6
actio
actio
(αποδεικνύουν), τα εσωτερικά μυστικά,
(ένας εκ των ορισμών των ενδείξεων)
– acta jura gestionis
πράξεις συναλλα-
κτικές, διαχείρισης, (όταν το κράτος συ-
ναλλάσσεται ως ιδιώτης)
– acta jura imperii
πράξεις κυριαρχίας,
δημόσιας εξουσίας, κυβερνητικές πρά-
ξεις
actio
αγωγή, αξίωση. Η actio του ρωμαϊ-
κού δικαίου δεν αποτελεί απλά τον τύπο
δικαστικής επιδίωξης ενός ουσιαστι-
κού δικαιώματος, δηλαδή τον τύπο της
αγωγής. Η έγερση της εκάστοτε actio
εμπεριέχει ταυτόχρονα διεκδίκηση του
ίδιου του δικαιώματος. Η actio δίνει τις
προϋποθέσεις του ουσιαστικού δικαίου.
Γι’ αυτό οι γερμανοί νομικοί μίλησαν για
«aktionenrechtliches Denken», δηλαδή
για τη νομική σκέψη, η οποία λειτουργεί
με αφετηρία την αγωγή
– actio ad exhibendum
αγωγή διαχω-
ρισμού συνενωμένων πραγμάτων (συ-
νάφεια, 1057 ΑΚ), αγωγή περί επίδειξης
– actio aestimatoria
αγωγή εκτίμησης
– actio arbitraria
αγωγή με την οποία
επιδιωκόταν η προσήκουσα διαμόρφω-
ση της condemnatio, δηλαδή παρείχε
στο δικαστή ευελιξία σύμφωνα με τη δί-
καιηκρίσητου (arbitrium)
– actio civiles
αγωγή αστική
– actio commodati
αγωγή χρησιδανεί-
ου
– actio communi divindundo
αγωγή
διανομής κοινού πράγματος
– actio conducti
αγωγή μίσθωσης, (μι-
σθωτή κατά εκμισθωτή)
– actio contraria
ανταγωγή
– actio de effusis vel dejectis
αγωγή
του ξενοδόχου ενάντια στον μισθω-
τή δωματίου, ο οποίος πέταξε ή έχυσε
εκτός δωματίου κάποιο αντικείμενο του
δωματίου καταστρέφοντάς το. Στο πα-
ράδειγμα αυτό αναδεικνύεται πόσο συ-
γκεκριμένη είναι η προσανατολισμένη
στηδιατύπωση της actio νομικήσκέψη
– actio de in rem verso
αγωγή με την
οποία ο δανειστής, ο οποίος συναλλά-
χθηκε με τον δούλο, δύναται να στρα-
φεί απευθείας έναντι του κυρίου
– actio de peculio
Σηματοδοτεί τον
περιορισμό της ευθύνης του κυρίου
έναντι των πιστωτών του σκλάβου στο
peculium
– actio de recepto
αγωγή κατά του εφο-
πλιστή ή του ξενοδόχου για τα πράγμα-
τα, τα οποία ανέλαβαν προς φύλαξη
– actio de re
διαπραγμάτευση
– actio de tigno juncto
αγωγή του
κυρίου, ο οποίος χάνει την κυριότητα
εξαιτίας συνάφειας ακινήτων. Η αγωγή
εκτεινόταν στο διπλάσιο της αξίας του
σχετικού αντικειμένου
– actio depositi utilis
αγωγή από πα-
ρακαταθήκη
– actio divisa
αγωγή διανομής
– actio emti
η αγωγή του αγοραστή
κατά του πωλητή για την παροχή του
αντικειμένου της πώλησης
– actio ex sponsu
αγωγή από υπόσχεση
– actio exercitoria
αγωγή κατά του
κυρίου για τις πράξεις του δούλου, τον
οποίο αυτός διόρισε ως πλοίαρχο
– actio finium requndorum
πράξη κα-
θορισμού, (αναζήτησης), ορίων, οριο-
θέτησης
– actio furti
δίκη κλοπής
