62 / 90
182
Σύγχρονη θεώρηση του δικαίου της ΑΕ
αντιλήψεις για την κατάργηση του εταιρικού κεφαλαίου
596
. Αντιθέτως, η οι-
κονομική του πλευρά ακολουθεί τη νομική και η σημασία της ποικίλλει ανά-
λογα με το ύψος του οριζόμενου κεφαλαίου και με το μέγεθος της επιχείρησης
της εταιρίας∙ μπορεί μεν σε μια δεδομένη περίπτωση να υπάρχει και να απο-
κτά μεγάλη σημασία, όμως μπορεί και να μην υπάρχει, ιδίως αν ληφθεί υπό-
ψη ότι, στο νεότερο εταιρικό δίκαιο, το ελάχιστο απαιτούμενο κεφάλαιο ίδρυ-
σης συνεχώς μειώνεται ή δεν καταβάλλεται καθ’ ολοκληρίαν κατά την ίδρυση
(βλ. τώρα π.χ. την ΙΚΕ του Ν 4072/12 που μπορεί να ιδρυθεί με συμβολικό κε-
φάλαιο, ενδεχομένως δε και χωρίς ξένα κεφάλαια)
597
. Σε μια τέτοια περίπτω-
ση, εκτός του ότι ο χαρακτηρισμός της εταιρίας ως «κεφαλαιουχικής» θα απο-
τελεί από οικονομική (scil. συναλλακτική) άποψη μάλλον αντίφαση, ενώ η ίδια
η ίδρυση της εταιρίας θα αποτελεί αυξημένο συναλλακτικό κίνδυνο. Αυτά συμ-
βαίνουν, όταν, από οικονομική άποψη, το εταιρικό κεφάλαιο εξακολουθεί στις
συναλλαγές να θεωρείται ως το αντίβαρο προς την έλλειψη προσωπικής ευθύ-
νης των εταίρων
598
. Από νομική άποψη η πρόβλεψη/καταβολή εταιρικού κε-
φαλαίου αναφέρεται ειδικότερα στην οργάνωση των εταίρων και τη δημιουρ-
γία της χωριστής εταιρικής περιουσίας. Γι’ αυτό, πέραν της ανάγκης σχηματι-
σμού χωριστής εταιρικής περιουσίας και του περιορισμού της ευθύνης όλων
των εταίρων, αν θα έπρεπε στην αε κάποιο στοιχείο να χαρακτηρισθεί ως «κε-
φαλαιουχικό», αυτό είναι η ex lege δόμηση και η οργάνωση των δημιουργού-
μενων μετοχικών σχέσεων, όχι η αε εν γένει (βλ. π.π. υπό § 7).
III. Το κεφάλαιο κατά τη λειτουργία της εταιρίας
Κατά το στάδιο της λειτουργίας της εταιρίας, το μετοχικό κεφάλαιο χρησιμο-
ποιείται από το νομοθέτη ως ένας αριθμός, ένα ορισμένο νομικό μέγεθος («μια
596. Οι παραπάνω αντιλήψεις έχουν μ.ά. ως αποτέλεσμα η νομική φύση της μετοχικής σχέ-
σης να ταυτίζεται με τη νομική φύση της εταιρικής σχέσης της προσωπικής εταιρίας.
Για τις αντιλήψεις αυτές βλ. ενδεικτικά
Περάκη
, Νεότερες αντιλήψεις για το
εταιρ.κε-φάλαιο, εις Κ. Παμπούκης, 45 Χρόνια επιστ.παρουσίας, 2005, σελ. 19 επ.
597. Βέβαια η διαπίστωση αυτή δεν επηρεάζει τη νομική σημασία του «εταιρικού κεφαλαί-
ου». Βλ. επ’ αυτού υπό § 15. Ωστόσο, απώτερος στόχος του νομοθέτη της «κεφαλαι-
ουχικής» εταιρίας, πρέπει ανέκαθεν να θεωρηθεί η ελεύθερη συνένωση της δημιουρ-
γικής –και συνήθως αποκλειστικής– προσωπικής εργασίας ορισμένων επιχειρηματιών
και του εισφερόμενου κεφαλαίου (βλ. και ΕμπΝ 38). Βλ. και
Würdinger
, Aktien-und
Konzernrecht, 3. Aufl., 1973, § ΙΙ σελ. 17∙
Μάρκου
, ΕγχειρΕΔ, τ. 3 τεύχ. α΄, σελ. 461
επ. Βλ. και π.π. υπό § 1 Ι .
598. Το «εταιρικό κεφάλαιο» άρα και η «κεφαλαιουχική» εταιρία προϋποθέτουν τον σχη-
ματισμό μιας άξιας του ονόματός της χωριστής εταιρικής περιουσίας, αλλιώς υπάρ-
χει ορατός κίνδυνος παραπλάνησης των συναλλασσομένων (βλ. § 15 ΙΙΙ 3). Πρβλ. και
την πρόταση της High Level Group of Company Law Experts της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
για 25.000 Ευρώ ως ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο με την υπόδειξη ότι “is not enough
to ensure that companies have sufficient financial means to carry out substantial
economic activities”.