5 / 18
Ευάγγελος Περάκης 733
τάξεις, όπως το 23α ΚΝ 2190/1920, είτε τέλος ερμηνευτικές προσπάθειες προ-
σαρμογής επιμέρους κανόνων στις ιδιαιτερότητες των ομίλων. Το τελευταίο
είναι πολύ σημαντικό. Όπως χαρακτηριστικά τόνισε ο καθηγητής
κ.Τραυλός-
Τζανετάτος
, ο όμιλος αποσταθεροποιεί τους κανόνες του δικαίου και απαιτεί
προσαρμογές με προσοχή αλλά και τόλμη. Ή, για να θυμηθούμε και πάλι αυτό
που είπε ο
Wiedemann
, στους ομίλους όλα είναι διαφορετικά.
Η αρχή και το τέλος των ομίλων
Γέννηση και θάνατος του ομίλου – ομιλοποίηση και απο-ομιλοποίηση – είναι η
δημιουργία και η κατάργηση της σύνδεσης, που δημιουργεί έλεγχο. Ο
κ.Κα-τσάς
αναφέρθηκε στην έννοια του ελέγχου, όπως προσδιορίζεται σήμερα
στο άρθρο 32 Ν 4308/2014, ένα άρθρο που διαδέχθηκε το γνωστό 42ε § 5 ΚΝ
2190/1920, και στο οποίο θα πρέπει να συνηθίσουμε εφεξής να παραπέμπου-
με. Ο έλεγχος, συμμετοχικός ή συμβατικός, είναι η γενεσιουργός αιτία της σχέ-
σης μητρικής προς θυγατρική, της ελάχιστης μονάδας ενός ομίλου. Θα πρέ-
πει όμως να τύχει προσοχής ότι η ομιλοποίηση δεν συνιστά υποχρεωτικά συ-
γκέντρωση. Θα είναι συγκέντρωση αν μια εταιρία αποκτά ή συνιστά μια άλλη ή
άλλες και σχηματίζεται έτσι ο όμιλος, μπορεί όμως να είναι και αποσυγκέντρω-
ση, αν μια εταιρία διασπάται σε περισσότερες που σχηματίζουν όμιλο, με κα-
τανομή περιουσιακών στοιχείων ή αποκαθετοποίηση.
Οι σχέσεις στους ομίλους και το «ομιλικό συμφέρον»
Ακούσαμε πολλά για το εταιρικό δίκαιο, που είναι το βασικό εργαλείο ρύθμι-
σης τον ομίλων, όχι όμως και πάντοτε υποστηρικτικό των ομίλων, όπως επι-
σημανθηκε από ορισμένους ομιλητές. Το βασικό εταιρικού δικαίου πρόβλημα
είναι ότι ο όμιλος προκαλεί, όπως είπε ο
κ.Κατσάς
,
πόλωση
στα ενδοεταιρικά
συμφέροντα. Οι αρχές της ισότητας και της πλειοψηφίας, η ισορροπία εξου-
σίας και ευθύνης και ο χωρισμός νομικού προσώπου και μετόχων δοκιμάζο-
νται. Οι παρεμβάσεις της μητρικής, ως μονολιθικής οντότητας, οξύνουν τη συ-
νηθισμένη αντίθεση πλειοψηφίας και μειοψηφίας. Η διοίκηση της θυγατρικής
δουλεύει για τον όμιλο υπερβαίνοντας τα συμφέροντα της πρώτης. Υποχρεώ-
σεις πίστεως, καταστατικές προβλέψεις, άγραφες αρμοδιότητες της γ.σ. επι-
στρατεύονται για αντιμετώπιση των προβλημάτων.
Ένα σημαντικό πεδίο τριβής είναι φυσικά η χρηματοδότηση, όταν γίνεται εν-
δοομιλικά με μεταφορά πόρων από μια εταιρία του ομίλου σε άλλη, όπως σε
περιπτώσεις δανειοδοτήσεων, cash pooling, κ.ά. και όπου, όπως επισήμανε ο
κ.Φράγκος
, το άρθρο 23α επιτελεί κεντρικό ρόλο. Γενικότερα η τεχνητή ανα-
κατανομή περιουσιακών στοιχείων που βλάπτουν τις ίδιες τις εταιρίες και τους
μετόχους τους, ιδίως εκείνους της μειοψηφίας, προς όφελος άλλων εταιριών