24 / 30
256 Κεφάλαιο Τέταρτο
κό γίγνεσθαι. Η προώθηση της μεταρρυθμιστικής αντίληψης για την οργάνω-
ση της δικαιοσύνης δεν είναι βεβαίως υπόθεση μόνο των δικαστών, αλλά διέρ-
χεται υποχρεωτικά μέσα και από τις επιλογές της Κυβέρνησης και της Βουλής,
δεδομένου ότι τόσο το νομοθετικό πλαίσιο όσο και οι υποδομές του δικαστικού
συστήματος ανήκουν στη σφαίρα των αρμοδιοτήτων των οργάνων που στελε-
χώνονται από το πολιτικό προσωπικό. Τούτο πρακτικά σημαίνει ότι και εδώ
το πολιτικό σύστημα διαδραματίζει αποφασιστικό ρόλο, καθώς οι επιλογές
του για τη δικαιοσύνη έχουν αντίκτυπο στην κοινωνία με λογικό επακόλουθο
να προκύπτουν πολιτικές και εκλογικές ωφέλειες ή κόστη για τους εκπροσώ-
πους του. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν η επιλογή των πόλεων
όπου ιδρύονται δικαστήρια, η κατασκευή κτιριακών εγκαταστάσεων για τα δι-
καστήρια, ο καθορισμός του αριθμού των οργανικών θέσεων δικαστών και δι-
καστικών υπαλλήλων, ο τρόπος επιλογής των διοικήσεων των δικαστηρίων, η
προώθηση των τεχνολογικών υποδομών κλπ. Τα ανωτέρω αρθρώνουν τη δη-
μόσια πολιτική για τη δικαιοσύνη, η οποία είναι ευθύνη της πολιτείας και πρέ-
πει να καταστρώνεται με ορθολογικά κριτήρια τα οποία που υπηρετούν πρω-
τίστως το δημόσιο συμφέρον.
Έχοντας ως δεδομένο ότι το πολιτικό σύστημα της χώρας έχει συνηθίσει να
ενεργεί με ανορθολογικά κριτήρια
384
, να αποφεύγει τις συγκρούσεις με τοπικά
και άλλα συμφέροντα, να ρέπει σε λύσεις που ικανοποιούν βραχυπρόθεσμα
ή μακροπρόθεσμα ομάδες προσώπων ή ακόμα και συγκεκριμένα πρόσωπα
385
,
να επιλέγει αποσπασματικές πολιτικές που εξυπηρετούν τους ψηφοφόρους
ενόψει εκλογικών αναμετρήσεων
386
, ανακύπτει το κρίσιμο ερώτημα αν υπάρ-
χει πολιτική βούληση για την επεξεργασία και εφαρμογή μιας πραγματικά με-
ταρρυθμιστικής πολιτικής που θα μεταβάλει ριζικά την εικόνα του κράτους και
384. Βλ.
Δ. Χαραλάμπη
, Ανορθολογικά περιεχόμενα ενός τυπικά ορθολογικού συστήματος,
στο: Ελληνική Εταιρεία Πολιτικής Επιστήμης. Κοινωνία και Πολιτική. Όψεις της Γ’ Ελ-
ληνικής Δημοκρατίας 1974-1994, Εκδ. Θεμέλιο, 1996, σ. 289 επ. Επίσης. βλ.
Ν. Αλιβι-
ζάτου
, Θεσμοί και λαϊκισμός, στο: Ο αβέβαιος εκσυγχρονισμός, Εκδ. Πόλις, 2001, σ.
35 επ
., Γ. Παπαδημητρίου
, Προοδευτική διακυβέρνηση, στο: Η δημοκρατία σε δοκιμα-
σία, Εκδ. Πόλις, 2008, σ. 33 επ.
385. Βλ
. Χ. Ανθόπουλου
, Το ελληνικό πολιτικό σύστημα ως κομματοκρατία, στο: Κέντρο Ευ-
ρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου. Κρίση του ελληνικού πολιτικού συστήματος, επιμ.,
Ξ. Κοντιάδης-Χ. Ανθόπουλος, Εκδ. Παπαζήση, Αθήνα, 2008 σ. 111 επ.
386. Ο
Α.-Ι.Δ. Μεταξάς
παρατηρεί εύστοχα: «Τα ελληνικά πολιτικά κόμματα...λειτούργη-
σαν πολυσυλλεκτικά όχι μόνο σε προεκλογική περίοδο αλλά και μετά, κατά την περί-
οδο άσκησης κυβερνητικής εξουσίας. Απέφυγαν να λάβουν αποφάσεις που θα απει-
λούσαν...την επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Μετέτρεψαν ένα μεγάλο μέρος της κυ-
βερνητικής θητείας σε προεκλογικό χρόνο...» Μεταθέσεις εξουσίας στο ελληνικό πο-
λιτικό σύστημα, στο: Κέντρο Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου. Κρίση του ελληνι-
κού πολιτικού συστήματος, επιμ. Ξ. Κοντιάδης-Χ. Ανθόπουλος, Εκδ. Παπαζήση, Αθή-
να, 2008, σ. 44.