30 / 42
236
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΖΑΡΑΦΩΝΙΤΟΥ
κή επανάσταση. Παρότι, το ηπειρωτικό ευρωπαϊκό δικαιϊκό σύστημα κατάφερε να
ισορροπήσει τις αντιθέσεις μέσα από το μικτό σύστημα της μυστικότητας και έγγρα-
φης διαδικασίας κατά την προδικασία και της δημοσιότητας και προφορικότητας κα-
τά την κύρια διαδικασία, ο νομικός μας πολιτισμός -επηρεασμένος από πολιτικές
εκτροπές ολοκληρωτικών καθεστώτων και εμπόλεμων καταστάσεων- γνώρισε περι-
όδους έντονων κρίσεων των θεσμών και προσβολών των δικαιωμάτων του ανθρώ-
που. Εκεί ο ρόλος των συνταγματικών δικαιωμάτων του κατηγορουμένου υποχώρη-
σε προς όφελος της όποιας «αποτελεσματικότητας» της εφαρμογής του νόμου. Στο
σημείο αυτό έγινε ακόμα εμφανέστερη η αναγκαιότητα του επιστημονικού κλάδου
της Ανακριτικής και η συνεισφορά της στο επίπεδο ισορροπίας μεταξύ κράτους και
πολίτη.
Σήμερα, και παρά τις ποικίλες κρίσεις που αντιμετωπίζουμε, η αρχή της ηθι-
κής απόδειξης (άρ.177 ΚΠΔ) παραμένει ισχυρή, μέσα από την αναζήτηση της ου-
σιαστικής αλήθειας με την ελεύθερη εκτίμηση των νόμιμων αποδεικτικών μέσων
και το τεκμήριο αθωότητας να αποτελούν θεσμικά κατοχυρωμένες αρχές για τη δί-
καιη δίκη. Παρόλα αυτά, η αρχή της νομιμότητας μοιάζει περισσότερο έως λιγότε-
ρο ευάλωτη έναντι της αρχής της σκοπιμότητας εκδηλούμενης μέσα από κριτή-
ρια που δεν έχουν πάντα τη δέουσα επιστημονική νομιμοποίηση. Αντίστοιχα, οι
πολίτες αμφισβητούν σε μεγάλο βαθμό την αμερόληπτη απονομή της δικαιοσύνης
(
Ζαραφωνίτου, Κουράκης
, 2009: 52 επ.) και διατυπώνουν απόψεις περί ισχύος πολι-
τικο-οικονομικών και προσωπικών κριτηρίων που κάθε άλλο παρά προασπίζουν τις
προαναφερθείσες αρχές μιας νόμιμης και δίκαιης διαδικασίας απόδειξης και απονο-
μής της ποινικής δικαιοσύνης.
Για τους παραπάνω λόγους, η ανάγκη ενίσχυσης του κλάδου της Ανακριτικής και εν-
δυνάμωσης της ένταξής της στο ευρύτερο πεδίο της Εγκληματολογίας είναι επιτακτική
στη σημερινή κατάσταση της παγκόσμιας κρίσης, ώστε να θεμελιωθεί και να ενισχυ-
θεί περαιτέρω μια επιστημονική και ορθολογική αντεγκληματική πολιτική, η οποία
θα συμβάλει στην ασφάλεια των πολιτών και στη διασφάλιση των ατομικών τους
ελευθεριών.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Αλεξιάδης Στ.
(2003), Ανακριτική, Σάκκουλας, Αθήνα - Θεσσαλονίκη.
Ανδρουλάκης Ν.
(1994), Θεμελιώδεις έννοιες της ποινικής δίκης, Α. Σάκκουλας, Αθήνα -
Κομοτηνή.
Αστυνομική Ανασκόπηση, τ. 289, Μάρτιος - Απρίλιος 2015.
Ζαραφωνίτου Χ.,
«Διδασκαλία, έρευνα και επαγγελματική άσκηση της Εγκληματολογίας
στην Ελλάδα», στο Α. Πιτσελά (επιμ.), Εγκληματολογικές Αναζητήσεις, Τιμητικός Τόμος για
τον Καθηγητή Στ. Αλεξιάδη, Εκδ. Σάκκουλας, Αθήνα - Θεσσαλονίκη, 2010, σελ. 335-355