27 / 42
233
Ανακριτική και Εγκληματολογία
Δεδομένου ότι η Εγκληματολογία είναι η επιστήμη που έχει ως αντικείμενο μελέ-
της το συνολικό εγκληματικό φαινόμενο, προκύπτει με σαφήνεια η σχέση της με την
Ανακριτική, παρά τις διαφορετικές απόψεις που διατυπώθηκαν κατά καιρούς και ήθε-
λαν τον κατακερματισμό της επιστήμης στους επιμέρους κλάδους της. Ωστόσο, βα-
σική προϋπόθεση είναι να υπάρχουν οι απαραίτητες επιστημολογικές προϋποθέ-
σεις και η Ανακριτική να μην περιορίζεται στο γνωστικό πεδίο της τεχνικής και της
εφαρμογής, το οποίο αποτελεί μεν σημαντικό τμήμα της ανακριτικής επιστήμης αλ-
λά δεν είναι ούτε το κύριο ούτε το μοναδικό. Όπως αναφέρει ο Ομότιμος Καθηγητής
Ιάκωβος Φαρσεδάκης
στο βιβλίο του «Ανακριτική, δικαιώματα του ανθρώπου και
Εγκληματογένεση», η Ανακριτική «
ασχολείται με τη θεωρητική διατύπωση και την
εξέταση της εφαρμογής στην πράξη των γενικών αρχών πάνω στις οποίες
(πρέπει να)
βασίζεται η ανακριτική διαδικασία»
11
. Όπως διεξοδικά αναφέρεται στο εν λόγω σύγ-
γραμμα, τα δύο αυτά σκέλη προσδιορίζουν το επιστημονικό πεδίο της Ανακριτικής
και τις ιδιαίτερες και διακριτές μεταξύ τους μεθοδολογικές αρχές και διαδικασίες. Το
μεν πρώτο, είναι εγγύτερο, ως εκ του περιεχομένου του, στη νομική επιστήμη της
οποίας τους μεθοδολογικούς κανόνες ακολουθεί. Το δε δεύτερο, το οποίο αφορά τις
επιστημονικο-τεχνικές μεθόδους διερεύνησης, πλησιάζει περισσότερο στη Γενική και
Κλινική Εγκληματολογία.
Έτσι, μέθοδοι των θετικών επιστημών, όπως η παρατήρηση και το πείραμα, αποτε-
λούν κατ’ εξοχήν χρήσιμα εργαλεία στη διαλεύκανση των εγκλημάτων, βάσει της πα-
ρακάτω επιστημονικής κατάταξης που περιλαμβάνει το προαναφερθέν σύγγραμμα
(
Φαρσεδάκης
, 2014: 15 επ.): «(
Η διαδικασία
) για την εκμετάλλευση των διαφόρων
ιχνών, βασίζεται σε δύο αρχές: α) της ταυτότητας (κατ' άλλους ομοιότητας), που θα
την χαρακτηρίζαμε ως ποιοτική και που βασίζεται στο αξίωμα πως τα ίδια αποτελέ-
σματα βασ
ίζονται σε κοινό αίτιο …
(π.χ. οι ίδιες απολύτως ραβδώσεις στους κάλυ-
κες = το ίδιο όπλο) και β) της πιθανότητας, που θα την χαρακτηρίζαμε ως ποσοτική
και που προσφέρει έναν αριθμό υποθέσεων
. Μία απ’ αυτές
οδηγεί στη βεβαιότητα
.
Οι αρχές αυτές, στην εφαρμογή τους, λειτουργο
ύν ακολουθώντας τα στάδια της κατά-
ταξης
(προκαταρκτικής εργασίας με την οποία επιλέγονται και ταξινομούνται όλες οι
ενέργειες αι τα αποτελέσματά τους), της παρατήρησης (περιγραφικής, αντικειμενικής
και αμερόληπτης εξέτασης των στοιχείων), της υπόθεσης (στηριγμένης πάνω στα γε-
γονότα και τα πράγματα), της έρευνας (εργαστηριακής και άλλης εργασίας για την ξε-
κάθαρη ανάλυση των δεδο
μένων της παρατήρησης
, με
σκοπό την επαλήθευση μίας
από τις υποθέσεις
)
και του συλλογισμού
(που γίνεται στο τέλος της έρευνας)».
Αφετηρία θεμελίωσης του επιστημονικού κλάδου της Ανακριτικής (
Φαρσεδάκης
,
1984: 28 επ., Id., 2014: 20 επ. και υποσημείωση 85. Επίσης,
Αλεξιάδης
, 2003: 60)
αποτελεί η έκδοση του βιβλίου του Αυστριακού εγκληματολόγου Hans Gross,
to 1893, το οποίο «
συστηματοποίησε τις μέχρι τότε γνώσεις και εκμεταλλεύθη-
11.
Φαρσεδάκης Ι.
(1984 και 2014), Ανακριτική, δικαιώματα του ανθρώπου και εγκληματογένεση, 1η και 2η
έκδοση, Αθήνα, Νομική Βιβλιοθήκη, σελ. 23.