16 / 42
152 Η ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΙΔΕΑΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΜΟΡΦΗ ΕΝΟΣ ΕΡΓΟΥ
τούσιας, δουλικής και κατά λέξιν αντιγραφής (“verbatim copying”), ο ενά-
γων απαλλάσσεται του βάρους αποδείξεως ότι ο εναγόμενος είχε πρό-
σβαση στο προσβληθέν έργο (“access”), ενώ σε περίπτωση μη δουλικής
αντιγραφής, ο ενάγων φέρει το βάρος αποδείξεως τόσο της «προσβάσε-
ως» του εναγομένου στο έργο του (“access”), όσο και ότι συντρέχει ου-
σιώδης ομοιότητα (“substantial similarity”) μεταξύ του έργου του εναγο-
μένου και του δικού του. Τοιαύτη δε ουσιώδη ομοιότητα είναι αυτονόητο
ότι πρέπει να ελέγχουν τα δικαστήρια επί του αντικειμένου του copyright,
ήτοι εν πάση περιπτώσει επί της προστατευομένης μορφής (“protectible
expression”), είτε επί συγκεκριμένων στοιχείων της μορφής (“protectible
expressions” / “protectible elements of expression”).
Ενώ, λοιπόν, το αντικείμενο του copyright είναι αρκούντως σαφές, ρητό
και αναμφισβήτητο, όπως και οι προϋποθέσεις της “infringement”, η «πα-
ρείσφρηση» της “idea/expression dichotomy”, τόσο στην 17 U.S. Code §
102b ως «διευκρίνιση» περί του τι δεν προστατεύεται από το copyright, όσο
και στην νομολογία ως εργαλείο διαγνώσεως της “substantial similarity”,
αποδεικνύεται όχι μόνον περιττή, αλλά και εξαιρετικώς επικίνδυνη. Λαμ-
βανομένης υπόψιν της προπαρατεθείσης νομολογίας αμφοτέρων των δύο
μεγάλων “Copyright Circuits”, ήτοι των 2d και 9th Circuits, όπως και των
αντιστοίχων «δορυφόρων» εκάστου, διαπιστούται ότι η “idea/expression
dichotomy” διαθέτει η ιδία μία εννοιολογική αοριστία και ασάφεια κατά το
μέτρο που μετέρχεται την μεταφυσική έννοια της «ιδέας». Ενώ, λοιπόν, η
αμερικανική νομολογία ομολογεί ότι η “idea/expression dichotomy” είναι
ένα «
ανακριβές εργαλείο
»
354
, που είναι «
πιο εύκολο να την διατυπώνει κα-
νείς παρά να την εφαρμόζει
»
355
, που «
ουδείς μπόρεσε ποτέ και ούτε πρόκει-
ται να εντοπίσει το όριο μεταξύ «ιδέας» από την μορφής
»
356
, και που «
πε-
ρισσότερο αναδιατυπώνει παρά επιλύει το πρόβλημα
»
357
, επιδεικνύει έναν
υπερβάλλοντα ζήλο ανάγουσα αυτήν σε «κεντρικό αξίωμα» του copyright
και σε αναπόφευκτο πρόκριμα για την επίλυση διαφορών ουσιώδους ομοι-
ότητος των επιδίκων έργων. Από το σημείο όμως αυτό και πέρα, και δη
εν γνώσει των δυσκολιών, οι δικαστές υποβάλλονται σε ένα έργο απρό-
354. Steinberg v. Columbia Pictures Industries, Inc., 663 F. Supp. 706 (S.D.N.Y. 1987),
Stillman v. Leo Burnett Co., 720 F. Supp. 1353 (N.D. Ill. 1989), Ekern v. Sew/Fit
Co., 622 F. Supp. 367 (N.D. Ill. 1985), Pendleton v. Acuff-Rose Publications, 605 F.
Supp. 477 (M.D. Tenn. 1984).
355. Walker v. Time Life Films, Inc., 784 F.2d 44 (2d Cir. 1986), Warner Bros., Inc. v.
Am. Broad. Cos. (Warner Bros I), 654 F.2d 204 (2d Cir. 1981).
356. Nichols v. Universal Pictures Corp., 45 F.2d 119 (2d Cir. 1930), cert. denied, 282
U.S. 902 (1931).
357. Nimmer M. & Nimmer D., 3 Nimmer On Copyright (1989), at § 13.03[A].