8 / 30
8
Ασφάλειας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού προς τις οποίες η Νομι-
κή Επιτροπή του Οργανισμού απεφάνθη ότι ο Τουρκικός Κανονισμός ήταν
σε αντίθεση. Η Τουρκική Κυβέρνηση αναγκάσθηκε να προσαρμοστεί με
την έκδοση, το 1998, νέου Κανονισμού για τη ναυσιπλοΐα στα Στενά εναρ-
μονισμένου με τις συστάσεις της Επιτροπής Ναυτικής Ασφάλειας και της
Νομικής Επιτροπής του Οργανισμού.
Ο Αντιπλοίαρχος κύριος Πολυδώρου καταγράφει τη διαδρομή της προ-
βληματικής για τα στενά μέσα από τις έρευνες του Ινστιτούτου Διεθνούς Δι-
καίου (από το 1894) και της Ενώσεως Διεθνούς Δικαίου (από το 1906) που
οδήγησαν στη Συνδιάσκεψη Κωδικοποίησης της Χάγης (1930) και στη σύμ-
βαση της Γενεύης (1958) περί Αιγιαλίτιδας Ζώνης και Συνορεύουσας Ζώνης
η οποία κωδικοποίησε δύο κριτήρια προσδιορισμού των στενών, ένα γεω-
γραφικό και ένα λειτουργικό και καθιέρωσε το δικαίωμα αβλαβούς διελεύ-
σεως σε στενά που συνδέουν την ανοικτή θάλασσα με την αιγιαλίτιδα ζώνη
ενός Κράτους. Βάση εκκίνησης ήταν η αρχή που έθεσε το Ινστιτούτο Διε-
θνούς Δικαίου, το 1894, ότι τα «ύδατα που εξυπηρετούν τη διέλευση δύο
ανοικτών θαλασσών δεν μπορούν ποτέ να είναι κλειστά» και ο κανόνας
που έθεσε η Συνδιάσκεψη κωδικοποίησης της Χάγης (1930) της μη δυνατό-
τητας – με οποιαδήποτε δικαιολογία – στο παράκτιο Κράτος να απαγορεύ-
σει τη διέλευση πολεμικών πλοίων από τα στενά, μεταξύ δύο κρατών, που
συνδέουν τμήματα ανοικτής θάλασσας και χρησιμεύουν στη διεθνή ναυσι-
πλοΐα. Οι εξελίξεις αυτές επιταχύνθηκαν με την απόφαση του Διεθνούς Δι-
καστηρίου της Χάγης του 1949 επί της διαφοράς μεταξύ Ηνωμένου Βασιλεί-
ου-Αλβανίας (Υπόθεση Στενών της Κέρκυρας) στην οποία καταγράφηκε ότι
για να αποδοθεί σε ένα θαλάσσιο διάδρομο ο νομικός χαρακτηρισμός του
«στενού» θα πρέπει να συνδέει δύο τμήματα ανοικτής θάλασσας (γεωγρα-
φικό κριτήριο) και για να κατατάσσεται ως «στενό διεθνούς ναυσιπλοΐας»
θα πρέπει να χρησιμοποιείται από τη διεθνή ναυσιπλοΐα (λειτουργικό κριτή-
ριο). Με βάση την απόφαση αυτή η σύμβαση της Γενεύης του 1958 διεύρυ-
νε το γεωγραφικό κριτήριο που περιλαμβάνει πλέον όχι μόνο τα στενά που
συνδέουν δύο τμήματα της ανοικτής θάλασσας αλλά και εκείνα που συνδέ-
ουν ένα τμήμα της ανοικτής θάλασσας με την αιγιαλίτιδα ζώνη ενός Κρά-
τους. Η γεωγραφική διαμόρφωση ενός στενού απαιτεί δύο τμήματα ξηράς,
δύο νησιά, δύο ηπειρωτικά τμήματα ή ένα νησί και ένα ηπειρωτικό τμήμα.
Η κατάληξη της διαδρομής αυτού του προβληματισμού ήταν η Σύμβα-
ση των Η.Ε. του 1982 για το δίκαιο της θάλασσας όπου προδιορίσθηκε το
διεθνές νομικό καθεστώς των στενών που χρησιμοποιούνται από τη διε-
θνή ναυσιπλοΐα και η διέλευση
transit
, που αποσυνδέθηκε από την αβλα-
βή διέλευση. Βασική αρχή των ρυθμίσεων είναι ότι το καθεστώς διέλευ-