8
Ελεγκτικό Συνέδριο – Προληπτικός έλεγχος δαπανών Ο.Τ.Α.
καν μη νόμιμες, καθίσταται συνήθως «προβληματική και αβέβαιη»
1
. β) η ασφάλεια
των συναλλαγών, διότι δια του δικαστικού προληπτικού ελέγχου εξασφαλίζεται
στους πάσης φύσεως πιστωτές του Δημοσίου, Ο.Τ.Α.
κ.λπ.(προμηθευτές, εργο-
λάβοι
κ.λπ.) η βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να κληθούν στο μέλλον για επιστρο-
φή σημαντικών ποσών, τα οποία τυχόν ήθελαν βεβαιωθεί ως αχρεωστήτως κα-
ταβληθέντα σ’ αυτούς γ) η προστασία των Διατακτών από καταλογισμούς σε βά-
ρος τους, πολλές φορές στο απώτερο μέλλον, για δαπάνες οι οποίες ήθελον κρι-
θεί υπό των ενεργούντων τον Κατασταλτικό έλεγχο ως μη νόμιμες και δ) το κυρι-
ότερο, ο από το ΕλΣυν ασκούμενος προληπτικός έλεγχος των δαπανών δρα κατά
τρόπο αποτρεπτικό σε όσους αισθάνονται τον πειρασμό να σφετερισθούν το δη-
μόσιο χρήμα, αφού και μόνο η ιδέα ότι ο τελικός έλεγχος μιας δαπάνης θα ασκη-
θεί από όργανα που έχουν περιβληθεί με συνταγματικές εγγυήσεις αποτελεί ένα
σχετικό φραγμό για την πραγματοποίηση παράνομων δαπανών. Έτσι προφυλάσ-
σεται ο διατάκτης των υπερβασιών και της οποιασδήποτε τυχόν ποινικής ταλαι-
πωρίας, αλλά και το σπουδαιότερο προλαμβάνεται η σπατάλη των δημοσίων εσό-
δων και εξασφαλίζεται η νόμιμη και η κατά τις πραγματικές ανάγκες διάθεση των
δημοσίων χρημάτων.
Αλλά περί των αναμφισβητήτου αξίας αποτελεσμάτων του ασκούμενου υπό του
ΕλΣυν προληπτικού ελέγχου των δαπανών του Κράτους, Ο.Τ.Α.
κ.λπ.αποδεικνύ-
ουν πανηγυρικά τα στοιχεία των Εκθέσεων του ΕλΣυν που υποβάλλονται κάθε
χρόνο στην Βουλή κατά τα άρθρα 61 και 67 του Ν 4129/2013 (κύρωση του Κώδικα
Νόμων για το ΕλΣυν). Επί πλέον ο προληπτικός έλεγχος των δαπανών γεφυρώνει
το χάσμα μεταξύ των δυσλειτουργιών των διοικητικών δομών και της χρηστής δια-
χείρισης του δημοσίου χρήματος και για το λόγο αυτό επιλέγεται από τους φορείς.
ΙΙ. Αποτελεσματικότητα του προληπτικού ελέγχου δαπανών
Ο έλεγχος αυτός είναι τόσο αποτελεσματικός όσο το επιτρέπει το υφιστάμενο νο-
μικό πλαίσιο. Αντικείμενο του ελέγχου είναι η εφαρμογή δέσμης κανόνων δικαίου
σε ένα ορισμένο πεδίο δράσης.
Οι κανόνες αυτοί θεσπίζουν εκείνες τις αντικειμενικές «δικλείδες ασφαλείας», οι
οποίες εφόσον συντρέξουν τεκμαίρεται ότι δεν υπάρχει κακοδιοίκηση, ακόμη πε-
ρισσότερο ότι δεν συντρέχει περίπτωση διαφθοράς. Η ανάθεση ενός δημοσίου έρ-
γου, για παράδειγμα, ενεργείται μέσα από ορισμένη διαδικασία (διακήρυξη, δη-
μοσιότητα, κριτήρια
κ.λπ.). Εάν η αρχιτεκτονική αυτής της διαδικασίας δεν είναι
λεπτομερής, ακριβής και ορθή, εάν δηλαδή επιτρέπει, να εμφιλοχωρήσουν δο-
μές υποδοχής κακοδιοίκησης ή διαφθοράς, τότε ο προληπτικός έλεγχος δαπανών
και προσυμβατικός έλεγχος ελάχιστα μπορούν να προσφέρουν, δεδομένου ότι το
μόνο που ελέγχουν κατά τρόπο αποτελεσματικό είναι η «τήρηση» αυτής τούτης της
«διαδικασίας», που εν προκειμένω δεν είναι αποτελεσματικός.
Η καταπολέμηση επομένως της δημοσιονομικής κακοδιοίκησης και -κυρίως της δι-
αφθοράς αφορά πρωτίστως τον Νομοθέτη, ο οποίος πρέπει να διαβουλεύεται σε
νομοτεχνικό τουλάχιστον επίπεδο με το Δικαστήριο για τις όποιες επιλογές του
1. ΕλΣυν Πρακτ. Ολ 20
ης
Γεν. Συν./30.5.1979, 23
ης
Γεν. Συν./11.9.2003.