο η ασφάλεια των συναλλα-
γών, το συμφέρον των εταίρων, των πιστωτών, των εργαζομένων και του δη-
μοσίου. Από την άποψη αυτή είναι ενδεδειγμένη η εφαρμογή της έννομης τά-
ξης της πολιτείας της πραγματικής έδρας της εταιρίας και δεν πρέπει το ζήτη-
μα της επιλογής της έδρας, άρα και του εφαρμοστέου για την εταιρία δικαί-
ου, να εγκαταλείπεται πλήρως στην αυτονομία των ενδιαφερόμενων εταίρων,
όπως π.χ. πράττει η θεωρία της ίδρυσης. Για τον λόγο αυτό, η θεωρία της
(πραγματικής) έδρας αποκαλείται επίσης θεωρία προστασίας (Schutztheorie).
Με την αποδοχή της θεωρίας της πραγματικής έδρας περιορίζεται η φυγή ημε-
δαπών εταιριών προς άλλες ευνοϊκότερες για την εταιρία έννομες τάξεις
924
.
Συνέπεια της αποδοχής της θεωρίας της έδρας είναι π.χ. ότι η μεταφορά της
έδρας στην επικράτεια μιας άλλης πολιτείας επάγεται αλλαγή του «δικαίου της
σπάθειες συντονισμού ή προσαρμογής εντός της ΕΕ Βλ. επ’ αυτού
Μάρκου
, ΕγχειρΕΔ,
τ. 3 τεύχ. 1, σελ. 507 επ.·
Behrens
in GmbH Großkommentar, Band 1, Einl. B. Rdnr. B
169 ff. με πολλές παραπομπές.
922. Το δίκαιο της εταιρίας (lex societatis) εφαρμόζεται στις “εσωτερικές σχέσεις” της εται-
ρίας και συνεπώς βάσει αυτού κρίνεται η νομιμότητα της χορήγησης δανείου από αλ-
λοδαπή θυγατρική σε μητρική της εταιρία (βλ. άρθρ. 23α). Το εφαρμοστέο δίκαιο σε
μια τέτοια περίπτωση κρίνεται επίσης από το ιδιωτικό διεθνές δίκαιο του δικάζοντος
δικαστή (forum). Βλ. επ’ αυτού κυρίως
Μήτσου
, ΔΕΕ 2010, 1021, 1026. Βλ. όμως και
ΝΣΚ Γνμδ. 123/2009, ΝΟΜΟΣ.
923. Στη συνάφεια αυτή γίνεται μεν συνήθως λόγος για «ημεδαπή» ή «αλλοδαπή» εταιρία,
όμως οι χαρακτηρισμοί αυτοί δεν πρέπει να εκλαμβάνονται ως να είχε η εταιρία υπη-
κοότητα ή εθνικότητα, αφού γίνεται επίσης δεκτό ότι το ν.π. δεν έχει πατρίδα. Βλ.
Behrens
in GmbH Großkommentar, Band 1, Einl.B. Rdnr. B 1 με παραπομπές. Βλ. άρθρ.
6.
924. Βλ. εκτενώς
Zimmer
in Aktiengesetz von K. Schmidt/M. Lutter (Hrgr.), I. Band, §§
1-149, 2008, σελ. 134 με παραπομπές. Η ικανότητα του ν.π. της αε κρίνεται από το δι-
καστήριο της πραγματικής έδρας. Όταν η πραγματική έδρα της αε είναι στην Ελλάδα
χωρίς να έχουν τηρηθεί οι διατυπώσεις ίδρυσης γίνεται δεκτό ότι πρόκειται για εταιρία
«εν τοις πράγμασιν» (ΑΠ 335/2001 ΔΕΕ 2001, 608 = ΕΕμπΔ 2001, 279). Βλ. και το άρθρ.
6.