ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΟΛΙΤΩΝ

ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΔΙΚΑΙΟΥ - ΣΤΟΝ ΑΣΤΕΡΙΣΜΟ ΜΙΑΣ ΑΝΑΣΤΡΕΨΙΜΗΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ

παραδείγματα που εκτίθενται αντλούνται, τουλάχιστον κατά κα-

νόνα, από την ελληνική έννομη τάξη δεν αναιρεί την αξιοπιστία

των επιχειρημάτων, τα οποία γενικεύουν την ισχύ του και στο

σύνολο και της ευρωπαϊκής έννομης τάξης. Και τούτο διότι αφε-

νός η ελληνική έννομη τάξη είναι αναπόσπαστο μέρος της αντί-

στοιχης ευρωπαϊκής. Και, αφετέρου, διότι η «

θεσμική περιδίνηση

της ελληνικής έννομης τάξης, λόγω της έντασής της, ασκεί ευ-

θεία επιρροή σ’ όλη την ευρωπαϊκή έννομη τάξη, ιδίως δε εκείνη

που ρυθμίζει κανονιστικώς τη δομή και τη δράση της Ευρωζώνης.

Οι εγγενείς αδυναμίες του κράτους δικαίου

Ως εγγενείς περιγράφονται στη συνέχεια οι αδυναμίες εκεί-

νες, οι οποίες απορρέουν από τις ατέλειες, θεσμικές και πολιτι-

κές, του ίδιου του κράτους δικαίου υπό την σύγχρονη εκδοχή του.

Υπό όρους συστημικής ανάλυσης, πρόκειται για ατέλειες των επι-

μέρους στοιχείων του συστήματος του κράτους δικαίου, οι οποίες

δεν του επιτρέπουν ν’ αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις συνέπειες

της αυξημένης «

εντροπίας

» του, όπως μάλιστα διεγείρεται από τις

επιπτώσεις της δεινής παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Οι εγγε-

νείς αδυναμίες του κράτους δικαίου πλήττουν τόσο τις τρεις δο-

μικές συνιστώσες του, ήτοι τη νομοθετική, την εκτελεστική και

τη δικαστική εξουσία, όσο ακόμη και την αναθεωρητική εξουσία.

Α. Η αναθεωρητική εξουσία

Η καθοριστική επιρροή των ραγδαίων μεταβολών της κοινωνι-

κής πραγματικότητας, ως υποδομής του θεσμικού εποικοδομήμα-

τος, έχει τέτοια δυναμική, ώστε προκαλεί αντίστοιχες μεταβολές

σ’ επίπεδο συνταγματικών ρυθμίσεων, με την μορφή της ολοένα

και συχνότερης αναθεώρησης του Συντάγματος.

Το γεγονός αυτό έχει, βεβαίως, άμεση επίπτωση στην κανο-

νιστική εμβέλεια κι επάρκεια του Συντάγματος, αφού ένα από τα

βασικά χαρακτηριστικά τουλάχιστον των «

αυστηρών

» Συνταγμά-

των, όπως το ελληνικό, συνίσταται στην αντοχή την οποία επι-

δεικνύουν στο χρόνο. Και τούτο διότι η αντοχή αυτή είναι εκείνη