62 / 80
[17] ΣΥΜΒΙΒΑΣΜΟΣ
732
Μ. ΡΑΜΜΟΥ
(άρθρ. 140 επ. ΑΚ)
45
. Εάν η πλάνη υπάρχει μόνο στον ένα από τους συμβαλλομένους
και ο άλλος γνώριζε την πλάνη του αντισυμβαλλομένου του και τη σημασία που έδι-
δε στην ύπαρξη ή την αλήθεια των περιστατικών που αποτέλεσαν τη βάση του συμ-
βιβασμού και δεν έφερε αντίρρηση, τότε ασκεί ακυρωτική επίδραση στο συμβιβα-
σμό και εφαρμόζεται η διάταξη του άρθρου 872 ΑΚ
46
.
Οι περιστάσεις οι οποίες οδήγησαν στην κατάρτιση του συμβιβασμού πρέπει να
προκύπτουν από το περιεχόμενο της ίδιας της σύμβασης. Αρκεί πολλές φορές το γε-
γονός ότι ο ένας συμβαλλόμενος γνωρίζει ότι ο άλλος προβαίνει στην κατάρτιση του
συμβιβασμού ενόψει ορισμένων γεγονότων που μεταγενέστερα αποδεικνύονται
αναληθή
47
. Η πλάνη σχετικά με τις περιστάσεις θα πρέπει να συνδέεται με τη επίμα-
χη φιλονικία ή την αβεβαιότητα.
Με λίγα λόγια, για να εφαρμοσθεί η ΑΚ 872 θα πρέπει να συντρέχουν οι εξής προϋ-
ποθέσεις
48
: i) να μην είναι αληθινά τα πραγματικά ή νομικά γεγονότα που κατά το πε-
ριεχόμενο της σύμβασης αποτέλεσαν τη βάση του συμβιβασμού και ii) η φιλονικία
ή η αβεβαιότητα να μην είχαν γεννηθεί αν οι αντισυμβαλλόμενοι γνώριζαν την πραγ-
ματική κατάσταση.
Το δικαίωμα διάρρηξης κατά την ΑΚ 872 ασκείται κατά την ορθότερη άποψη με δια-
πλαστική αγωγή, ανταγωγή ή ένσταση
49
. Εφαρμόζονται σε αυτό αναλογικά οι διατά-
ξεις για την ακύρωση της δικαιοπραξίας λόγω πλάνης, απάτης ή απειλής, συμπερι-
λαμβανομένων των κανόνων για την αποσβεστική προθεσμία της ΑΚ 157 και για την
παραίτηση του δικαιούχου
50
.
Σε περίπτωση διάγνωσης της ακυρότητας του συμβιβασμού ή δικαστικής ακύρωσής
του, οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα που τυχόν γέννησε παύουν να ισχύουν ανα-
δρομικά
51
.
45. Πρόκειται για την συνήθη πλάνη περί τα παραγωγικά αίτια της βούλησης (
ΑΠ 1068/1980
ΝοΒ
29, 488,
ΕφΠειρ 626
ΝΟΜΟΣ,
ΕφΘρακ 406/2001
ΧρΙΔ 2001, 707,
ΕφΑθ 1846/1969
ΝοΒ 18, 62,
ΠΠρΡοδ 612/1962
ΑρχΝ 14, 227,
ΕιρΘεσ 19/1996
ΝΟΜΟΣ.
46.
ΑΠ 571/1994
ΕλλΔνη 36, 1246,
ΑΠ 706/1985
ΕλλΔνη 27, 92,
ΑΠ 1068/1980
ΝοΒ 29, 488,
ΑΠ
411/1973
ΝοΒ 21, 1301,
ΕφΑθ 3058/1985
ΕλλΔνη 26,729,
ΕφΑθ 10375/1988
ΕλλΔνη 32,1677.
47.
ΑΠ 1068/1980
ΝοΒ 1981, 488,
ΕφΑθ 10357/1988
ΝΟΜΟΣ,
ΕφΑθ 9910/1988
ΝΟΜΟΣ.
48.
Τούντας
σε ΑΚ Καράκωστα, άρθρ. 872, αρ. 2-7.
49.
Μαστρογαμβράκη
, ό.π., άρθρ. 872, αρ. 16,
Απ. Γεωργιάδης
, ό.π., άρθρ. 872, αρ. 50. Βλ. όμως και
την
ΑΠ 708/1987
Ισοκράτης όπου αναγνωριστική αγωγή ή ένσταση η οποία οδηγεί μεν σε απόρρι-
ψη της αγωγής για εκτέλεση του συμβιβασμού όχι όμως και σε ακύρωση του συμβιβασμού ο οποί-
ος παραμένει έγκυρος.
50.
Παπαδημητρόπουλος
, ό.π., άρθρ. 872, αρ. 10.
51. Οι αιτιώδεις δικαιοπραξίες όπως οι εμπράγματες επί ακινήτων συμπαρασύρονται και αυτές σε ακυ-
ρότητα λόγω του ότι η αιτία τους, ο συμβιβασμός δηλαδή, είναι άκυρος. Αντίθετα, οι εκποιητικές δι-
καιοπραξίες που καταρτίστηκαν στο πλαίσιο του συμβιβασμού και είναι αναιτιώδεις δεν επηρεάζο-
14
15
16
17