Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΤΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΓΑΜΟΥ

16 / 46

XIV
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
γγ) Ετερογονία των σκοπών..............................................................................................96
i) Για τους αγάμους: δέος ενώπιον του γάμου.................................................. 97
ii) Για τους εν διαστάσει εγγάμους: αποκαραδοκία
και συνειδητή αντίθεση απέναντι στη γαμική
νομιμοφροσύνη................................................................................................................97
iii) Για το κοινωνικό σύνολο: έκλυση από τη σεξουαλική
νομιμότητα ........................................................................................................................ 98
4. Μέσα επιβολής ........................................................................................................................................98
α) Δημόσια πανηγυρική σύναψη του γάμου .............................................................. 98
αα) Ανάγκη δημόσιας μαρτυρίας;.................................................................................. 99
ββ) Ατομική περίσκεψη ή κοινωνική πίεση προς σύζευξιν;.................... 100
γγ) Μεμονωμένο ιστορικό κατάλοιπο; ................................................................... 100
δδ) Τύπος ή ουσία; .................................................................................................................. 100
εε) Συμπέρασμα .........................................................................................................................101
β) Κοινωνική παρέμβαση στη συμβίωση των συζύγων
και τις σχέσεις τους προς τα τέκνα .............................................................................103
γ) Κοινωνικώς ελεγχόμενο διαζύγιο..................................................................................105
αα) Μακρά αναβολή της ικανοποίησης του δικαιώματος
διαζεύξεως ........................................................................................................................... 106
ββ) Συναινετικό διαζύγιο.................................................................................................... 108
γγ) Κατ’ αντιδικίαν - Η προϋπόθεση του ισχυρού κλονισμού ............ 109
i) Περιττή................................................................................................................................. 110
ii) Δημόσια έκθεση............................................................................................................. 110
iii) Μεταγενέστερο ηθικό παράπτωμα ή αρχική παρανόηση
(ακατάρτιστο της συμφωνίας); ......................................................................... 110
iv) Προκρούστεια αδιαφορία για αντικειμενικώς
μη ισχυρούς κλονισμούς........................................................................................ 112
δ) Άλλοι θεσμοί.......................................................................................................................................113
ε) Παραδειγματική τιμωρία άλλων νομίμως συμβιούντων....................... 114
5. Η ηθική αποτίμηση του φαινομένου...........................................................................114
α) Από τη σκοπιά της ατομικής ηθικής...........................................................................115
αα) Ηθική του ενστίκτου του φόβου ....................................................................... 115
ββ) Ηθική του ενστίκτου της αυτοσυντήρησης............................................... 116
γγ) Πρωταγόρεια ηθική του κοινωνικού ενστίκτου .................................... 116
δδ) Ο γάμος ως «γλωσσικό παίγνιο» ...................................................................... 117
εε) Συμπέρασμα .........................................................................................................................118