
Η ΑΓΩΓΗ ΔΙΑΝΟΜΗΣ [3]
Β. ΚΟΛΙΑΣ
139
όταν το κοινό πράγμα από τη φύση του έχει διαρκή και όχι πρόσκαιρο προορισμό
για εξυπηρέτηση άλλου πράγματος (π.χ. οι κοινόχρηστοι χώροι πολυκατοικίας) ή
έχει ταχθεί με τη θέληση των κοινωνών (ρητή ή σιωπηρή) ή με διάταξη τελευταίας
βουλήσεως για εξυπηρέτηση ιδιαίτερου σκοπού, όπως στην περίπτωση διαχωρί-
σματος συνεχόμενων ακινήτων, κοινής διόδου, κοινής αυλής, κοινού πηγαδιού, κοι-
νού αρδευτικού αγωγού ή άλλης αρδευτικής εγκατάστασης. Τέτοιος ιδιαίτερος σκο-
πός με την έννοια αυτή δεν είναι πάντως η οίκηση μέσα στο κοινό ακίνητο των συ-
γκυρίων και των τέκνων τους
107
ή η λειτουργία επιχείρησης εντός του επικοίνου ή η
ένταξη του κοινού λεωφορείου στο ΚΤΕΛ, η οποία έχει ως βάση την εκμίσθωση του
λεωφορείου και δεν έχει διαρκή χαρακτήρα.
4. Ένσταση καταχρηστικής άσκησης δικαιώματος
Εφαρμογή ΑΚ 281.
Η άσκηση του δικαιώματος κάθε κοινωνού να απαιτήσει τη
λύση της κοινωνίας, όπως κατ’ αρχήν η άσκηση κάθε δικαιώματος ιδιωτικού δι-
καίου, μπορεί στη συγκεκριμένη περίπτωση να παραβιάζει τη διάταξη του άρθρου
281 ΑΚ. Με το άρθρο 281 ΑΚ τίθεται φραγμός στην άσκηση του δικαιώματος, όταν
αυτή υπό τις συγκεκριμένες περιστάσεις υπερβαίνει και μάλιστα κατά τρόπο προφα-
νή τα όρια εκείνα που καθορίζονται από την καλή πίστη, τα χρηστά ήθη και τον κοι-
νωνικό ή οικονομικό σκοπό του δικαιώματος, δηλαδή όταν με αυτή προκαλείται
έντονη εντύπωση αδικίας σε σχέση με το όφελος του δικαιούχου από την άσκηση
του δικαιώματός του. Έτσι μπορεί και στη δίκη διανομής να προταθεί ως ένσταση
από τον εναγόμενο κοινωνό ότι η εκ μέρους του ενάγοντος άσκηση του δικαιώμα-
τός του να ζητήσει τη λύση της κοινωνίας ασκείται στη συγκεκριμένη περίπτωση κα-
ταχρηστικά
108
.
Περιπτώσεις.
Συνακόλουθα, είναι καταχρηστική η άσκηση του δικαιώματος του
ενάγοντος κοινωνού όταν ο ενάγων κοινωνός έχει δημιουργήσει με την αδράνειά
του επί μακρό χρόνο ή με την εν γένει συμπεριφορά του, στον υπόχρεο ευλόγως την
πεποίθηση ότι δεν θα ασκήσει το δικαίωμά του και ο εναγόμενος κοινωνός έχει με
βάση τη στάση του ενάγοντος κοινωνού υποβληθεί στο διάστημα αυτό σε σημαντι-
κές δαπάνες, π.χ. για την αξιοποίηση και βελτίωση του κοινού ακινήτου, θεωρώντας
καλόπιστα ότι δεν υφίσταται δικαίωμα συγκυριότητας του ενάγοντος ή ότι δεν πρό-
κειται τούτο να ασκηθεί. Στις περιπτώσεις αυτές η εκ των υστέρων μεταβολή της στά-
σεως του ενάγοντος και η επιδίωξη μεταβολής της καταστάσεως που δημιουργήθη-
κε και διατηρήθηκε επί μακρό χρόνο συνεπάγεται ανατροπή της παγιωμένης κατά-
στασης, με αποτέλεσμα να επέρχονται δυσμενείς για τα συμφέροντα του υποχρέου
(ενιστάμενου) επιπτώσεις και η άσκηση του δικαιώματός του ενάγοντος κοινωνού να
έρχεται σε προφανή αντίθεση με τις αρχές που καθιερώνονται με τη διάταξη αυτή.
107.
ΕφΑθ 6132/2002
ΕλλΔνη 44,1400.
108.
ΑΠ 473/2004
ΕλλΔνη 45,1619.
77
78