15 / 26
13
Ι. ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ
Α. Εισαγωγή
Η έννοια της καθ’ ύλην και κατά τόπον αρμοδιότητας.
Η αρμοδιότητα των πολι-
τικών δικαστηρίων διακρίνεται σε καθ’ ύλην και κατά τόπο
1
.
Καθ’ ύλην αρμοδιότητα ονομάζεται το ποσοστό της δικαιοδοσίας, (δηλαδή το
ποσοστό από το σύνολο της ασκούμενης από το κράτος δικαστικής εξουσίας)
που ανήκει σε ορισμένο είδος δικαστηρίου (π.χ. Μονομελές Πρωτοδικείο
κ.λπ.)
2
.
Η εν λόγω αρμοδιότητα ανήκει στις διαδικαστικές προϋποθέσεις της δίκης, αφο-
ρά τη δημόσια τάξη και ερευνάται αυτεπαγγέλτως από το δικαστήριο σε κάθε
στάση της δίκης.
Κατά τόπο αρμοδιότητα είναι το ποσοστό της καθ’ ύλην αρμοδιότητας που ανή-
κει σε ορισμένο δικαστήριο (π.χ. Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών, Μονομελές
Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης
κ.λπ.)
3
. Εξάλλου, είναι θεμελιώδης δικονομική αρχή
ότι το αρμόδιο δικαστήριο δεν μπορεί να μεταβιβάσει τη δικαιοδοσία του, εκτός
αν ο νόμος ορίζει διαφορετικά. Μόνο ειδικές διαδικαστικές πράξεις μπορούν να
ανατεθούν και σε άλλα δικαστήρια ή δικαστές, στις περιπτώσεις που ορίζει ο νό-
μος (άρθρο 109 παρ. 2 ΚΠολΔ).
Β. Καθ’ ύλην αρμοδιότητα
1. Αρμόδια καθ’ ύλην δικαστήρια για την εκδίκαση
πολιτικών υποθέσεων
Γενικά:
Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 12 ΚΠολΔ, δύο μόνο βαθμοί δικαιο-
δοσίας των πολιτικών δικαστηρίων υπάρχουν.
Δικαστήρια πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας.
Στον πρώτο βαθμό αρμόδια για την
εκδίκαση των υποθέσεων που υπάγονται ενώπιόν τους είναι τα
Ειρηνοδικεία
, τα
Μονομελή Πρωτοδικεία
και τα
Πολυμελή Πρωτοδικεία
(άρθρο 13 ΚΠολΔ).
1. Βλ. επίσης
Κ. Κεραμεύς
, Αστικό Δικονομικό Δίκαιο, Γενικό μέρος, 1986, σελ. 16, 17, για
δύο ακόμη είδη αρμοδιότητας, ήτοι για την κατά χρόνο αρμοδιότητα, η οποία δεν επηρε-
άζει την πολιτική δίκη και για την έχουσα μικρό πρακτικό ενδιαφέρον, λειτουργική αρμο-
διότητα.
2.
Κ. Κεραμεύς
, ό.π., σελ. 16.
3.
Κ. Κεραμεύς
, ό.π., σελ. 16 και 48.
1
2